خبرگزاری خانه ملت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، آیین بزرگداشت هشتمین سالگرد عبدالحسین حائری کتاب‌شناس، فهرست‌نگار و نسخه‌پژوه ایرانی امروز (چهارشنبه، اول شهریور ماه) با حضور حجت‌الاسلام غلامرضا قاسمیان رئیس کتابخانه مجلس و جمعی از نویسندگان در ساختمان ایرانشناسی کتابخانه مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

حجت الاسلام قاسمیان رئیس کتابخانه، مرکز اسناد و موزه مجلس شورای اسلامی در هشتمین مراسم بزرگداشت استاد عبد الحسین حائری، با تقدیر از مقام بلند ایشان گفت: کتابخانه مجلس بدون آقای حائری ناشناخته است و نام ایشان گره خورده به نام مجلس شورای اسلامی است؛  استاد حائری در دوران خطیر انقلاب این کتابخانه را حفظ کردند، در واقع باید از تمام مدیران و مسئولان کتابخانه مجلس تقدیر و تشکر به عمل آوریم به خصوص از آقای شاهرخ نماینده زرتشتیان که فردی عالم و نیک فطرت بودند.

رئیس کتابخانه، مرکز اسناد و موزه مجلس شورای اسلامی در ادامه تاکید کرد: استاد حائری در سخت کوشی پژوهشگری و تخصص نسخه شناسی بسیار مهارت داشتند که ذوق ایشان در نسخه شناسی باعث شد تا کتابخانه مجلس به عنوان یک ذخیره مهم کتب خطی باشد و نشریاتی از دوران قاجار تا به امروز به جا مانده است که همگی محصول تلاش ایشان است. تمام منابع، اسناد خطی نشریات و تمام ذخایری که مرحوم حائری جمع آوری کرده بودند را به صورت pdf یا دیجیتال منتشر می‌کنیم، ما می‌توانیم توسط فناوری هوش مصنوعی کارهای فاخری در این خصوص انجام دهیم.

قاسمیان با یادآوری زحمات و تلاش‌های جعفریان رئیس سابق کتابخانه مجلس برای موزه قوه مقننه، گفت: امروز می‌توان با استفاده از عینک‌های سه بعدی واقعیت‌هایی را که در موزه مجلس جمع آوری شده تماشا کرد که همگی مربوط به زحمات آقای جعفریان است.

رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی با اشاره به جمع آوری اسناد توسط آقای حائری افزود: این اسناد باید فهرست‌بندی صحیح شود، متاسفانه بیش از ۱۰ هزار پوشه از اسناد خطی از کشور خارج شده که آسیب جدی به کتابخانه وارد کرده است، امروز با جمع آوری و تبدیل آنها به نسخه دیجیتال سعی کرده ایم از آنها حفاظت کنیم.

قاسمیان تاکید کرد: طبق جلساتی که با مرکز پژوهش‌ها داشتیم، مقرر شد که سرویس‌های مشترکی شکل بگیرد تا تاریخچه برخی از قوانین، دیداری، گفتاری و شنیداری همچون صدای مرحوم مدرس، روسای مجلس در ادوار مختلف و همچنین اسناد مربوط به استاد حائری جمع آوری کرده که به صورت دیجیتال در اختیار عموم قرار دهیم؛ امیدورایم تا پایان دوره یازدهم مجلس، تمام اسناد موجود در کتابخانه قوه مقننه دیجیتال شود.

وی با بیان اینکه آقای حائری در جمع آوری این اسناد کار بزرگ و مهمی انجام داده است، اظهار داشت: در زمان آغاز به کار به عنوان رییس کتابخانه مجلس، حدود ۳هزار سند نیاز به مرمت داشتند و اعلام شد هر ساله حدود ۷۰ عدد از این اسناد مرمت شود که نیازمند زمان زیادی بود، کتابخانه مجلس پروژه بزرگ مرمت را آغاز کرده اما برای به سرانجام رساندن آن نیازمند زمان است.

وی با بیان اینکه پروژه مرمت در کتابخانه از مدت‌ها قبل آغاز شده ، یادآور شد: در بخش اسناد بی نظمی خاصی وجود داشت و به گونه‌ای که شاهد مفقود شدن تعدادی از کتاب‌ها و اسناد بودیم، در حال حاضر کتابخانه در بخش خرید نسخ خطی کمتر فعالیت دارد چرا که نسخ خطی بسیار گران قیمت هستند به عنوان مثال نسخه علم صدوق به مبلغ ۹ میلیارد ارزش دارد که این مبلغ برای کتابخانه ممکن نیست، البته برخی از نسخ توسط کتابخانه‌های دیگر اهدا شده است.

مجتبی عباسلو مدیر روابط عمومی بین‌الملل کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در مراسم بزرگداشت استاد حائری گفت: کتابخانه مجلس با نام بلند آوازه این نویسنده و کتاب شناس عجین شده است. گنجینه نسخ خطی به یادگار مانده زحمت چندین ساله این کتاب شناس و اهل قلم است.

وی در ادامه یادآور شد: در حال حاضر 28 هزار نسخه خطی در کتابخانه مجلس موجود است که بیشتر آنها با زحمت 50 ساله استاد حائری جمع اوری شده است، در سال 1400 حدود 52 نسخه از 700 نسخه صندوقی با تلاش نسخه‌شناسان به یک برنامه تلویزیونی تبدیل و از شبکه دوم سیما پخش شد که برگرفته از آثار گرانقدر استاد حائری بود که در کتابخانه به یادگار مانده است.

در این مراسم غلامرضا فدایی عراقی نویسنده ، مترجم و کتابدار ایرانی با گرامیداشت یاد و خاطره استاد حائری یادآور شد: بنده حدود 25 سال پیش در کتابخانه مشغول به فعالیت بودم، در همان دوران خدمت‌گذاری در مقام پیشکسوتی نمایندگی با جناب استاد حائری آشنا شدم، وجود ایشان جلا دهنده کتابخانه بود، با تلاش‌های استاد حائری کتابخانه مجلس از زیرمجموعه آموزش عالی خارج و در زیرمجموعه ریاست جمهوری قرار گرفت.

فدایی عراقی در این نشست با اشاره به 10 خصوصیت استاد حائری تأکید کرد: ایشان سرشار از دانش فقهی و کلامی بودند، اگر قرار باشد کتابداری را خلاصه کنیم استاد حائری یک مرجع کامل برای کتابخانه مجلس محسوب می‌شد.

این نویسنده ، مترجم و کتابدار ایرانی ادامه داد: استاد حائری علاقه بسیاری به نشر کتاب‌های تألیف شده داشتند، حدود 23 جلد کتاب در دوران ایشان به چاپ رسید به فرض مثال کتاب روزنامه مجلس که گنجینه‌ای از مطالب گرانقدر بود در دوران ایشان به چاپ رسید.

نویسنده کتاب حکمت عقلی در تاریخ فلسفه اسلامی با بیان اینکه استاد حائری به نسخ خطی علاقه بسیاری داشتند، یادآور شد: این خصوصیت استاد منجر شد تا ما یک فهرست کامل از نسخ خطی را داشته باشیم.

نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی در این مراسم تأکید کرد: استاد حائری علاقه ویژه‌ای به اسناد داشتند، حتی در دوره‌های قبل قرار بود اسنادی را به آتش بکشند که استاد حائری مانع از این اتفاق ناگوار شدند.

وی با تأکید به خصوصیت مناعت طبع استاد حائری عنوان کرد: استاد حائری از سیاست و سیاست بازی دور بود، ایشان تلاش کرد کتابخانه مجلس به دور از سیاست اداره شود.

فدایی عراقی با تأکید بر اینکه مرکز پژوهش های مجلس و کتابخانه قوه مقننه می‌تواند دو بال پارلمان ایران باشد، یادآور شد: باید توجه کنیم کتابخانه مجلس می‌تواند بازوی دوم قوه مقننه باشد و نشان دهد چه اقداماتی از گذشته تا به امروز رخ داده است.

نویسنده کتاب حکمت عقلی در تاریخ فلسفه اسلامی با اشاره به تواضع استاد حائری در این نشست اظهار داشت: در کنار ساده‌زیستی ایشان به عشق و تواضع و بی‌تکلفی وی نیز می‌توان اشاره کرد که برای اهالی قلم شناخته شده است. ایشان در دوره حیاتشان بیشتر به دنبال پژوهش بودند، امیدواریم نسل جوان بیشتر با آثار استاد حائری آشنا شود.

غلامرضا امیرخانی معاون پیشین اسناد کتابخانه ملی در مراسم بزرگداشت استاد حائری گفت: بنده یکی از شاگردان مرحوم استاد حائری بودم، آنچه از باب مسائل اخلاقی و مدیریتی در مورد ایشان عنوان شد بر همگان روشن است، وجود ایشان در مجلس نعمت بزرگی بوده که تا دهه 70 به طول انجامید. انتقادهای بسیاری مبنی بر عدم شاگردپذیری استاد وجود دارد که لازم به ذکر است یادآور شویم ایشان شاگردان متعددی در زمینه جمع‌آوری نسخ خطی، کتابشناسی تعلیم دادند.

حجت‌الاسلام رنجبر شیرازی معاون پژوهش کتابخانه مجلس در این مراسم با گرامیداشت یاد و خاطره استاد حائری تأکید کرد: خداوند در قرآن به نون و قلم قسم خورد و گفت پیامبر را نماد نون قرار داده‌ایم و در سوره قلم اشاره کردیم که علما و اهالی علم و قلم همیشه ماندگار خواهند بود. امروز استاد حائری اگر جسمش در میان ما نیست اما آثار او در میان اهالی قلم ماندگار است. ما وظایف بسیاری در مقابل اهالی علم و قلم همچون استاد حائری داریم که امروز آثار آنها در میان ما باقی مانده است، این استاد گرانقدر در دوران خدمت خود مانع از سرقت آثار ادبی و نسخ خطی شد.

در پایان این مراسم کلیپی از سخنان استاد حائری پخش شد و یاد و خاطره این استاد اهل علم و قلم در هشتمین سالگرد ایشان گرامی داشته شد./

پایان پیام