آیینهای ایرانی، احساسات مشترک ملی و افزایش نشاط اجتماعی
جمعمون همیشه جمع
در زمان حاضر که غالب دستگاههای تبلیغی و رسانهای سعی دارند پازل تحریمها را تکمیل نموده و با غمپراکنی و ترویج روحیه یأس و ناامیدی، نشاط و امید مردم ایران را زیر بار فشار مجازی تخریب کنند؛ رونقبخشی به آداب و رسومی مانند شب یلدا با دخیلکردن آحاد جامعه در احساسات مشترک ملی و مذهبی به مثابه تیر خلاصی به پیکره این قبیل سناریوهای معاندین است
خبرگزاری خانه ملت، محبوبه اشرفی پیمان- سنتهایی همچون شب یلدا و عید نوروز آثار ناملموس ایرانی هستند که از گذشتگان به ما ارث رسیده است و باید از آنها پاسداری کنیم، بی مهری به این آداب و رسوم امکان ورود گزینه های وارداتی که با فرهنگ، رسوم، سنتها و دین ما همخوانی ندارد را فراهم می کند، برای برگزاری این سنت ها باید خلاقیت به خرج دهیم تا ماهیت اصلی آنها فراموش نشود و جاذبههای کاذبی که در غرب ایجاد میشود نظر جوانان ما را به خود معطوف نکند.
غلامرضا منتظری در مورد ماهیت ایرانی، شب یلدا به خبرنگار خبرگزاری خانه ملت میگوید: در فرهنگ ایرانی و اسلامی آیین ها و سنتهای مختلفی وجود دارد که توجه به هرکدام منجر به رشد و غنای فرهنگ ما شده و حفاظت در سطح ملی و بینالمللی باید در دستور کار قرار بگیرد.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در مجلس یازدهم با اشاره به تمدن غنی ایران میافزاید: گستردگی ایران را نمیتوان از صفحه تاریخ پاک کرد از آذربایجان گرفته تا افغانستان همگی جزئی از سرزمین ایران زمین محسوب میشدند همین مسئله خبر از اشتراکات فرهنگی میان ایران و سایر کشورهای همسایه میدهد به فرض مثال نوروز باستانی تنها اختصاص به یک قوم خاصی ندارد بلکه کشورهای همسایه که زمانی جزو ایران بودند این آیین را از آن خود دانسته و اقدام به برگزاری آن میکنند.
نماینده مردم گرگان و آق قلا در ادامه یادآور شد: در فرهنگ ایرانی، اعدادی وجود دارند که از قداست خاصی برخوردار هستند یکی از این اعداد ۴۰ است که ردپای آن را میتوان در شب چله جست و جو کرد؛ عدد چهل از ایران باستان دارای ارزش ویژهای بوده است، ایرانیان باستان زمستان را به دو بخش «چله بزرگ» و «چله کوچک» تقسیم می کردند، از شب پایانی پاییز آغاز چله بزرگ و آمدن سرمای زمستان را هشدار میدهد. درست ۴۰ روز بعد از شب چله، جشن سده به پایان رسیدن چله بزرگ زمستان را ندا میدهد. در چهل روز دوم سرمای زمستان کمتر است و آسیب کمتری میرساند و از آن جهت آن را چله کوچک یاد کردهاند. دورهمی در شب یلدا همراه با مراسم خاصی از جمله حافظ خوانی، صله رحم، دلجویی از اقوام و… همراه است.
قدمت یلدای ایرانی را در اشعار فارسی جست و جو کنید
منتظری شب یلدا را یکی از مضامین پرتکرار ادبیات فارسی دانست و یادآور شد: طولانی بودن شب یلدا و تشبیه آن به زلف بلند یار در ادبیات فارسی در اشعار شاعرانی همچون سعدی، حافظ، محتشم کاشانی، عبید زاکانی و…. را به کرات میتوان یافت که نشان میدهد، شب چله یا یلدا برگرفته از فرهنگ غنی ایرانیان است به فرض مثال محتشم کاشانی در شعری این گونه شب یلدا را برای مخاطبان قافیه سازی میکند؛ با خود از بهر تسلی شب یلدای فراق/ هرچه گفتم ز زبان تو غلط بود غلط/ شب یلدای غمم را سحری پیدا نیست/ گریههای سحرم را اثری پیدا نیست.
نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به برگزاری این سنت قدیمی به گونههای مختلف در اقصی نقاط کشور؛ تصریح کرد: در هر استانی از کشور ما مراسم خاصی برای شب یلدا برگزار میشود از غذاهای سنتی گرفته تا دورهمی فامیلی، خواندن اشعار حافظ و فردوسی، چله بران برای نو عروسان و… امیدوارم در چنین شبی غبار غفلت از اندیشه ها پاک شود.
از آثار ناملموس ایرانی پاسداری کنید
منتظری در ادامه یادآور شد: سنتهایی همچون شب یلدا و عید نوروز آثار ناملموس ایرانی هستند که از گذشتگان به ما ارث رسیده است و باید از آنها پاسداری کنیم، بی مهری به این آداب و رسوم امکان ورود گزینه های وارداتی که با فرهنگ، رسوم، سنتها و دین ما همخوانی ندارد را فراهم می کند، برای برگزاری این سنت ها باید خلاقیت به خرج دهیم تا ماهیت اصلی آنها فراموش نشود و جاذبههای کاذبی که در غرب ایجاد میشود نظر جوانان ما را به خود معطوف نکند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به تورم حاکم بر جامعه و وضعیت نامناسب قشر ضعیف، تاکید کرد: اعیاد ایرانیان از دورهمی ها و باهم بودن شکل میگیرد، یعنی همه انسانها در کنار هم شادی میکنند در چنین شب هایی باید هوای یکدیگر را داشته باشیم و در خریدهایی که صورت میگیرد نیازمندان را مد نظر قرار دهیم.
دولت بازار شب یلدا را کنترل کند
زهره سادات لاجوردی با تاکید به گرانی بازار شب یلدا یادآور شد: دولت در ایام خاصی همچون ماه رمضان، محرم و شب عید نوروز تدارکات خاصی را برای کنترل بازار پیش بینی میکند انتظار میرود در چنین شرایطی که هر لحظه با افزایش قیمتها روبرو هستیم دولت بیش از گذشته وظیفه نظارتی خود را اعمال کرده و چتر حمایتی خود را بر روی اقشار ضعیف و دهکهای پایین جامعه بیش از گذشته باز کند.
عضو هیات رییسه کمیسیون فرهنگی در مورد تمدن هزاران ساله ایران به خبرنگار خانه ملت میگوید: کشور ما ایران که علاوه بر جاذبههای اکوتوریستی، ابنیه و آثار تاریخی فراوان خود به سبب پیشینه تمدنی هزاران ساله، در ردههای برتر جهان قرار گرفته است؛ دارای آثار فرهنگی ملموس و ناملموس فاخر و بینظیر دیگری نیز هست. برخورداری از سابقه تمدنی کهن به انضمام تنوع قومی، مذهبی و اقلیمی مردمان این سرزمین موجب شده تا کشور ما دارای آیینها، رویدادها، هنرها و مهارت های بینظیر فراوانی باشد که در میان همه ساکنان مرزهای سرزمین و یا قوم و اقلیم خاصی، مرسوم هستند.
نماینده تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی میافزاید: این قبیل آثار فرهنگی ناملموس، در قامت یک عنصر هویتی فرهنگی و ملی، نسلبهنسل و سینهبهسینه منتقل گشته و به عنوان میراثی ارزشمند به دست ما رسیده است. انتقال حس تعلق نسلهای آینده به گذشتگان، در کنار تکرار و تجربه این میراث معنوی در نسلهای مختلف یک ملت منجر به تقویت احساس تعلق ملی، وطندوستی، و نیز وحدت و انسجام فکری و فرهنگی در نسلهای یک ملت خواهد شد.
آثار ملموس و غیرملموس را به واسطه دانشگاهیان ثبت کنید
لاجوردی با هشدار به دست درازی سایر کشورها به آثار ناملموس ایرانی، خاطرنشان کرد: در نظر داشته باشیم که عوامل مختلفی باعث سرقت میراث فرهنگی ناملموس ما و مصادره آنها توسط برخی کشورهای همسایه به ویژه در دهه اخیر شده است( غالباً ترکیه و آذربایجان) و در مواردی ضمن مصادره آثار فرهنگی ناملموس ما توسط برخی همسایگان، با معاذیری مانند نبود فرصت کافی برای دفاع و عدم اقدام به موقع مسئولان در دفاع از آثار فرهنگی و معنوی کشور مواجه بودهایم و یا در مواردی که آثار معنوی ایران به سرقت رفته، مسئولان و متولیان وقت حتی اعتراضی را ثبت نکردهاند؛ پیشنهاد میشود با تحکیم حلقه اتصال بین دانشگاه و بخشهای ذیربط میراث فرهنگی و استخراج آثار فرهنگی ناملموس کشور، بررسی علمی این آثار همراه با مستندات مورد قبول مراجع بینالمللی در قالب طرحهای پژوهشی تعریف و اجرایی شود تا در مواقع نیاز جهت ثبت اثر یا ارائه به موقع اعتراض و مدارک مستند، مشکلاتی از قبیل کمبود وقت، باعث مصادره آثار فرهنگی ناملموس کشورمان نشود.
اهمال مسئولان تبعات سنگین بین المللی به همراه خواهد داشت
عضو هیات رییسه کمیسیون فرهنگی در مجلس شورای اسلامی با تاکید به اهمال متولیان در حفظ و نگهداری آثار فرهنگی، تصریح کرد: به نظر میرسد اهمال مسئولان و برخی سیاستهای ناصحیح و یا به اصطلاح بهتر، نبود برنامه جامع در راستای حفظ، حراست، پاسداشت و احیای آیینهای ملی و سازگار با مطالبات بطن جامعه، نه تنها موجب فرصتطلبی بیگانگان جهت سرقت آثار فرهنگی معنوی کشور ما شده است بلکه همین خلاء با فراهمسازی فرصت جلب مخاطب ایرانی، موجب اقبال برخی از اقشار جامعه به سمت جشنها و آیینهای غربی و وارداتی شده است. همچنین، برطرف کردن نیاز مردم به اوقات فراغت شاد و متنوع نیز درخور برنامهریزی صحیحی است که بخشی از پاسخ به این نیاز میتواند در قالب احیا و برجستهسازی آیین و رسوم ملی و منطقهای مرتفع شود تا نوجوان و جوانان و خانواده های ایرانی، بتوانند بیش از پیش نشاط حاصل از دورهمیهای آیینی و دسته جمعی را تجربه کند.
از واردات ولنتاین تا شدت گیری هالووین بین جوانان
وی در ادامه با اشاره ورود فرهنگ وارداتی همچون جشنهای ولنتاین و هالووین و رواج آن بین جوانان، تاکید کرد: آیینهای سنتی ایرانی برعکس برخی مراسم غربی که با ایجاد ترس و وحشت و رفتارهای خشونتآمیز همراه است، سرشار از بروز و ظهور مفاهیم ارزشمندی مانند مهربانی، بخشش و همدلی بوده و با توجه به نیاز کنونی جامعه، ارتباط آفرینی، آشناسازی و اتصال نسل فعلی به این فرهنگ و دور کردن آنها از شبکههای اجتماعی مملو از محتویات نابهنجار، از جمله اقدامات ضروری است که خلاء آن بشدت احساس میشود. زیرا، برجستهسازی و اقبال به آیینهای ملی و باستانی در قالب یک برنامه صحیح به دلیل آثار چندگانه فردی، خانوادگی و اجتماعی که در ذات خود داراست، منجر به کمرنگشدن تمایل به سمت آیینهای غربی و وارداتی(مانند ولنتاین و هالووین) و نیز کم اقبالی نسبت به فرهنگ بیگانه به ویژه در میان اقشار اثرپذیرتر جامعه یعنی نوجوانان و جوانان خواهد شد.
لاجوردی کدورتزدایی را بخشی از فرهنگ شب یلدا دانست و گفت: یکی از این میراث فرهنگی و معنوی، مراسم سنتی شب یلدا به عنوان آیینی ملی با قدمتی حدوداً هشت هزار ساله است که با وجود فراز و نشیبهای تاریخی مختلف، توانسته جایگاه و محبوبیت خود را در میان ایرانیان حفظ نماید. عنصر مشترک یلدا با غالب مراسم آیینی ملی دیگر، حول محور گردهمایی افراد جهت کدورتزدایی و تقویت اتحاد و انسجام خانوادگی، ملی و خلق شادی و امیدواری عمومی قرار گرفته است؛انتقال باورهای فرهنگی، تکریم بزرگترها که در فرهنگ غربی جایگاهی ندارد، ارج نهادن به فرهنگ کتاب و کتابخوانی در یکی از زیباترین اشکال خود یعنی ارج نهادن به قرآن و شعر و ادب پارسی، تقویت روحیه شادی و امیدواری مبتنی بر جمعگرایی، تاکید بر ارتباط چهره به چهره و رفع سوءتفاهمات و کدورتهای جزیی در راه هدفی برتر یعنی انسجام و تحکیم خانواده و وفاق ملی، بخشی از کارکردهای این آیین باستانی است.
پازل تحریمها با غم پراکنی و ناامیدی شدت میگیرد
وی ادامه داد: در زمان حاضر که غالب دستگاههای تبلیغی و رسانهای سعی دارند پازل تحریمها را تکمیل نموده و با غمپراکنی و ترویج روحیه یأس و ناامیدی، نشاط و امید مردم ایران را زیر بار فشار مجازی تخریب کنند؛ رونقبخشی به آداب و رسومی مانند شب یلدا با دخیلکردن آحاد جامعه در احساسات مشترک ملی و مذهبی به مثابه تیر خلاصی به پیکره این قبیل سناریوهای معاندین است.
مصادره تاریخ و هویت باستانی بخشی از جنگ ترکیبی علیه ایران است
عضو هیات رییسه کمیسیون فرهنگی در مجلس شورای اسلامی بخشی از جنگ ترکیبی علیه ایران را مصادره تاریخ و هویت باستانی دانست و تاکید کرد: با توجه به کارکردهای متعدد یلدا و بسیاری دیگر از آیینهای ملی ما در راستای تقویت بنیان های خانوادگی و اجتماعی، وحدتآفرینی بین آحاد جامعه و نسلهای گذشته، حال و آینده کشور؛ احیا و رونقدهی به برگزاری این قبیل مراسم از جمله اقداماتی است که باید توسط نهادهای فرهنگی ذیربط مانند صداوسیما لحاظ گردد. همچنین، با توجه به کارکردهای فرهنگی و اجتماعی میراث فرهنگی معنوی به نظر میرسد، بخشی از جنگ ترکیبی علیه ایران همین مصادره تاریخ و هویت باستانی ما توسط کشورهایی است که سعی دارند از طرفی، برای خود تاریخ و تمدن نداشته را جعل کنند و از سوی دیگر، باعث ایجاد حس ازخودبیگانگی فرهنگی برای نسلهای آتی ایران گردند.
لاجوردی تاکید کرد: اهمیت میراث فرهنگی ناملموس به عنوان بخشی از پازل هویت ملی و تاریخچه تعاملات و زندگی اجتماعی مردمان ما است، وقت آن رسیده تا با جبران کاستیها و بازبینی و آسیبشناسی سیاستهای قبلی در جهت احیای این قبیل آثار و توجه به نقش فعال و موثر آنها در ساختار اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی کشور، گام برداشته و با عنایت به انکارناپذیر بودن تأثیر آیینها و رویدادهای ملی در روند توسعه فرهنگی درون زا و اتصال بین نسلها، فصل جدیدی را بگشاییم.
علی اصغر عنابستانی در مورد غفلت از آیینها و سنتهای کهن ایرانی به خبرنگار خانه ملت میگوید: برگزاری جشنهای متفاوت در میان ملل مختلف برگرفته از آیینها و سنتها هر کشوری است، از شب یلدای ایرانی گرفته تا کریسمس مسیحیان همگی ریشه در دورهمیهای اقوام مختلف دارد.
نماینده مردم سبزوار، جغتای، جوین، خوشاب و داورزن افزود: کشور ایران کشوری ریشه دار و تاریخی در جهان محسوب میشود که تمدن کهن و تاریخی این سرزمین شهرت جهانی داشته در این بین تمام اعیاد و دورهمیهای ایرانیان برگرفته از داستانی کهن است که هویت ایران زمین را معرفی میکند.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در ادامه یادآور شد: بسیاری از کشورهای منطقه همچون افغانستان، آذربایجان، پاکستان، تاجیکستان، ارمنستان جزو سرزمین ایران بودند زمانی که سخن از اشتراکات فرهنگی میان آنها مطرح میشود نمایانگر تعلق خاطر به اصل و ریشه ایرانی بودن آنها است.
عنابستانی با اشاره به اشتراک دورهمی شب یلدا با بسیاری از کشورهای منطقه، تاکید کرد: بسیاری از فرهنگها و آداب و رسوم ایرانی از شب چله گرفته تا نوروز باستانی بین ایران و سایر کشورها مشترک برگزار میشود، این اشتراکات بیشتر موجب همبستگی ملل خواهد بود؛ تقویت چنین فرهنگهایی نیاز جامعه مدرن و توسعه یافته است که هر روز در حال تغییر است.
در نگهداشت آثار ملموس و ناملموس ایرانی شاهد کم کاری هستیم
نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در ادمه یادآور شد: در نگهداشت آثار ناملموس ایرانی شاهد کم کاریهای عدیدهای هستیم، به قدری در ساختار و نگهداری هویت ایرانی در قالب برگزاری شب یلدا یا چهارشنبه سوری و … ضعیف عمل شده است که نه تنها ماهیت اصلی آن به دست فراموشی سپرده بلکه در قالب فرهنگ نو به جامعه عرضه میشود به گونهای که نسل جدید از هویت ملی آن دور شدهاند، هویت ملی ما شامل باورها و اعتقادات ملی ماست.
وی در ادامه با بیان اینکه توجه به اعتقادات ملی جایگاه کشور را در سطح بینالمللی مستحکم میکند، یادآور شد: گاهی بی توجهی به همین آثار ناملموس ایرانی منجر شده تا سایر کشورها آن را به نام خود ثبت کنند، این مسئله بیانگر ضعفهایی است و تلنگری بزرگ، فرزندی که از ایران جدا شده , امروز در قالب کشوری مستقل این آثار را به نام خود سند میزنند.
رسانهها نقش بی بدیلی در حفظ فرهنگ ایرانی دارند
این نماینده مردم در مجلس یازدهم با اشاره به تکالیف بزرگ وزارتخانههای مربوطه در حفظ و نگهداری آثار ملموس و ناملموس ایرانی در سطوح بین المللی، خاطرنشان کرد: وزارتخانههای مربوطه از امورخارجه گرفته تا ورزش و جوانان در ثبت آثار تاریخی و باستانی وظایف خطیری به دوش دارند، در این بین رسانهها از جمله رسانه ملی باید به شکل ویژه این مسئله را مورد توجه قرار دهد.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با انتقاد از کم توجهی مسئولان به فرهنگ، آداب، سنن قدیمی یادآور شد: کم توجهی به آداب و سنن قدیمی از جمله جشنهای ملی و ریشه دار ایرانی بی تردید جایگزین هایی را به دنبال خواهد داشت، اگر امروز شاهد برگزاری جشنهایی همچون هالووین، جشن رنگها و… هستیم این جشن ها برگرفته از خلاء بیتوجهی به آداب و سنن ایرانی که سعی میشود توسط سایر فرهنگها پر شود./
پایان پیام