خبرگزاری خانه ملت

"محمدرضا حسین‌نژاد" نماینده مردم شیروان، معتقد است تلاش‌هایی که در کشورمان انجام شده نشان می‌دهد که بر توانایی‌مان برای مقابله با بلایای طبیعی‌افزوده‌ایم و توانسته‌ایم در بسیاری موارد موجبات کاهش تلفات را بوجود آوریم. هر چند خود او در بخشی از گفته‌هایش تأکید می‌کند که امکانات موجود در کشور پاسخگوی تلاش‌های بیشتر نیست اما باز هم سیر صعودی مقابله با بلایای طبیعی در کشور را درخور تحسین می‌داند.

این نماینده می‌گوید: ما صورت مسئله را شناختیم و می‌دانیم که تهران روی خط زلزله است، آیا واقعاً امکانی وجود دارد که بتوان شرایط دیگری به وجود آورد، بنابراین از این به بعد یکسری اقدامات برای پیشگیری از مشکلات بعدی است که به نظارت در ساخت و سازها منجر می‌شود.

گفت‌وگوی روزنامه ارمغان را با او بخوانید:

بلایای طبیعی یکی از مشکلاتی است که مردم ما با آن روبه‌رو هستند، در جایگاه نماینده مجلس چه تمهیداتی برای کاهش آسیب‌پذیری مردم پیشنهاد می‌کنید؟

با توجه به اینکه بلایای طبیعی را می‌توانیم در یک تقسیم‌بندی به انواع حادثه‌های غیر مترقبه تقسیم کنیم، یعنی یک زلزله شدید، یک سیلاب شدید، یک آتشفشان و توفان همه در گروه بلایای طبیعی دسته‌بندی می‌شوند ولی اگر همه اینها با توجه به اقلیم و شرایط آب و هوایی و همچنین داده‌های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد ممکن است مثلاً در سیستان و بلوچستان بادهای شدیدی که می‌وزد یا توفان‌ها یا گردبادهایی که هست ما بلایای طبیعی را بسته به شرایط اقلیمی بررسی می‌کنیم. اگر در برخی نقاط کشورمان روی خط زلزله قرار دارند زلزله به عنوان یک بلای طبیعی پهنه‌بندی شده و به دسته‌های ضعیف، متوسط و شدید تقسیم‌بندی شده و بر اساس این تقسیم‌بندی مورد مطالعه قرار می‌گیرد.

در قبال این موضوع بشر می‌تواند بر تمام بلایای طبیعی مسلط شود و نمی‌توان گفت که بشر مقهور این دسته از بلایاست. یعنی اگر منطقه‌ای مثل ژاپن در منطقه زلزله‌خیزی قرار دارد با استفاده از تمهیدات مخصوصی ساختمان‌ها را در برابر زلزله مقاوم می‌سازند تا به این ترتیب اثرات تخریبی زلزله را کاهش دهند. در ایران لازم است که علاوه بر پیش‌بینی‌ها و بکار بستن تمهیدات لازم برای دیگر اقدامات نیز آمادگی ایجاد شود، چرا که ممکن است در بسیاری موارد پیش‌بینی که ما داشتیم درست از آب در نیاید، بنابراین اگر این رویدادها رخ بدهد چه باید کرد؟

در کشور ما ستادی تشکیل شده با عنوان ستاد حوادث غیرمترقبه. این ستاد قاعدتاً باید پیش‌بینی‌های لازم را داشته باشد و حتی اماکنی را برای این پیش‌بینی‌ها طوری طراحی کنند که این‌ها در مقابل زلزله با مقاومت‌های بسیار بالاتری طراحی می‌شوند به این معنا که برخی ساختمان‌های خاص در کشور با ضریب ایمنی بالاتری نسبت به استاندارد ایمنی در نظر گرفته شده مثلاً برای مناطق مسکونی ساخته می‌شوند به همین دلیل اگر حادثه‌ای رخ بدهد این ساختمان‌ها از استاندارهای بالاتری برخوردارند.

تکلیف سایر ساختمان‌ها و مردمی که در آنها زندگی می‌کنند در صورت وقوع مشکل چه خواهد بود؟

در مبارزه با بلایای طبیعی باید چند حرکت را مد نظر قرار بدهیم؛ نخست اینکه باید تمام امکانات موجود در طراحی ساختمان‌ها و شهرهای ما بر اساس مسائل و مؤلفه‌های اقلیمی اجرا شوند تا به این ترتیب آسیب‌پذیری را به حداقل برسانیم.

 بخش بعدی باید فرض را بر این گذاشت که با وجود در نظر گرفتن تمامی تمهیدات لازم بخشی از کشور درگیر حادثه‌ای طبیعی شود، در اینجا باید یک برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده‌داشته‌باشیم که با دقت نسبت به نقش تمامی سازمان‌های مسئول در صورت وقوع آسیب توجه کرده و نقش مناسبی برای هر کدام تعریف کرده‌باشد و آمادگی لازم را برای ساماندهی مردم داشته‌باشند، باید مشخص شود که در صورت بروز این دسته از مشکلات فقط مثلاً ارگان‌هایی مثل شهرداری و آتش نشانی باید برای ساماندهی مردم تلاش کنند یا ممکن است وزارت جهاد کشاورزی هم وظیفه‌ای در این شرایط به عهده داشته باشد یا ارتش یا یک اکیپی از پیش تعریف شده‌است و هر کدام از گروه‌ها وظیفه‌شان را به درستی می‌دانند و مشخص شده‌است که کار و مسئولیت بین این اعضاء به چه شکلی تقسیم شده است.

لازم است که مشخص شود چه گروهی باید به اسکان مردم بپردازد و چه گروهی وظیفه دارد به زخمی‌های احتمالی کمک کند، یا حتی ممکن است یک گروه مسئولیت وصل آب و برق را بلافاصله بعد از حادثه بر عهده داشته باشد و یا گروهی دیگر مسئول تقسیم خوراکی میان مردم باشد. این تفکیک مسئولیت در کنار مشخص بودن وظایف هر گروه در واقع باعث خواهد شد تا مشکلات پس از وقوع حوادث طبیعی به حداقل برسند و به این ترتیب تلفات احتمالی کاهش پیدا کند.

این دسته‌بندی از جهتی دیگر هم قابل بررسی است چرا که قادر خواهد بود مانع از موازی‌کاری‌ها شده و از اتلاف وقت و انرژی در میان گروه‌های امداد رسان جلوگیری کند در واقع وقتی هر گروهی بداند که چه وظیفه‌ای بر عهده دارد می‌توان انتظار داشت که در کوتاه‌ترین زمان ممکنه بهترین نتیجه به دست آید. اگر کمی دقت کنیم می‌بینیم که در پاکستان با وجود این‌‌که زمان زیادی از واقعه مصیبت بار در این کشور گذشته هنوز هم مردم ساماندهی نشده‌اند و مشکلات گروه آسیب دیده روز به روز بیشتر و پیچیده‌تر می‌شود. دو سه ماه از حادثه سیل گذشته ولی مردم هنوز به حال خود رها شده‌اند.

ستاد حوادث غیر مترقبه در کشور ما زیر نظر وزارت کشور فعالیت می‌کند، دقیقاً وظیفه این ستاد چیست؟

وظیفه‌اش این است که اگر حادثه‌ای رخ داد تمهیدات لازم برای امدادرسانی و کمک را داشته باشد. در واقع نقش این ستاد پس از وقوع حوادث خواهد بود ولی قبل از رویداد دستگاه‌های زیادی وجود دارند که این دستگاه‌ها محاسبات و کمک‌های لازم را انجام می‌دهند که از میزان تلفات کم کنند.

 فکر می‌کنید این دستگاه‌‌هایی که باید پیش از وقوع حادثه فعالیت کنند، توانسته‌اند نقش‌شان را به خوبی ایفا کنند؟

ما باید اطلاعات گذشته را بگیریم مثلاً یک سیری از وضعیت ساختمان‌سازی و کلاً ساخت و ساز در کشور را اگر بررسی کنیم می‌بینیم که رو به پیشرفت بوده و در مدت زمان کوتاهی که پشت سر گذاشتیم توانسته‌ایم پیشرفت زیادی در این زمینه داشته باشیم.

 با این همه ما می‌بینیم در گوشه و کنار کشور ما شاهد حوادثی هستیم که هر ساله تکرار می‌شوند، این از کم‌کاری سازمان‌‌های مسئول نیست؟

ما صورت مسئله را شناختیم، ‌منتها محدودیت امکانات داریم، ‌ما می‌دانیم که تهران روی خط زلزله است آیا واقعاً امکانی وجود دارد که بتوان شرایط دیگری به وجود آورد. بنابراین از این به بعد یکسری اقدامات برای پیشگیری از مشکلات بعدی است که به نظارت در ساخت و سازها منجر می‌شود و دسته دیگر اقدامات را می‌بایست به چگونگی رویارویی با بحران معطوف کرد.

اگر شما می‌بینید که نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای بافت فرسوده با جدیت تمام طرحی را به تصویب می‌رسانند این اقدام یک حرکت در جهت مبارزه با بحران است که بافت‌های فرسوده تبدیل به بافت‌های نوین می‌شود و این یک حرکتی است که آغاز شده و می‌بایست به تقویت آن کمک کرد.

 برای دیگر نقاط کشور که با بحران‌های هر ساله روبه‌رو هستند هم کاری انجام شده‌است؟

بعضی از بافت‌های مسکونی چون محاسبه نشده به‌وجود آمده مثل سکونتگاه‌های غیررسمی چون با طراحی شهری همخوان نیستند ممکن است هر ساله با نخستین باران دچار آب گرفتگی و مشکلات خاصی بشوند مثلاً در کشاورزی سیستان و بلوچستان بعضی نقاط از جمله‌ مکان‌هایی است که با امکانات موجود نمی‌توان آنها را از خطرات دور کرد و در واقع فعلاً کاری نمی‌توان انجام داد، اما دقت کنید که جهت دهی کلی در کشور نسبت به قبل بیشتر در راستای مقابله با بلایای طبیعی قرار گرفته‌است.