خبرگزاری خانه ملت

روزنامه «خبر جنوب» فارس با محمد‌حسن دوگانی، نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس موضوع هدفمندی یارانه‌ها را پس از دو ماه اجرا مورد تحلیل قرار داده است. نماینده مردم فسا همچنین بر تأثیر هدفمندی یارانه‌ها بر آموزش و پرورش و آموزش عالی نیز سخن گفته است که می‌خوانید.

  جناب آقای دوگانی! اکنون دوماهی از اجرای هدهمندی یارانه‌ها می‌گذرد. در این دو ماه نحوه اجرای این قانون را چگونه‌ دیده‌اید؟

هدفمند‌کردن یارانه‌ها در هر صورت یک نیاز اساسی برای تحول اقتصادی کشور بوده است. این طرح در برنامه‌های سوم و چهارم توسعه نیز از سوی نمایندگان پیگیری شده و خوشبختانه در مجلس هفتم و هشتم و در دولت نهم و دهم این امر با جدیت ویژه‌ای دنبال شد و در مجلس هشتم به تصویب رسید، به دولت ابلاغ شد و پس از طی مراحل قانونی و تأیید شورای محترم نگهبان به اجرا در آمد. اجرای این طرح یک ریسک بزرگ برای اقتصاد کشور بود. با به اجرا در آمدن هدفمندی یارانه‌ها، که به واقع یک جراحی جدی در اقتصاد بود، یک معضل بزرگ از پیش پای دولت برداشته شد. البته برای اجرایی شدن هدفمندی یارانه‌ها کارشناسی‌های مدبرانه بسیاری نیز صورت گرفت تا مشکلات حاصل از اجرای آن به حداقل برسد در نهایت هم با همکاری خوب مردم و دستگاههای اجرایی، قضایی و مجلس از زمان اجرای این طرح تاکنون شاهد آثار مثبت بسیار و کمترین چالش‌ها روبه‌رو بوده‌ایم. حتی دشمنان نظام نیز فکر نمی‌کردند که این قانون با این گستردگی و عمق به اجرا درآید و کمترین چالش را به همراه داشته باشد.

   به نظر شما اینکه طرحی به این مهمی با کمترین چالش به اجرا در آمد، چه دلایلی داشته است.

این امر دلایل بسیاری دارد، اما دو دلیل از نظر من از اهمیت بیشتری برخوردارند. اول اینکه فرهنگسازی و بستر‌سازی مناسبی قبل از اجرای هدفمندی صورت گرفته بود و اطلاع رسانی‌ها در این زمینه مناسب و مفید بود. از سوی دیگر دولت در هر عرصه‌ای که احتمال بروز مشکل در آنجا وجود داشت با جدیت وارد شده بود. در حال حاضر پس از گذشت دو ماه از هدفمندی یارانه‌ها، روند کار بسیار مثبت و قابل قبول بوده و پیشرفت عالی داشته است. همه چیز هم با‌توجه به نظارت دولت، کنترل شده و عادی است.

   از ایجاد تورم به عنوان یکی از مهمترین نتایج منفی اجرای هدفمندی یارانه‌ها سخن بسیار رفته است. وضعیت تورم حاصل از اجرای هدفمندی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

با وجود اینکه نزدیک به پایان سال هستیم، معمولاً در این ایام، کشور به دلیل بالا رفتن تقاضا در بازار با افزایش قیمت و تورم رو‌به‌رو می‌شود، اما خوشبختانه تاکنون کمترین آثار تورمی و افزایش قیمت را نداشتیم و به عقیده من این یک معجزه است، بنابراین هم مردم و هم مسئولان و به‌ویژه دستگاههای اجرایی، دست‌اندرکاران تولید و توزیع و دستگاههای قضایی، امنیتی و بازرسی کل کشور باید کمک و تلاش کنند تا قیمت‌ها همچنان در آستانه شروع سال جدید کنترل شود.

   سؤال دیگر درباره اثرات هدفمندی یارانه‌ها بر آموزش و پرورش و آموزش عالی و دستاوردهای آن است.

براساس اصل 29 و 30 قانون، آموزش در مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان و همچنین در حد خودکفایی در آموزش عالی رایگان است بنابراین دولت موظف است این امکانات را به طور رایگان در اختیار دانش‌آموزان قرار دهد. ما در کنار این امر، اصل 44 قانون اساسی را هم داریم که به‌ویژه در برنامه پنجم توسعه تأکید بسیاری بر آن شده است و آن تقویت بخش خصوصی و تعاونی است. این امر نیز می‌تواند به نوبه خود زمینه‌ساز توسعه آموزش در کشور باشد. تقویت بخش خصوصی و همچنین هزینه بخشی از درآمد حاصل از صرفه‌جویی یارانه‌ها در بخشی چون آموزش می‌تواند زمینه‌ساز تحول در این حوزه شود.

  براساس قانون هدفمندی یارانه‌ها همان‌طور که اشاره کردید، قرار است بخشی از درآمدهای حاصل از هدفمندی یارانه‌ها به موضوعاتی چون تقویت زیرساخت‌های آموزش و همچنین تقویت بهداشت و درمان برسد، آیا این امر تاکنون محقق شده است؟ 

بله، براساس اصل 29 و 30 که در بالا به آن اشاره شد، نه تنها نباید یارانه‌های بخش مربوط به آموزش حذف شود، بلکه بخشی از درآمد حاصل از آن باید در بحث‌هایی چون آموزش، سلامت و فرهنگ هزینه شود. در واقع با تزریق درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌ها شاهد تقویت فناوری و پژوهش در کشور خواهیم بود.

از سوی دیگر بخشی از این درآمد باید در مناطق محروم هزینه شود. متأسفانه ما در بحث آموزش هم از نظر فضا و هم نیروی انسانی و تجهیزات و وسائل کمک آموزشی با مشکلات فراوانی روبه‌رو هستیم که ضروری است بخشی از درآمد هدفمندی در این بخش سرمایه‌گذاری شود. در این صورت ما به هدفی که در سند چشم‌انداز 1404 دیده شده و در آن تاریخ ما باید قدرت اول منطقه از نظر علمی و فناوری باشیم، نزدیک خواهیم شد. البته این نکته را هم باید بگویم که در همه کشورهای توسعه‌یافته، بخشی از درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌ها به حوزه آموزش تخصیص داده می‌شود، زیرا آن‌ها معتقدند همه پیشرفت‌ها از مسیر آموزش می‌گذرد. به همین دلیل است که بار دیگر بر خصوصی‌سازی و حضور بخش خصوصی تأکید می‌کنم تا حوزه آموزش به طور جدی تقویت شود.