خبرگزاری خانه ملت

به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر مطالعات اقتصادی این مرکز با بیان این مطلب که سرمایه اجتماعی عبارت است از تأثیر اقتصادی حاصل از تسهیلاتی که شبکه‌های اعتماد و مؤلفه‌های فرهنگی در یک سیستم اجتماعی به وجود می‌آورند، اضافه کرد: شبکه‌های اعتماد علاوه بر کاهش هزینه‌های مدیریتی، موجب می‌شوند که زمان و سرمایه بیشتری اختصاص به فعالیت‌های اصلی پیدا کند و علاوه بر آن موجب انتقال دانش اعضای گروه‌ها به یکدیگر می‌شود و جریان مناسبی را از یادگیری و دانش در بین آنها فراهم می‌سازد و این امر نیز می‌تواند در کاهش هزینه‌های مدیریتی و توسعه اجتماعی و سازمانی بسیار مؤثر باشد. سرمایه اجتماعی از طریق اثرگذاری بر نقش و کارآمدی دولت در مواردی همچون: کارآمدی نهادهای دولت، سهولت در مالیات ستانی و کاهش کسری بودجه، کاهش آسیب‌های دوران رکود، اجرای برنامه‌های میان مدت و بلندمدت، کاهش فساد مالی و اختلاس بر رشد تولید کمک کند. سرمایه اجتماعی، پدیده‌ای مدیریت‌پذیر است به این معنا که می‌توان آن را بر اساس سیاستگذاری‌ها در حوزه‌های مشخصی در سازمان بازسازی یا به فرآیند شکل‌گیری آن کمک کرد. این امر در صورتی ممکن است که مدیران عالی و سیاستگذاران سازمان اطلاعات درستی از وضعیت موجود سرمایه اجتماعی در سازمان داشته باشند. بنابراین لازم است که در وهله اول همان‌طور که در ماده (98) برنامه چهارم توسعه تأکید شده بود سازوکارهای سنجش و ارزیابی سرمایه اجتماعی کشور و ارائه گزارش سالیانه سرمایه اجتماعی کشور و احصای علل و عوامل تأثیرگذار بر آن تصویب سازو کارهای اجرایی لازم جهت افزایش سرمایه اجتماعی اعم از اعتماد عمومی، وفاق اجتماعی، قانونگرایی، وجدان فردی و اجتماعی و تدوین طرح جامع مشارکت و نظارت مردم، سازمان‌ها، نهادهای غیردولتی و شوراهای اسلامی در توسعه پایدار کشور و فراهم کردن امکان گسترش کمی و کیفی نهادهای مدنی، با اعمال سیاست‌های تشویقی جایگاه سرمایه اجتماعی در قوانین جمهوری اسلامی ایران مورد تأکید نمایندگان مجلس و سازمان‌های اجرایی قرار گیرد.

همان‌گونه که دانشمندان علوم اجتماعی با شناخت ویژگی‌های سرمایه اجتماعی، حضور و خدمات اجتماعی خود را به گونه‌ای شکل می‌دهند که به تقویت سرمایه‌ اجتماعی بیانجامد، دین‌شناسان نیز با شناخت ویژگی‌ها و ابعاد سرمایه اجتماعی می‌توانند از آموزه‌های دینی برای بازتعریف و بهره‌برداری از سرمایه اجتماعی متناسب با یک جامعه دینی بهره بگیرند. با توجه به ظرفیت ایدئولوژیک بزرگی که در پرتو احیاگری دینی و به ویژه انقلاب اسلامی فراهم آمده است، اکنون صاحب‌نظران دین‌مدار جهان اسلام می‌توانند مسائلی نوپدید مانند سرمایه اجتماعی را از موضع دین بنگرند و توانمندی خود را برای ارائه نگاه‌هایی نو که نسبت به نگاه‌های رایج استوارتر و همه‌جانبه‌تر است به اثبات رسانند. به ویژه در مواردی که هنوز صاحب‌نظران در سطح جهان به وفاق نرسیده‌اند، اندیشمندان مسلمان می‌توانند در شکل دادن به مفاهیم جدید نقش آفرین باشند. در کشور ما که برخوردار از قانون اساسی و حاکمیت مردمی دین‌مدار است،‌ این گونه مطالعات و پژوهش‌ها اهمیت و ضرورت بیشتر دارد و امید است حرکت علمی امیدبخشی که در این زمینه در دانشگاه‌ها و حوزه‌ها آغاز شده است در ابعادی گسترده‌تر ادامه یابد.