خبرگزاری خانه ملت

به گزارش خبرنگار خانه ملت، "حسین فدایی" روز شنبه 3 مهر ماه در یک نشست خبری در تشریح فعالیت‌های کمیسیون اصل 90 در بررسی طرح نظارت مجلس بر نمایندگان، با بیان اینکه در ابتدا ما باید استنباط و تلقی خود از بحث نظارت را مشخص کنیم، گفت: در هر نظام سیاسی اجتماعی و در هر حکومت و هر مجموعه‌ای که فعالیتی صورت می‌گیرد،‌ یک نوع استانداردها، آرمانها و خواسته‌هایی وجود دارد که فعالیت‌ها برای حصول و تحقق آن آرمان‌ها صورت می‌گیرد.

وی افزود: برای حرکت بهینه در جهت این خواسته‌ها،  سازوکاری به نام نظارت برای ارزیابی و تطبیق آنچه که عمل می شود با آنچه که باید بشود، به وجود می‌آید.

فدایی دستگاه نظارتی را به عنوان چشم و چراغ هر مجموعه‌ای دانست و اظهار داشت: این دستگاه نظارتی وضع موجود را باید متناسب با وضع مطلوب ارزیابی و سیستم را به روز و پویا نگه دارد.

وی ادامه داد: سلسله مراتب نظارت در نظام جمهوری اسلامی نیز براساس قانون اساسی است که نظارت عالیه بر مجموعه قوا را بر عهده مقام معظم رهبری قرار داده است و مجلس خبرگان نیز نظارت بر کار رهبری را سامان خواهد داد.

نایب رییس کمیسیون اصل 90 با اشاره به دو وظیفه کلی مجلس شورای اسلامی یعنی قانونگذاری و نظارت گفت: بحث نظارت به عنوان یکی از وظایف مهم مجلس سلسله مراتبی دارد به این ترتیب که گاهی نظارت توسط یک نماینده به عنوان یک فرد و گاه توسط کمیسیونهای تخصصی و گاه توسط مجموعه نمایندگان مجلس صورت می‌گیرد.

فدایی افزود: سازو کار اساسی کمیسیون اصل نود اینگونه است که اگر کسی قصد بررسی طرز کار قوه مجریه، قضائیه و مجلس را دارد باید به مجلس منعکس کند و مجلس موظف است به این شکایات رسیدگی کند که اگر جنبه عمومی دارد آن را به اطلاع عموم برساند. اما این تعریف خاص از نظارت بر روی طرز کار سه قوه است.

نظارت درون‌سازمانی مجلس دغدغه همیشگی نمایندگان

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر با بیان این که در برخی از دستگاههایی که مجلس بر آنها نظارت دارد، در درون خود دستگاه نیز سازمانهای نظارتی و بازرسی وجود دارد. اما در داخل مجلس نیز نظارت جامع و کارسازی بر عملکرد نمایندگان وجود نداشت.

وی در عین حال خاطرنشان ساخت: امکان نظارت بر عملکرد کمیسیون‌ها و مجموعه مجلس طبق آیین نامه برای هیات رئیسه مجلس و کمیسیون‌ها پیش بینی شده است اما جامعیت لازم را ندارد.

فدایی با یادآور شدن اینکه موضوع نظارت مجلس بر نمایندگان دغدغه اصلی بسیاری از نمایندگان در ادوار مختلف بوده است، خاطرنشان ساخت: البته تفاهم نظر و برداشت‌های مشترک از این که نظارت بر نمایندگان با چه سازوکاری تعریف شود، همواره کار دشواری بوده و است.

وی با بیان اینکه این موضوع مهم پس از مدتها که به تعلیق درآمده بود، گفت: در مجلس هفتم طرحی پیشنهاد شد به عنوان حفظ شان و منزلت نمایندگان اما نمایندگان در این رابطه احساس مسئولیت کردند و نگاه طرح را نگاه کارآمدی ندیدند به همین دلیل واکنش مثبتی به این مساله نشد.

نایب رییس کمیسیون اصل 90 با اشاره به دیدار نمایندگان مجلس و مقام معظم رهبری در سالگرد شکل‌گیری مجلس هشتم و بیانات ایشان در رابطه با مساله نظارت بر عملکرد نمایندگان مجلس خاطرنشان ساخت: توصیه رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه مجلس برای نظارت بر کار خودش و نمایندگان سازوکاری تعریف کند که ماندگار باشد و مشارکت همه نمایندگان در سامان دادن به موضوع نظارت را متذکر شدند، با استقبال زیاد نمایندگان مواجه شد.

استفاده از تمام ظرفیت‌های قانون اساسی در طرح نظارت نمایندگان

"حسین فدایی" در ادامه نشست خبری خود گفت: بعد از دیدار نمایندگان با رهبر معظم انقلاب به مناسب سالگرد تشکیل مجلس، بسیاری از دوستان به تهیه طرحی که در کمیسیون اصل نود ورود پیدا کرد، اقدام کردند.

وی افزود: البته برخی از نمایندگان با جمع آوری 70 امضاء طرح گذشته را مطرح کردند و در صحن علنی مجلس به ریشه‌یابی و تبادل نظر در مورد آن پرداخته شد و نهایتا این طرح به کمیسیون اصل نود ارجاع شد.

نایب رئیس کمیسیون اصل نود با بیان این که این طرح با پشتوانه مشارکتی دستگاههای نظارتی و دیدگاه های مختلف فراهم شد گفت:  کمیسیون اصل نود به دنبال این است که در مکاتباتی با همه نمایندگان با هیات رئیسه کمیسیون‌ها و یا مراکز پژوهشی، دیوان محاسبات، مرکز مطالعات شورای نگهبان و مرکز پژوهش ها و سایر دستگاههای نظارتی در رابطه با این موضوع آسیب شناسی شود.

وی ادامه داد: در چندین جلسه کارشناسی مشترک بین مراکز پژوهشی مختلف و پس از بررسی های لازم پیش نویس این طرح آماده شد که البته قرار شد همزمان از مرکز پژوهش های مجلس نیز دیدگاههای صاحب نظران تهیه شود و در کارگروهی از سوی کمیسیون برای تهیه اولیه طرح به بحث گذاشته شود.

نماینده مردم تهران، ری، شمیران و اسلام‌شهر در مجلس با تاکید بر این که پس از جلسات مختلف پیش نویس این طرح آماده شد و هیات رئیسه مجلس نیز آن را تصویب کرد، گفت: به عنوان طرح اولیه 150 نفر از نمایندگان این طرح را امضاء کردند که یک فوریت آن به بحث گذاشته شد؛ البته ممکن است در این یک فوریت در مذاکرات بعدی اصلاحاتی صورت بگیرد.

وی با بیان اینکه هنوز مشخص نیست که این طرح بتواند پاسخگوی دغدغه‌های مقام معظم رهبری باشد افزود: در حال حاضر نمی‌توان در این رابطه حرفی زد به این دلیل که نقص ها و معایب آن در آینده برطرف خواهد شد؛ اما آنچه عملی شده است ناشی از تجارب چندین ساله دستگاه‌های نظارتی و پشتوانه مراکز مطالعاتی و پژوهشی است.

فدایی ادامه داد: این طرح از مطالعه تطبیقی در سایر کشورها که آیا در کشورهای دیگر نظارت بر نمایندگان وجود دارد یا نه و اینکه اگر تخلفی صورت گیرد نحوه برخورد با عامل این تخلف چگونه است، صورت گرفته است و از تمام ظرفیت های قانون اساسی برای نظارت نیز استفاده شده است.

نایب رئیس کمیسیون اصل نود با اشاره به این که در این طرح از دیدگاه‌های امام راحل و مقام معظم رهبری استفاده شده است اظهار داشت: از توصیه‌هایی که این دو مقام  در رابطه با نظارت داشته اند و همچنین از آموزه های دینی برای کارآمد سازی مجلس و مبارزه با مفاسد اقتصادی استفاده شده است، بخصوص در رابطه با مبارزه با مفاسد اقتصادی مجموعه ای فراهم شده است که در راستای کارآمدسازی مجلس و ارتقای سطح نظارت در مجلس است.

وی تصریح کرد: ارتقای سطح نظارت و استفاده بهتر از مجلس و نمایندگان باعث می شود از کمبودها در مورد خلأهای نظارتی در دستگاههای دیگر جلوگیری شود.

فدایی در رابطه با مخالف برخی از نمایندگان در مورد این طرح گفت: در روزهای نخست که پیش نویس این طرح در اختیار همه قرار نگرفته بود مخالفت هایی وجود داشت اما قطعا این مخالفان پس از مطالعه این طرح مخالفتی نخواهند داشت به این دلیل که در بخش اول این طرح در شأن نمایندگان و مجلس سازوکارهی خوبی پیش بینی شده است که ایفای وظایف نمایندگی است و بعید است که در این رابطه مخالفتی شود.

وی افزود: بخش اول این طرح درباره بازدارندگی از ورود به لغزش‌هاست که قطعا هیچ انسانی مخالفتی با آن نخواهد داشت و قابل پذیرش  در عرف بین‌المللی نیز است. البته ممکن است تعداد کسانی که  روحیه نظارت‌پذیری نداشته باشند و در فضای غیرنظارتی بخواهند با برخی رفتارهای هنجارشکنی، فضا را بر هم بزنند؛ به تعداد انگشتان دست هم نرسد به همین علت توجهی به کیفیت این طرح ندارند و با فرافکنی سعی می کنند فضای نامطلوبی به وجود بیاورند.

فدایی راه حل برون رفت از این مشکل را اطلاع رسانی صحیح دانست و گفت: با اطلاع رسانی صحیح و درست رسانه‌ها است که می‌توان این فضا را بازسازی کرد و اگر فردی با این طرح مخالفتی دارد بهتر است در یک فضای منطقی به بحث و بررسی بپردازد.

طرح نظارت مجلس بر نمایندگان این هفته در صحن علنی

"حسین فدایی" در ادامه نشست خبری خود از بررسی طرح نظارت مجلس بر نمایندگان در صحن علنی مجلس در این هفته خبر داد و افزود: به احتمال زیاد این طرح در این هفته و شاید هم فردا در صحن علنی مجلس مطرح شود.

فدایی در ادامه به برخی از موارد مشترک در مطالعات تطبیقی که با سایر کشورها به دست آمده است اشاره کرد و اظهار داشت: ممنوعیت چند شغله بودن نمایندگان، کنترل مسافرتهای خارج از کشور و دریافت حقوق از چند مرکز، ارائه وضعیت مالی فرد در ابتدای دوره نمایندگی و کمیته نظارتی که تغییرات مالی نماینده را بررسی می کند در کار مطالعاتی که انجام شد در سایر کشورها وجود داشت و امری انحصاری و جدید نیست. به طوری که در قانون اساسی هم برای مسئولان طراز اول این مساله پیش بینی شده است.

نایب رئیس کمیسیون اصل نود با بیان این که طرح نظارت نمایندگان بر کارشان مطلب جدید و انحصاری نیست تصریح کرد: براساس ارزشهای دینی و اسلامی مسئولان از بالاترین سطح نظارت با رویکردی مثبت استقبال می کنند به همین دلیل ما امیدواریم در اجرای طرح مشکلی وجود نداشته باشد و مهمترین امر تفاهم مشترک بین نمایندگان است.

وی تاکید کرد: نظارت به دو موضوع مهم کارآمدسازی و بازدارندگی از آسیب توجه دارد و بدین معنی است که از ظرفیت های موجود بهترین استفاده را بتوان کرد. در بخش آسیب‌ها که مهمترین دغدغه همه حکومتهاست مبارزه با مفاسد اقتصادی است که برای همه کشورها توام با هزینه هایی بوده است به این دلیل که مساله ای درونی است و محتوا را مانند موریانه تهی می کند در نتیجه تهی شدن محتوا منتج به زیر سوال رفتن تمام آن مجموعه می شود.

فدایی گفت: اسلامیت و جمهوریت نظام ما یعنی ارزشهای دینی را مورد عمل قرار دادن و اعتمادسازی در میان مردم که تنها از راه مبارزه با مفاسد اقتصادی امکانپذیر است و نیازمند وفاق ملی برای این آفت اساسی و جدی است که اگر حکومتی به آن نپردازد با چالش جدی مواجه خواهد شد.

نماینده مردم تهران، ری، شمیران و اسلامشهر مهمترین ارکان مبارزه با چنین مساله‌ای را رهبری و مردم دانست و ادامه داد: نقش رهبری و مردم و قوای سه گانه و در کنار آنها استفاده از خواص و نخبگان، خواص جریانات سیاسی و رسانه ها هستند. این هشت رکن باید در این عرصه ورود پیدا کنند و وفاق عمومی را سامان بدهند تا این وظیفه مهم و اساسی را دنبال کنیم.

وی افزود: نقش رهبری و نقش مردم در این رابطه بی‌بدیل بوده است به طوری که از زندگی امام راحل و از منویات مقام معظم رهبری به طور جدی و اساسی در این مبارزه تعیین کننده استفاده شده است و ما احساس کمبودی نمی کنیم بلکه کمبودها از سوی ارکان و سطوح دیگر است.

فدایی با بیان این که نقش مجلس در این رابطه بی نظیر و مهم است گفت: به این دلیل که هم در حوزه قانونگذاری با تصویب قوانین لازم در جامعه و هم در جهت کارآمدی و بازدارندگی از آسیب ها به  وظیفه نظارتی خود عمل می کند؛ این نقش قبل از این که انتخاباتی در مجلس صورت بگیرد باید آغاز شود.

وی اظهار داشت: ما فرآیند نظارت را باید در مرحله قبل از انتخابات، در حین انتخابات و بعد از انتخابات بتوانیم هم راستا و منسجم پیش بینی کنیم. در حال حاضر ملاک این طرح، بحث نظارت پس از رسمی شدن مجلس است.