خبرگزاری خانه ملت

سواد و دانش، عمری به درازای تاریخ زندگی اجتماعی بشر دارد و از دیرباز مورد توجه انسان بوده است اما قریب به یک قرن است که سواد عاملی مهم برای پیشرفت جوامع بشری شناخته می‌شود و در اغلب ارزیابی‌هایی که از وضعیت اجتماعی کشورها صورت می‌گیرد نرخ باسوادی در صدر شاخص‌های توسعه و پیشرفت قرار گرفته است.

 در ایران آموزش عمومی یک بازه 12 ساله دارد و در اصل 30 قانون اساسی ارائه آموزش عمومی تا پایان متوسطه به صورت رایگان به عنوان یکی از تکالیف و وظایف دولت و حقوق ملت به رسمیت شناخته شده است. خوشبختانه رشد پوشش آموزش عمومی در ایران مطلوب بوده و در طول چند دهه اخیر بیسوادی در جمعیت واقع در سن آموزش، تا نزدیک مرز ریشه‌کنی کاهش یافته است. اما این مسئله دلیلی بر توقف تلاش‌ها برای اصلاح آموزش عمومی نیست.

گسترش آموزش عمومی علیرغم همه مواهبی که برای ارتقای سطح زندگی مردم ما داشته است هنوز فرصت‌های بالقوه زیادی برای ترویج مهارت‌های زندگی در جامعه دارد. البته باید توجه داشت گسترش دامنه آموزش نباید چنان دانش‌آموز را درگیر تکالیف و کسب نمره کند که کارآمدی آموزش را زیر سؤال ببرد بلکه ‌باید با استفاده از فنون جذاب‌سازی و استفاده از فناوری‌های آموزشی و کمک آموزشی، مهارت‌های مختلف زندگی را به دانش‌آموزان منتقل نمود.

 در حال حاضر آموزش‌های خوبی درخصوص مسائل عقیدتی، تاریخی، جغرافیایی، علمی و فنی، شناخت جهان و آشنایی با حرف و مشاغل در متون آموزش رسمی وجود دارد اما درخصوص برخی تعلیمات ضروری دیگر جا برای گسترش تعالیم و آموزش مفاهیم وجود دارد. اولین بخشی که به نظر می‌رسد باید در بسته‌های آموزشی یا فوق‌برنامه در مناطق مختلف گنجانده شود بخش شناخت هویت ملی، منطقه‌ای و قومی است به نحوی که فارغ‌التحصیلان آموزش عمومی در هر منطقه بتوانند شناسنامه‌ای مختصر از ملیت، قومیت و آداب و رسوم شناخته شده خود ارائه دهند این موضوع برای جامعه‌ای که خواه‌ناخواه در معرض هجوم فرهنگ‌های بیگانه است یک ضرورت غیرقابل انکار است. از دیگر موضوعاتی که لازم است در آموزش‌های عمومی مورد توجه قرار گیرد آموزش و آشنایی با حقوق اساسی است.

جامعه ما به سرعت در حال فعال شدن در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی است و دامنه مشارکت شهروندان در اقتصاد و فرهنگ و اجتماع و سیاست به سرعت در حال گسترش است بنابراین در چنین شرایطی آشنایی با حقوق اساسی باعث خواهد شد شهروندان ضمن رعایت حقوق متقابل در مواجهه با سایر هموطنان و رعایت حقوق اجتماع، برای اعمال حقوق خود در جامعه بدون کمترین هزینه و در کوتاهترین زمان و بهترین پروسه اقدام نمایند.

 آموزش سبک‌های صحیح زندگی و کار و تلاش و استفاده صحیح از منابع و وسایل و تعامل صحیح با طبیعت از دیگر زمینه‌های ضروری در دوره 12 ساله آموزش عمومی است. باید توجه داشت گسترش دامنه آموزش عمومی ‌باید همزمان با حذف موارد غیرضروری از برنامه‌های آموزشی صورت گیرد و بخش عمده آموزش‌ها نیز از سامانه نمره و مدرک منفک شود به نحوی که در قالب برنامه‌های غیردرسی یا فوق‌برنامه و پرورشی ارائه گردد.