خبرگزاری خانه ملت

به گزارش خبرگزاری خانه ملت از روابط عمومی و امور بین‌الملل کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، مرکز اسناد کتابخانه مجلس با دارا بودن اسناد بی‌همتا، معرف تاریخ قانون‌گذاری، سیر تصویب قوانین و تحولات قوه مقننه در ادوار مختلف و روایتگر تعاملات مردم با نمایندگان خویش است. این مرکز دارای منابع غنی و ارزشمندی است که از بخش‌های ‌اسناد پارلمانی مکتوب، دیداری ـ شنیداری و گزارش‌های سازمان ملل، دولتی و تاریخ شفاهی تشکیل شده است. 

ندا شهماری، مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس، گزارشی از عملکرد این بخش  را در سال 1401 در سه قالب اسناد پارلمانی مکتوب، دیداری ـ شنیداری و گزارش‌های دولتی، به شرح زیر ارائه کرده است:

بخش اسناد پارلمانی مکتوب:

1. تطبیق فهرست اطلاعات اسناد مجلس شورای ملی در پایگاه اطلاعاتی کتابخانه با کاربرگه فهرست‌نویسی و موجودی آن‌ها

  در مسیر اجرایی شدن فرایند ساماندهی و ویرایش فهرست اطلاعات اسناد مکتوب در پایگاه اطلاعاتی کتابخانه، رکوردهای اطلاعاتی 13 دوره از24 دوره اسناد عرایض مجلس شورای ملی مورد بررسی قرار گرفت و تمامی رکوردها و تصاویر الصاق شده به آنهاتک به تک بررسی شده و رکوردهای تکراری و فایل های عدم تطابق استخراج گردید که در مجموع از تعداد 145 هزار و 268 رکورد بررسی شده، تعداد 73 هزار و 601 رکورد تکراری و دارای اطلاعات ناقص بوده است که ازپایگاه اطلاعاتی کتابخانه حذف می‌گردد.

2. فهرست‌نویسی اسناد عرایض مجلس شورای ملی

این پروژه از خرداد ماه سال جاری با همکاری و مساعدت واحد سازماندهی معاونت فنی آغاز شد و در حال حاضر تعداد 650 عدد کارتن حاوی 300 هزار برگ سند از اسناد کارپردازی، اسناد مربوط به کتابخانه مجلس، اسناد متفرقه و کمیسیونهای مجلس توسط 5 نفر از فهرست‌نویسان متبحر فهرست نویسی شده است. با ادامه این فرایند تا پایان سال آینده، فهرست‌نویسی تمامی اسناد مجلس شورای ملی به اتمام خواهد رسید.

3. طبقه بندی موضوعی اسناد

یکی دیگر از اقدامات مهم صورت گرفته در واحد اسناد، طبقه‌بندی موضوعی اسناد عرایض مجلس شورای ملی بود. هدف از طبقه‌بندی موضوعی اسناد، توصیف و دسترسی به محتوای موضوعی و کمک به مراجعان و پژوهشگران برای دستیابی به اسناد دارای موضوع مشابه است. در پروژه طبقه‌بندی موضوعی اسناد، موضوعات پس از یکپارچه‌سازی در 6 گروه اصلی موضوعی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، "نهادها و گروه‌ها" و "مجلس و قانونگذاری" طبقه‌بندی و به صورت الفبایی تنظیم شده و برای مستندسازی واژگان موضوعی از اصطلاحنامه فرهنگی فارسی (اصفا) استفاده شد و با توجه به ضرورت و اهمیت توصیف موضوعی رویدادها، فعالیت‌ها و اسناد خاص پارلمانی، در تهیه این طرح طبقه‌بندی موضوعی، توجه و تاکید خاصی بر واژگان موضوعی مرتبط با مجلس و قانون‌گذاری صورت گرفته است. در سال جاری بالغ بر 17 هزار رکورد اطلاعاتی از اسناد عرایض ادوار 14 تا 16 مجلس شورای ملی از نظر موضوعی مورد بررسی قرار گرفت و واژگان کلیدی موضوعی به آنها اختصاص یافت.

4. آغاز پروژه نویسه‌خوان نوری اسناد (ocr) و قابل جستجوسازی متن اسناد دیجیتال شده مجلس شورای اسلامی

5. انعقاد تفاهم نامه

- تفاهم نامه همکاری معاونت قوانین و کتابخانه مجلس

در راستای انجام برنامه‌های اجرایی محور اول تفاهم نامه در حدود 800 هزار برگ سند از مهمترین اسناد قانونگذاری  شامل پرونده های تقنینی مجلس شورای ملی،‌ اعتبارنامه و سوگندنامه‌های نمایندگان ادوار اوا تا یازدهم مجلس شورای اسلامی و پرونده طرح و لوایح معوقع قبل از انقلاب اسلامی به مجموعه اسناد مرکز اسناد افزوده شد.

- تفاهم نامه با مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران

این تفاهم نامه به منظور توسعه و گسترش همکاری و مشارکت در زمینه فعالیت‌های علمی، فرهنگی، پژوهشی و اطلاع‌رسانی و بهره‌گیری متقابل و مبادله منابع علمی منعقد گردید و تعداد 5 هزار برگ سند از اسناد شهرداری به مجموعه اسناد دیجیتال مرکز اسناد افزوده شد.

  بخش دیداری شنیداری:

6. پیاده سازی، تهیه فهرست محتوایی و بارگذاری فایل صوتی ادوار 23 و 24 مجلس شورای ملی

این پروژه شامل شناسایی و تهیه فهرست محتوایی، برش فایلهای صوتی، فهرست نویسی و بارگذاریفایل های نوار ریل موجود در آرشیو شنیداری دیداری مرکز اسناد می باشد. مجموعه نوارهای ریلشامل 473 نوارو موضوع آنها مشروح مذاکرات ادوار بیست و سوم و بیست و چهارم مجلس شورای ملی و برخی جلسات مجلس سنا است. این پروژه به صورت برون سپاری در حال انجام است.

از آبان ماه سال جاری تا کنون شناسایی محتوایی و برش فایل های صوتی 353 نوار ریل انجام گرفته است ( حدود 75 درصد) و تا پایان اسفند ماه این مرحله به طور کامل تکمیل خواهد شد.

فهرست نویسی، ورود اطلاعات و بارگذاری نوارهای ریل در پایگاه کتابخانه و در کاربرگه مخصوص نوارهای صوتی و تصویری آغاز شده و تاکنون فهرستنویسی توصیفی و موضوعی 80 نوار ریل انجام شده و حدود1100 فایل صوتی بارگذاری شده است (فایل اصلی هر نوار ریل معمولا بر اساس محتوای آن به 10 تا 20 بخش برش خورده و فهرست اطلاعات بخش ها به همراه فایل صوتی مربوط به هر بخش بارگذاری می شود).

7. دیجیتال سازی نوارهای صوتی و تصویری

این پروژه از اسفند ماه سال گذشته آغاز شده و هم اکنون مراحل پایانی آن در حال انجام است. در این پروژه تمامی مجموعه نوارهای صوتی کاست، نوارهای صوتی - تصویری VHS و mini DV که در آرشیو مرکز اسناد موجود بود، از طریق قرارداد با یکی از شرکتهای برتر در این حوزه به طور کامل و با بهترین کیفیت ممکن دیجیتال سازی شده است.

بیش از 4000 نوار کاست صوتی (کمیسیون های مجلس شورای اسلامی، مجموعه استاد حائری، مجموعه دکتر رهاورد و...)، بیش از 200 نوار mini DV و بیش از 250  نوار VHS، در این مدت دیجیتال سازی شده و تا پایان اسفند ماه این پروژه نیز به اتمام خواهد رسید.

8. فراهم‌آوری تعداد 234 پوستر کمیاب از طریق توافق با یک مجموعه‌دار خصوصی، به صورت فایل دیجیتال با کیفیت بالا که به مجموعه پوسترهای انقلاب آرشیو شنیداری- دیداری مرکز اسناد افزوده شد.

9. فهرست‌نویسی و بارگذاری تصاویر علمای شیعه (120 شخصیت)، تکمیل فهرست‌نویسی و بارگذاری نقشه‌های تاریخی، گردآوری عکس های تاریخی از آرشیوها و پایگاه‌های اطلاعاتی خارجی، ثبت و سازماندهی بیش از 1000 مورد نوار کاست و ویدیو و... اشاره کرد.

10. خدمات اشاعه اطلاعات

- در راستای دسترس‌پذیری پژوهشگران به اسناد پارلمانی و ایجاد بستری مساعد برای پژوهش‌های تاریخی، با توجه به دیجیتال‌سازی حجم گسترده‌ای از اسناد مجلس شورای ملی و بارگذاری تصاویر دو میلیون برگ سند در پایگاه اطلاعاتی کتابخانه و امکان سرویس دهی به مخاطبان این اسناد در سامانه باغ میراث بهارستان و همچنین ایجاد قابلیت ثبت درخواست تصاویر اسناد فاقد فایل دیجیتال از طریق پایگاه اطلاعاتی، خدمات اشاعه اطلاعات و  ارائه خدمات غیرحضوری این واحد به طور چشمگیری افزایش یافته است.

- در بخش اسناد سازمان ملل نیز علاوه بر پاسخگویی به مراجعین،اقداماتی مانند معرفی اسناد و انتشارات سازمان ملل متحد و اتحادیه بین المجالس در وب سایت کتابخانه مجلس، دانلود نسخۀ الکترونیکی جدیدترین اسناد و انتشارات نهادهای مختلف سازمان ملل متحد و تهیه فهرست این منابع در فایل اکسل جهت تسهیل بازیابی و پاسخگویی سریع‌تر به مراجعین و... در دستور کار بوده است.

بخش گزارش‌های دولتی:

11. دریافت بالغ بر 3 هزار عنوان گزارش‌های دولتی فهرست‌نویسی شده از واحد سازماندهی و انجام فعالیت‌های مربوط به آن از جمله ورود وضعیت موجودی، عناوین، مشخص نمودن گزارش‌های بدون تگ امنیتی در فایل اکسل داخلی گزارش های دولتی و فایل آنها در قفسه؛ 

12. نصب تگ امنیتی روی 54 هزار جلد از منابع گزارش‌های دولتی؛    

13. اصلاح و تکمیل فایل اکسل تعداد 658 گزارش دیجیتال شده از منابع گزارش‌های دولتی و نصب برچسب اسکن روی آن‌ها./

پایان پیام