خبرگزاری خانه ملت

خبرگزاری خانه ملت،گروه سیاسی، به جرات می‌توان فرانسه را یکی از بازیگران مرموز برجام بر شمرد؛ همان پلیس بدی که به واسطه زیاده خواهی های بیش از اندازه اش نقش مخربی در همان ابتدای توافق هسته ای سال 2015 داشته است. این نقش مخرب را می‌توان به‌ وضوح در روز آخر مذاکرات ایران و 1+5 در هتل کوبورگ اتریش دید که خبر رسید علت تأخیر اعلام توافق میان طرف‌های برجامی، کشور فرانسه است که با طرح موضوعات غیرمرتبط بر طبل اختلاف کوبیده و حاضر نیست به‌راحتی از مواضع غیرمنطقی‌اش کوتاه بیاید.

فرانسه پس از خروج یک‌طرفه آمریکا از برجام و کاهش تعهدات برجامی ایران، فرماندهی حفظ توافق هسته ای را به عهده گرفت تا همچنان نقش خود را به‌عنوان یکی از بازیگران فعال زمین برجام، این بار در قالب نقش پلیس خوب ایفا کند. این موضوع را می‌توان هنگامی مشاهده کرد که فرانسه برخلاف سایر شرکای اروپایی‌اش تلاش زیادی برای کاهش تنش‌ها میان ایران و آمریکا برای حفظ برجام نیمه جان داشت و در این راستا دو طرح را ارائه کرد.

توقف در برابر توقف   

«توقف در برابر توقف» نام طرح پیشنهادی فرانسه برای حفظ توافق هسته‌ای بود که بر اساس آن در ازای توقف اقدامات ایران برای کاستن از تعهدات برجامی، همزمان آمریکا نیز از اعمال تحریم‌های بیشتر خودداری کند اما طرح ابتکاری فرانسه به علت عدم انعطاف آمریکایی‌ها و تاکید ایران بر برداشته شدن تحریم‌ها در گام نخست به مشکل همیشگی برخورد.

طرح چهار بندی مکرون برای حفظ برجام

امانوئل مکرون در گام بعدی به ظاهر برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا و یا کشاندن ایران به پای میز مذاکره طرح چهار بندی را ارائه داد. که البته این طرح‌ ۴ماده‌ای که حاوی دیدگاه‌های ایران نبود زیرا جمهوری اسلامی ایران بارها مشخص کرده بود که دنبال سلاح هسته‌ای نیست و مطرح‌کردن طرح امید نشان‌دهنده این است که ما از سال۶۴ همواره، دنبال امنیت‌ در خلیج‌فارس بوده‌ایم و دیگران هستند که مانع شدند. مواضع ما کاملا مشخص است. اما مواضع ما در طرح ۴ماده‌ای مکرون درست بیان نشده بود. اگر نگاه دقیق تری به این طرح‌ها داشته باشیم می‌بینیم که فرانسه با وجود خروج یک طرفه آمریکا از برجام با در میان گذاشتن چنین ایده‌هایی با دونالد ترامپ، تلاش کرد با میانجیگری، نقش خود را حفظ کند.

پس از روی کارآمدن جو بایدن رئیس جمهور جدید آمریکا که شعار انتخاباتی اش بازگشت این کشور به برجام بود، فرانسه که در توهماتش شرایطش را بهتر از سال 2015 می‌دانست، دو روز بعد از اعلام مواضع وزرای خارجه ایران و آمریکا درباره برجام، امانوئل مکرون در کنفرانس مطبوعاتی گفت که در هر توافق بالقوه ای که قرار است با ایران صورت بگیرد عربستان هم باید در آن حضور داشته باشد. این در حالی است که اظهارات نسنجیده رئیس جمهور فرانسه با واکنش مقامات ایرانی روبرو شد که یکی از آن‌ها ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس بود که  اعلام کرد مجلس و دولت هیچ نقشی برای عربستان در مذاکرات احتمالی درباره برجام قائل نیستند.

اکنون این سوال مطرح شده که هدف پلیس بد از طرح حضور عربستان در مذاکره احتمالی برجام چیست و فرانسوی‌ها چه اهدافی را در پشت پرده دنبال می‌کنند؟

جلیل رحیمی جهان آبادی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال گفت: فرانسوی‌ها از دهه 1960 سیاست مستقلی از آمریکا در خاورمیانه و اروپا دنبال کردند و حتی در قالب ناتو، راه شان را از ایالات متحده جدا کردند. امروزه در تحولات خاورمیانه فرانسوی‌ها به دنبال دو هدف هستند؛ در وهله اول ایفای یک نقش مستقل از آمریکا به منظور جدا کردن تصمیماتشان از این کشور و دوم نفوذ در بازار عربستان.

وی افزود: عربستان اخیرا تحولات اقتصادی بزرگی را در قالب پروژه‌ها و طرح‌های عظیم با صدها میلیون دلار پول نفتی شروع کرده و تفکرات بن سلمان نشان می‌دهد که فرانسوی‌ها به دنبال سهم بزرگ از بازار اقتصادی عربستان هستند. طرح موضوع حضور عربستان در مذاکرات احتمالی درباره برجام ناشی از تلاش برای نفوذ اقتصادی فرانسه در عربستان به منظور ایجاد رونق در اقتصاد بحران زده فرانسه است.    

استاد روابط بین الملل دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز تصریح کرد: فرانسه در حال حاضر با رکود اقتصادی و اعتراضات حاشیه نشین ها روبرو است به همین دلیل مکرون احساس می‌کند که پولی سعودی‌ها و  سرمایه گذاری شرکت های این کشور در پروژه‌های عربستان می‌تواند او و کشورش را از بحران کنونی نجات دهد.

وی در پاسخ به این سوال که اهداف فرانسه از ایفای نقش‌های پلیس بد و خوب در برجام چه چیزی است یادآور شد: آن‌ها قبلا در قبال برجام به دنبال سهم اقتصادی از بازار ایران بودند اما امروز نگران این موضوع هستند که در فضایی که ممکن است ایران و آمریکا برای حل مشکلاتشان با یکدیگر مذاکره کنند فرانسه در حاشیه بماند.   

رحیمی جهان آبادی تاکید کرد: نقش رو به کاهش فرانسه باعث شده تا این کشور نقش پلیس بد را به عهده بگیرد تا از طریق ایفای نقش جدید، علاوه بر عربستان جایگاه خود را در بازار اقتصادی ایران داشته باشد اگرچه نگاه بوژواری ها بیشتر به سمت بازار آل سعود است.

فرانسه در برجام نمی‌تواند حرفی داشته باشد

وی در پاسخ به این سوال که آیا فرانسه قادر است بجای آمریکا بازیگر اصلی برجام باشد بیان کرد: این کشور اروپایی جایگاهی در جهان و خاورمیانه ندارد که بخواهد نقش موثری در توافق هسته ای ایران داشته باشد و ترامپ نشان داد اروپایی‌ها ازجمله فرانسه بدون اراده آمریکا نمی‌توانند کاری انجام دهند.

در پایان چند نکته درباره اهداف پلیس فرانسوی برجام قابل ذکر است از جمله اینکه فرانسه همواره در راستای تامین منافع آمریکا بود اگرچه این کشور تلاش کرد که نقش میانجیگری در دوران دونالد ترامپ ایفا کند اما آنچه امروز آشکار است مهم‌ترین هدف بوژاری ها تضعیف جایگاه ایران در برجام است. همچنین مکرون به دنبال احیای نقش سابق فرانسه در جهان است برای همین او تحقق این موضوع را در نزدیک شدن روابط با آمریکا از طریق و برجام و حوزه آنتلانتیک می‌بیند./

پایان پیام