خبرگزاری خانه ملت، گروه سیاسی؛ راکتور اراک از جمله مسائلی بود که در طول مذاکرات هسته ای بر سر آن بحث و گفت و گوهای طولانی صورت گرفت تا جایی برای رسیدن به تفاهم بر این سایت هسته ای ایران، بارها مذاکرات قطع و مجدد دنبال شد اما در نهایت باتوافق طرفین قرار شد راکتور اراک با مدیریت ایران و همکاری کشورهای 1+5 مدرن و بازطراحی شود.
در طول مذاکرات هسته ای گفته می شد که غرب برای اینکه توافق بین ایران و کشورها گروه 1+5 منعقد شود موافقت کرده است که هزینه بازطراحی راکتور اراک را پرداخت کند.
عباس عراقچی عضو ارشد مذاکره کننده کشور در نشست کمیسیون ویژه بررسی برجام برای نمایندگان توضیح داده بود که غرب خواهان تغییر آب سنگین به آب سبک بود اما ایران با پافشاری وضعیت این راکتور را ثابت نگه داشت و تنها در بازطراحی آن برای اینکه از ساخت بمب اتم - به ادعای طرف غربی- فاصله بگیرد قلب راکتور خارج می شود. در ازای این کار غرب موظف شده است هزینه بازطراحی را پرداخت کند و سیستم سایت هسته ای ایران را به روز کند. بسیاری به این تغییرات انتقاد می کنند اما تیم مذاکره کننده برای اینکه به چنین توافقی برسند نشست های طولانی داشتند و بر خطوط قرمز در زمینه راکتور اراک پافشاری کردند.
بازطراحی اراک با همکاری 6 کشور
مقام معظم رهبری تاکید داشتند که قرار داد قطعی و مطمئن برای بازطراحی راکتور خنداب اراک تهیه شود. به همین جهت عباس عراقچی در حاشیه نشست های خود متن بازطراحی اراک را به امضای وزرای خارجه کشورهای گروه 1+5 می رساند که بر این اساس این سند به امضای کشورهای چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا همراه با نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجه و سیاست امنیتی می رسد. نکته حائز اهمیت در موضوع بازطراحی اراک این است که ایران مدیر گروه نوسازی است و کشورهای دیگر با ما در این زمینه همکاری خواهند کرد. همچنین دراین پژوه چین و آمریکا شرکای اصلی به شمار می آیند و کشورهای دیگر در بخش های کوچکتر همکاری خواهند داشت.
حقیقت پور: هزینه بازطراحی رآکتور اراک برعهده غرب است
در این زمینه منصور حقیقت پور عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در خصوص تضمین های لازم برای بازطراحی اراک و عقد قرار داد با چین برای این منظور گفت: اقدامات اولیه برای بازطراحی اراک انجام شده و از وزرای امور خارجه کشورها گروه 1+5 امضای لازم اخذ شده است
وی تاکید کرد: باز طراحی راکتور اراک با طرح ایران و تامین بودجه ای بالغ بر ۲۰۰ میلیون دلار از سوی کشورهای گروه ۱+۵ انجام می شود.
![]() |
با گذشت نزدیک به یکسال از اجرایی شدن برجام شواهد حاکی از آن است که بازطراحی اراک در مسیر قول و قرارهایی گذشته شده پیش نمی رود.
گربه رقصانی چین در بازطراحی راکتور اراک
مجبتی ذوالنوری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی درباره بدعهدی غرب در زمینه بازطراحی اراک گفت: آژانس بین المللی انرژی هسته ای در زمینه بازطراحی و بهینه سازی آب سنگین اراک آن طور که در برجام متعهد شده بود عمل نکرد و ما را به چین واگذار کرده اند و هر روز شاهد گربه رقصانی چینی ها دراین زمینه هستیم.
آژانس بین المللی انرژی اتمی انگیزه ای برای همکاری با ایران ندارد
وی به بحث همکاری ایران و آژانس بین المللی برای تولید ایزوتوپ های پایدار اشاره کرد و گفت: با تغییر کاربری سایت هسته ای فردو به مرکز تحقیقاتی قرار بود آژانس در تولید ایزوتوپ های پایدار همکاری لازم را داشته باشد اما جدیت و انگیزه ای از سوی آژانس ملاحظه نشد.
![]() |
رئیس کمیته هسته ای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه رایزنی های هسته ای ایران قوی تر از رایزنی سیاسی است ابراز امیدواری کرد در زمینه دانش هسته ای با پیشرفت هایی روبه رو خواهیم بود و اظهار داشت: تامین هزینه بازطراحی راکتور اراک موضوع فرعی است در ابتدا باید مشخص شود چه کشوری طرف قرارداد با ما خواهد بود سپس در خصوص هزینه های بازطراحی وارد مذاکره می شویم.
با این حساب به نظر می رسد در مرحله اول یعنی همکاری ایران با کشورهای گروه 1+5 برای بازطراحی اراک آن طور که باید و شاید پیش نرفته است و نباید چشم امیدی به پرداخت هزینه از سوی غرب باشیم.
پرداخت بودجه از سوی غرب برای بازطراحی اراک منتفی شده است
جواد کریمی قدوسی عضو دیگر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی جزییات بیشتری از بازطراحی راکتور اراک ارائه کرد و با انتقاد از گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکید کرد: ایران باز طراحی راکتور اراک را پیگیری و در مذاکرات شرکت می کند اما منجر به توافق عملیاتی نشده است.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس دهم شورای اسلامی با بیان اینکه در برجام به صراحت آمده است که غربی ها باید بازسازی راکتور آب سنگین اراک سرویس دهند، گفت: اما بر خلاف توافق صورت گرفته بازطراحی راکتور خنداب اراک را به چینی ها شیفت داده اند.
![]() |
وی با انتقاد از بدعهدی ها در مسیر اجرای برجام توضیح داد: در مذاکرات اولیه برای توافق برجام ایران برای عقب برگرداندن راکتور اراک و پر کردن قلب آن با سیمان از آمریکایی ها درخواست پرداخت خسارت داشتند که ظاهرا با موافقت آنها مواجه شد اما در توافق هسته ای حتی یک خط به پرداخت خسارت اشاره نشد.
این نماینده مجلس تاکید کرد: با این حال غربی ها موظف هستند در بازطراحی راکتور اراک با ایران همکاری داشته باشند و ظریف در گزارش آخر عنوان کرده بود که کارها اولیه برای بازطراحی شروع شده است و شرکت های خارجی در حال بازنگری راکتور هستند.
شرکت های داخلی بازطراحی راکتور اراک را کلید زده اند
وی عنوان کرد: ایران پیگیر باز طراحی راکتور اراک است و مکاتبات زیادی در این زمینه صورت داده که اما منجر به توافق عملیاتی نشده است و در نهایت شرکت های داخلی در حال بازطراحی راکتور اراک هستند.
برخورد سیاسی آژانس بین المللی با فعالیت هسته ای ایران
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: آژانس بین المللی انرژی اتمی می تواند غیر از اعلام گزارش در خصوص انجام تعهدات ایران در کاهش سانتریفیوژ ها و خارج شدن آب سنگین از کشور به این نکته اشارده کند که چه بخش های تخصصی هسته ای به دلیل عدم همکاری غربی ها زمین مانده است.
کریمی قدوسی تاکید کرد: این نکات حاکی از آن است که گزارش آخر آژانس بین المللی انرژی اتمی در بحث برجام با بی توجهی کامل تدوین شده است و برخورد آژانس با فعالیت هسته ای ایران سیاسی است.
در چنین شرایطی بازطراحی راکتور اراک از بودجه تا طراحی برای مدرن سازی کاملا ایرانی انجام خواهد شد./
پایان پیام