عضو هیات رئیسه مجلس با بیان اینکه بنده اطلاع نداشتم که در مجلس دوازدهم قرار است این طرح مجدداً در دستور کار قرار صحن علنی مجلس قرار بگیرد، اضافه کرد: اما ظاهراً دوستان این طرح را مجدد در کمیسیون آموزش مجلس بررسی کرده و کلمه یا کلماتی از آن کم یا به آن اضافه کرده‌اند و به‌صورت خیلی مختصر و با یک شکل جدید به صحن علنی مجلس ارائه کرده‌اند.

نادری در بیان تفاوت‌های طرح پیشین و طرحی که امروز در صحن مجلس بررسی شد، ادامه داد: یکی از تفاوت‌ها این است که در عنوان طرح قبلی «زبان‌های محلی و قومی» قید شده بود اما در طرح جدید با اضافه شدن یک کلمه «ادبیات» به «ادبیات زبان‌های محلی و قومی» تغییر کرده است.

وی تصریح کرد: البته یک‌سری تغییرات کلی در طرح داده شده، اما روح طرح همان چیزی است که در مجلس یازدهم بود؛ که امروز هم در دستور کار مجلس قرار گرفت و با همت نمایندگان رأی نیاورد و از دستور کار خارج شد، در نتیجه دیگر اساساً موضوعیتی ندارد.

نادری در ادامه در توضیح علت مخالفت خود با این طرح، عنوان کرد: شاید دوستان تعجب کنند که چرا بنده به عنوان یک مردم‌شناس با این طرح مخالفت می‌کنم، اما به‌عنوان یک مردم شناس باید این نکته را عرض کنم  که کشور ما ایران به لحاظ فرهنگی و زبانی دارای یک نظم متنوع طبیعی بوده و در طول قرن‌ها این نظمِ حاکم، خود را متکامل کرده است و به پیش آمده‌ایم.

عضو هیات رئیسه مجلس ادامه داد: در این میان زبان فارسی هم به عنوان زبان ملی ما که همه اقوام ایرانی با آن صحبت کرده و می‌کنند، مطرح است و در مکاتبات رسمی از آن استفاده شده و می‌شود و هیچ مشکلی هم نداشته و ندارد. یعنی آن‌طور که برخی از دوستانِ «پان» ما -پان در قومیت‌های مختلف- می‌گویند، ما اساساً چیزی به اسم قوم فارس نداریم که بخواهیم این زبان را منصوب به قوم فارس کنیم و فارسی یک زبان ملی است که ایرانیان سال‌ها و قرن‌ها با آن صحبت کرده و می‌کنند و زبان رسمی کشور است.

نادری تصریح کرد: با این تفاسیر اگر ما بخواهیم به موضوع قانون‌نویسی درخصوص آموزش چه زبان و چه ادبیات دیگری در مدارس کشور ورود کنیم؛ اساساً این نظم طبیعی را به هم می‌ریزیم. اتفاقی که در استعمار انگلیس در کشورهای مختلف از جمله هند شاهد آن بودیم؛ به این ترتیب که به تحریک زبان‌های بومی و قومی در کشور هند پرداخت و در نتیجه آن قومیت‌ها به جان یکدیگر افتادند و به راحتی زبان انگلیسی را بر آن کشور هژمون و مسلط کرد. این یک نمونه است که می‌توان از آن نام برد و تجربه گرفت.

وی با تأکید بر اینکه بحث بنده این است که نباید این نظم طبیعی که سالیان سال برقرار بوده را نباید به هم زد، تصریح کرد: واضح است که ما هیچ مخالفتی با به کار بردن زبان‌های قومی و بومی نداریم، کما اینکه این زبان‌ها همین امروز هم مورد استفاده است و بازتولید آن نسل به نسل و سینه به سینه اتفاق می‌افتد و هیچ مشکلی هم تا به الان در این حوزه نداشتیم.

عضو هیات رئیسه مجلس ادامه داد: اگر بخواهیم در این موضوع که در اصل 15 قانون اساسی هم هست، قانون‌گذاری کنیم، اساساً این خطر را می‌بینیم که این موضوع آغازی بر ناسیونالیسم‌های قومی باشد و اگر ناسیونالیسم‌های قومی هم به وجود آید، کشور با خطر تجزیه‌طلبی مواجهه خواهد شد؛ لذا معتقد هستم که این طرح به صلاح کشور نبوده و نیست؛ در همین راستا امروز در صحن مجلس تمام تلاش‌مان را کردیم که نمایندگان را قانع کنیم به این طرح رأی ندهند، که خوشبختانه توانستیم آن را با اراء بالا از دستور کار مجلس خارج کنیم.

نادری با بیان اینکه باید با سازوکارهای دیگری این انتظاری که طرفداران این طرح دارند، را جلو ببریم؛ اضافه کرد: برای این کار نیازی به قانون‌نویسی نیست؛ چراکه اساساً این موضوع در اصل 15 قانون اساسی مصرح است و انجام می‌شود.

وی تصرح کرد: اگر بخواهیم درخصوص اقوام ایرانی و نقش آن‌ها در کلیت ایران صحبت کنیم که همه معترف و معتقدیم آذری‌ها، ترک‌ها، کردها، لرها و دیکر اقوام ایرانی، همه غیورمردانی هستند که از کشور دفاع کردند و برای این کشور و زبان فارسی مرزداری کردند و ایران‌دوست هستند. در کنار آن زبان محلی و قومی خود را در خانواده‌ها به فرزندان خود آموزش می‌دهند و یک بچه در کنار زبان مادری خود زبان فارسی را هم به عنوان زبان ملی و رسمی آموزش می‌بیند و این یک نظم طبیعی است که ما نباید آن را به هم بریزیم. لذا از نمایندگان هم تشکر می‌کنم که امروز به این طرح رأی ندادند./

پایان پیام