نماینده برخوار، شاهین شهر و میمه:
مشکل مهاجرت کشاورزان را با تأمین آب شهرستان حل کنیم
**شهرستانهای برخوار، شاهینشهر و میمه از خشکترین شهرستانهای استان اصفهان هستند. این کمآبی قبل از هر چیز شاید متوجه بخش کشاورزی این مناطق باشد که در عین حال زبدهترین کشاورزان کشور را پرورش داده است.
هفته نامه جام اصفهان باتوجه نزدیک بودن فصل برداشت محصول و مشکلات کشاورزان؛ در همین رابطه گفتگویی با حجتالاسلام حسینی دولتآبادی نماینده مردم شهرستانهای برخوار، شاهینشهر و میمه انجام داده است:
برخوار و شاهینشهر جز کمآبترین و خشکترین شهرستانهای استان اصفهان است. باتوجه به کمآبی که در کل کشور و به ویژه در استان اصفهان شاهد آن هستیم برای حل مسائل آب این دو شهرستان چه تمهیداتی اندیشیده شده است؟
مشکل آب استان مشکلی جدی است و اگر به این مسئله توجه نشود بحران آب جدیتر هم میشود. راههای مختلف برای آبرسانی به استان در نظر گرفته شده است که تونل سوم کوهرنگ یکی از آنهاست اما باید بگویم این تونل اگر تأثیری هم در تأمین آب شهرستانهای برخوار و شاهینشهر داشته باشد تأثیر چشمگیری نخواهد بود، برای آبرسانی به شهرستان های برخوار، میمه و شاهینشهر دو کانال انتقال آب از زایندهرود به شهرستان کشیده شده است. از دو کانال در پرآبترین حالت بیشتر از 5 یا 6 متر مکعب در ثانیه نمیتواند آب به شهرستان انتقال دهد. لذا با وسعتی نزدیک به حدود 8 هزار کیلومتر مربع که این 2 شهرستان دارد، این مقدار آب نمیتواند آن دشتهای وسیع را پوشش دهد. از سوی دیگر در این 2، 3 سالی که خشکسالی بود اصلاً از این 2 کانال آبی هم به شهرستان منتقل نشده است و امسال هم با اینکه وضعیت آب خوب بوده است گفتهاند فقط چند ده روز آب به شهرستانهای ما میدهند آن هم در ظرف دو ماه، که در مجموع چهار یا پنج «10 روز» میشود.
این 2 کانالی که می فرمایید از زایندهرود به سمت 2 شهرستان شما کشیده شده است از چه زمانی تأسیس شده است؟
این 2 کانال از بعد از انقلاب راهاندازی شده است و از خدمات انقلاب است.
آیا پیشنهاد جدیدی برای افزایش حجم آب ورودی به شهرستان داشتهاید؟
باتوجه به مصوبات سفرهای استانی و باتوجه به اینکه آبرسانی به فلات مرکزی در دستور کار قرار دارد، ما پیشنهاد تأسیس کانال سومی از زایندهرود به برخوار و شاهینشهر را دادهایم. این پیشنهاد از مصوبات سفر دوم است اما هنوز متأسفانه مطالعاتش انجام نشده و این در حالی است که جلسات متعددی را گذاشته، با وزیر صحبت کردهایم، با مدیر کل استان و با مدیرعامل شرکت آب منطقهای صحبت کردهایم، اما متأسفانه هنوز مسئولان استان حاضر نشدهاند مطالعاتشان را در این باره شروع کنند. خب احداث کانال سوم انتقال آب به دشتهای برخوار و شاهینشهر و میمه نیاز به مطالعات جدی برای برآورد هزینهها و اعتبارات دارد. وقتی هم که پروژه آبرسانی به فلات مرکزی انجام شود و آب به استان اصفهان برسد نمیتوان آب را انبار و ذخیره کرد، باید از همین حالا مطالعاتی انجام شود، سهم هر شهرستان از این آب معین شود و نحوه انتقال آب هم به شهرستان تابعه تعیین شود. در این شهرستانها بحمدالله دشتهای بسیار وسیع و حاصلخیزی وجود دارد، از طرف دیگر کشاورزهای پرتلاش و باتجربه در این شهرستانها به کشت وکار مشغولند اما متأسفانه آب نداریم و دلیل اینکه کشاروزان متبحر ما به شهرستانهای دیگر کوچ میکنند همین مسئله کمآبی است. شما به هر جای ایران که سفر کنید، از بندرعباس وخوزستان و بوشهر گرفته تا آذربایجان غربی و شرقی، خراسان و تا مرز افغانستان و سرخس کشاورزان برخوار مشغول به کار هستند. کشاورزان ما به خاطر نبود آب مهاجرت میکنند و هر جا که آب و زمین پیدا کنند کرایه میکنند و مشغول کشاروزی میشوند.
این به عنوان یک معضل برای شهرستان مطرح است؟
بله. میتوان البته گفت از یک طرف معضل است و از طرف دیگر نقطه قوت کشاورزی ماست. نشان میدهد که کشاورز ما چقدر به حرفه خود علاقه دارد که اگر اینجا امکانات را نداشته باشد، در شهرستانهای دیگر آن امکانات را پیدا میکند و دنبالش میرود و معضل است از آن جهت که خانوادههای این کشاورزان 6 ماه تا 8 ماه بدون سرپرست باید زندگی کنند، این مهاجرتها آسیبهای اجتماعی دارد، سایه پدر بالاسر فرزندانشان نیست و مشکلاتی را ایجاد میکند. از طرفی باز همین کشاورز در استانهای مختلف شرایط مختلفی را تجربه میکند. 6 تا 8 ماه تلاش میکند و متأسفانه در نهایت دست خالی برمیگردد چون با شرایط آن منطقه غریب است. یک بارندگی، یک تگرگ، یک باد گرم، یک سیل محصول اینها را میتواند از بین ببرد اما با این حال باز هم حاضر نیستند دست برندارند. وقتی ما چنین کشاورز پرتلاشی داریم که در هر جای ایران حاضر است کشاورزی کند چرا باید اجازه دهیم زمین حاصلخیز خودش در شهرستان را بایر رها کند؟ اگر بتوانیم آب را آماده کنیم قطعاً میتوانیم شهرستان و کشاورزی شهرستان را به پیشرفت دوچندان برسانیم و این مصداق همان فرمایش رهبر معظم انقلاب درباره همت مضاعف و کار مضاعف است.
وظیفه مسئولان این است که آب را برای اینها فراهم کنند و اگر آب فراهم شود کشاورز ما در زمین خودش، تلاش و کوشش خودش را انجام میدهد و شب و روز هم در کنار زن و بچهاش است و آن آسیبهای اجتماعی هم رفع میشود. از سوی دیگر آن مشکلات جوی که اشاره شد برایش قابل پیشبینی است چون کشاورز بومی شهرستان، مشکلات جوی شهرستان را به خوبی میشناسد. پیشنهاد میدهیم این مصوبه سفر دوم استانی و احداث کانال سوم از زایندهرود تا شهرستان برخوار و شاهینشهر در دستور کار قرار بگیرد و مطالعاتش انجام شود تا بتوانیم کشاورزی شهرستان را رونق بدهیم.
یکی از مشکلات حوزه کشاورزی فروش محصولات کشاورزی است. به فرض اگر آبی باشد و محصولی بار بیاید آیا برای فروش محصولات کشاورزی تمهیداتی یا چارهای اندیشیده شده است؟
این مشکلات هم وجود دارد. پیش از انجام این گفتوگو من با اداره غله تماس داشتم و درباره همین مسائل گفتوگو می کردم. کشاورز ما گندم، جو میکارد و حالا میخواهد به فروش برساند بیایید بررسی کنیم ببینیم چه مشکلاتی برای فروش محصول دارد؟ ما در شهرستان خودمان سیلو داریم اما اداره غله استان گفته است کشاورزان باید گندمشان را به سیلوی اصفهان تحویل دهند. خب این کشاورزی که در 10 کیلومتری یا 20 کیلومتری سیلوی شهرستان ساکن است، باید محصول خود را بار بزند و در 60 کیلومتری محل سکونتش تحویل دهد! چرا کشاورز بیجهت باید هزینه حمل و نقل دهد در حالیکه سیلوی شهرستان خالی است و می تواند همانجا بار خودش را تحویل دهد؟ ما این مورد را به آقایان تذکر دادیم و آنها هم پذیرفتند و گفتند حتماً اصلاح خواهیم کرد.
از سوی دیگر کشاورزی که این محصول را کاشته و شب و روز برای آن زحمت کشیده باید برای تحویلش نیز شب و روز در صف سیلو بماند تا گندمش تخلیه شود. تدابیری هست که میتوان براساس آن زحمات کشاورزان را ارج نهاد، اگر کشاورزی زحمت کشیده، کوشش کرده و این محصول را به دست آورده، حداقل بیاییم زحمات تحویل و تخلیه گندم را از دوش او برداریم. اگر پولش را هم با تأخیر میدهیم، ایرادی ندارد فقط کاری کنیم که این همه مدت در صف سیلوها معطل نماند. کشاورز گندمش را که نمیتواند در بیابان بریزد! اینکه ماشینها شب و روز در مقابل سیلوها میایستند و بارشان تحویل گرفته نمیشود چه معنایی دارد؟ کشاورز این محصول را کجا ببرد؟ کشاورز اگر بخواهد کرایه ایستادن این ماشینها در صف سیلو را بدهد چیزی از محل فروش محصول برایش باقی نمیماند لذا همین که بتوانیم زودتر محصولاتشان را تحویل بگیریم و نهایت بگوییم یک ماه دیگر، 2 ماه دیگر پولت آماده میشود، باز کمک بزرگی به این کشاورز کردهایم.
شاید با احداث یک سیلوی جدید بتوان مشکل معطلی ماشینهایی که محصول کشاورزان را بار زدهاند را حل کرد؟
در استان با این سیلوی قوی که ظاهراً 100 هزار تنی است و امکانات خوبی دارد نباید این مشکلات به وجود آید اما باز هم میتوان سرمایهگذار را جذب کرد و در شهرستان برخوار یک سیلوی دیگر احداث کرد. مدیریت همین امکانات خیلی مهم است. باید مثلاً بگوییم برای تحویل بار اولویت با محصولات کشاورزانی است که در 30 یا 40 کیلومتری اطراف سیلو و نزدیک به سیلو هستند. ما برای کاهش هزینههای کشاورزان پیشنهادی دادیم و گفتیم تا مسافت 30 کیلومتری، کشاورز خودش محصول را انتقال دهد و اگر فاصلهاش با انبار سیلو بیشتر از 30 کیلومتر بود، تعاونی روستایی محصولات این کشاورزان را جمعآوری و خریداری کند و یکپارچه هزینه حمل و نقل را اداره غله تقبل کند که بار هزینه برای کشاورز کمتر باشد. ولو اینکه اداره غله میگوید ظاهراً 20 یا 25 تومان به قیمت خرید گندم اضافه کردهایم که به خاطر همان هزینه حمل و نقلش است.
بحثی که در اینجا مطرح میشود این است که گفته میشود با اجرا شدن هدفمند کردن یارانهها شاید قشر کشاورز اولین حلقهای باشد که از این سیاست آسیب ببیند. آیا سیاستهای حمایتی از این قشر پیشبینی شده است؟
در بحث هدفمند کردن یارانهها، قسمتی از درآمدهای ناشی از اجرا کردن هدفمند کردن یارانهها را به حمایت از صنعت کشاورزی اختصاص دادهایم. این 30 درصد از درآمد ناشی از اجرا کردن هدفمند کردن یارانهها به بخشهای صنعت و کشاورزی اختصاص داده شده و ما حتی امیدواریم با اجرای این سیاست مشکلات اساسی کشاورزان حل شود. وقتی قیمتها، قمیتهای واقعی شوند خود به خود به نفع کشاورزان است. الان ما گندم را 320 تومان با یارانه از کشاورز خریداری میکنیم اما این ارزش واقعی محصول کشاورز نیست. یعنی گندمی که با این تلاش و کوشش و زحمت زیاد تحصیل میشود و به دست میآید به راحتی از دست کشاورز خارج میشود. دلیلش به خاطر همان یارانههاست.
به عنوان آخرین سؤال در رابطه با بحث آموزشی حوزه انتخابیهتان آیا برنامه جدیدی پیشبینی شده است؟
ما در شهرستانهای برخوار و شاهینشهر و میمه چند دانشگاه داریم. دانشگاه دولتی مالک اشتر در شهرستان شاهینشهر و میمه مسائل و مشکلاتی را در اعتبارات و رشتههایش داشت که بحمدالله حل شد. با پیگیریهایی که داشتیم دانشگاه پیام نور شهر گز را که از مصوبات سفر اول بود افتتاح کردیم و به جمع 3 دانشگاه پیام نور دیگر اضافه کردیم. 3 دانشگاه آزاد داریم. دانشگاه علوم قرآنی درحال ساخت ساختمان است و با پیپگیریهایی که داشتیم اعتبار بودجهاش را در فصل بودجه آوردهایم. برای ارتقای کیفی این دانشگاهها هم چند مرتبه به وزارت علوم رفته و برای تأسیس رشتههای جدید در این دانشگاهها رایزنیهایی کردهایم. در میمه و شاهینشهر برخی رشتههای جدید را تأسیس کردیم. اعتقادم بر این است که اگر بحث ارتقای علمی شهرستان در میان باشد پابرهنه دنبالش میروم. بر این اعتقاد بودهایم مسائل آموزشی شهرستان را هم بر همین اعتقاد دنبال کردهایم و نتایج خوبی هم گرفتهایم.