نظر نمایندگان خراسان جنوبی درباره عملکرد اورژانس اجتماعی در استان
اورژانسهای اجتماعی بدون حرکت در مناطق محروم، فعالیت میکنند
**در حالی "محمدحسن اکبری مطلق" مدیر کل سازمان بهزیستی استان خراسان جنوبی از سه برابر شدن ظرفیت اورژانسهای اجتماعی سیار در استان خبر میدهد که نمایندگان خراسان جنوبی در خانه ملت نظر دیگری دارند و معتقدند که تقریباً هیچ اثری از اورژانسهای اجتماعی سیار در مناطق محروم دیده نشده است.
در حال حاضر استان خراسان جنوبی دارای چهار خودرو اورژانس اجتماعی سیار است که تقریباً تمامی آنها در شهرهای بیرجند، قاین و فردوس حضور دارند. البته با کمی تأمل میتوان فهمید که این میزان در مقایسه با وسعت زیاد و جمعیت جوان و رو به رشد این استان همخوانی ندارد. این در شرایطی است که در سند ملی توسعه استان خراسان جنوبی ایجاد خانههای سلامت اجتماعی اورژانس مددکاری سیار و اسکان موقت زنان بیسرپرست و ایجاد و تجهیز و تولید گروههای همیار مرکز مداخله در خانوادهها و متکدیان و مهدهای کودک خصوصی در سطح استان از مواردی است که به آسیبهای اجتماعی و توجه به آن اشاره شده است.
سخنگوی وزارت رفاه و تأمین اجتماعی نیز در تیر ماه سال 1387 که به مناسبت احداث اورژانس اجتماعی سخرانی میکرد از طرح عملیاتی جدیدی در حوزه آسیبهای اجتماعی در دنیا که شامل چهار بسته عملیاتی "مداخله در بحرانهای فردی، خانوادگی و اجتماعی"، "خط تلفن اورژانس اجتماعی123"، "پایگاه خدمات اجتماعی" و "خدمات سیار اورژانس اجتماعی" است، صحبت کرد اما از اینکه اجرای این طرح در کل کشور و به یک شکل، ممکن نیست سخنی به میان نیاورد. به عبارت دیگر برنامهریزیها در رابطه با آسیبهای اجتماعی باید بومی باشد.
بیتردید جستوجو برای یافتن آماری دقیق از میزان آسیبهای اجتماعی در کشور کاری بس بیهوده به نظر میرسد. اما بدون آماری دقیق و صحیح چگونه میتوان برای جلوگیری از اینگونه آسیبها برنامهریزی کرد؟ اما اگر به صورت واقعگرایانه و با چشمان کاملاً باز به این موضوع توجه شود به راحتی نمیتوان از رشد 17 درصدی طلاق در کشور چشم پوشید. بسیاری از کارشناسان معتقدند که بیتوجهی به آسیبهای اجتماعی و برخورد امنیتی با آن سبب میشود تا برنامههایی مانند طرح امنیت اجتماعی در کشور اجرا شود. هدف از فعالیت اورژانس اجتماعی 123 در سطح کشور و گسترش فعالیت این مرکز کاهش و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی است.
بر خلاف اینکه در برنامه چهارم توسعه توجه زیادی به مسئله آسیبهای اجتماعی نشده بود، در برنامه پنجم توسعه به موضوع رد 9 بند اشاره شده است که این نشان از اهمیت این موضوع در کشور دارد.
در حال حاضر به دلیل افزایش کمی افراد در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی، تنوع آسیبهای اجتماعی، گسترش سکونتگاههای غیر رسمی (حاشیهنشینی)، سست شدن روابط حاکم بر خانواده و. . . توجه جدیتر نسبت به مسئله آسیبهای اجتماعی ضروری به نظر میرسد.
بی توجهی به مناطق محروم آسیبها را افزایش داده است
محمدکریم عابدی نماینده مردم فردوس، طبس، سرایان و بشرویه در خانه ملت در گفت وگو با روزنامه خراسان جنوبی در این رابطه میگوید: اورژانسهای اجتماعی که باید در جهت جلوگیری و رفع آسیبهای اجتماعی فعالیت داشته باشند متأسفانه در استان و مناطق محروم حضور کمرنگی دارند و فعالیتشان ملموس نیست.
به گفته عابدی اورژانسهای اجتماعی زیر نظر کمیته امداد و سازمان بهزیستی استان برای افراد آسیبپذیر جامعه و خانوادههای بدسرپرست و بیسرپرست کارهایی طبق اساسنامه باید انجام دهند.
این نماینده مجلس بر این باور است که کمتوجهی به پیشرفت و توسعه روستاها و مناطق محروم باعث بروز آسیبهای اجتماعی شده است. اما اگر اشتغالزایی و امکانات را در این مناطق گسترش دهیم قطعاً چنین آسیبهایی کاهش پیدا خواهند کرد. به طوری که در یک روستا با 15 تا 30 میلیون تومان میتوان امکانات کافی برای اشتغال جوانان را فرهم کرد.
بیشترین نیاز به این اورژانسها در بیرجند احساس میشود
درهمین حال محمدرضا صابری دیگر نماینده استان خراسان جنوبی معتقد است که بیشترین نیاز به این اورژانسها در بیرجند احساس میشود و شهرستانهای کوچکتر نیازی به اورژانس اجتماعی ندارند.
نماینده مردم سربیشه و نهبندان در خانه ملت میگوید: وجود چنین مراکزی برای رسیدگی و جلوگیری از آسیبهای اجتماعی اقدام خوبی است که اگر به خوبی اجرا شود فواید بسیار زیادی خواهد داشت. اما متأسفانه هنوز به درستی فعالیت اورژانسهای اجتماعی ملموس نیست.
زنان متأهل بیشترین مراجعان اورژانس اجتماعی خراسان جنوبی هستند
به گفته کارشناس دفتر امور آسیبدیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی خراسان جنوبی، زنان متأهل با 38 درصد بیشترین مراجعهکنندگان این مرکز هستند.
نسیم بوستانی با اشاره به عملکرد پنج ماهه اورژانس اجتماعی استان میگوید: در پنج ماهه نخست سال جاری 222 نفر از خدمات سیار اورژانس اجتماعی استان بهرهمند شدند. در گروه زنان نیز بیشترین مراجعه کنندگان زنان خانهدار بودهاند و در گروه سنی 45 سال به بالا بیشترین مراجعات به خدمات سیار اورژانس اجتماعی و زیر 10 سال با 5/1 درصد کمترین میزان را به خود اختصاص داده است. از لحاظ بررسی میزان تحصیلات بیشترین مراجعان دارای مدرک دیپلم و کمترین آنان بیسواد هستند.
بوستانی همچنین میگوید: 50 درصد مراجعان به مراکز مداخله در بحران سازمان، 5/18 درصد به مراکز پیشگیری و درمان اعتیاد، 18 درصد به سایر سازمانها و ارگانهای ذیربط، پنج درصد به مرکز کودکان کار و خیابانی، پنج درصد بازگشت به خانوار، سه درصد به مراکز توانبخشی و نیم درصد به مراکز شبه خانواده ارجاع داده شدهاند.
متأسفانه ناهنجاریهای پایتخت فرصت را از توجه کردن به دیگر مناطق کشور گرفته است. این در حالی است که برخی از آسیبهای اجتماعی به دلیل شرایط خاص آن در دیگر شهرهای ایران بسیار نگران کنندهتر از تهران است. در حالی "محمدحسن اکبری مطلق" مدیر کل سازمان بهزیستی استان خراسان جنوبی از سه برابر شدن ظرفیت اورژانسهای اجتماعی سیار در استان خبر میدهد که نمایندگان خراسان جنوبی در خانه ملت نظر دیگری دارند و معتقدند که تقریباً هیچ اثری از اورژانسهای اجتماعی سیار در مناطق محروم دیده نشده است. در حال حاضر استان خراسان جنوبی دارای چهار خودرو اورژانس اجتماعی سیار است که تقریباً تمامی آنها در شهرهای بیرجند، قاین و فردوس حضور دارند البته با کمی تأمل میتوان فهمید که این میزان در مقایسه با وسعت زیاد و جمعیت جوان و رو به رشد این استان همخوانی ندارد. این در شرایطی است که در سند ملی توسعه استان خراسان جنوبی ایجاد خانههای سلامت اجتماعی اورژانس مددکاری سیار و اسکان موقت زنان بیسرپرست و ایجاد و تجهیز و تولید گروههای همیار مرکز مداخله در خانوادهها و متکدیان و مهدهای کودک خصوصی در سطح استان از مواردی است که به آسیبهای اجتماعی و توجه به آن اشاره شده است.
سخنگوی وزارت رفاه و تأمین اجتماعی نیز در تیر ماه سال 1387 که به مناسبت احداث اورژانس اجتماعی سخرانی میکرد از طرح عملیاتی جدیدی در حوزه آسیبهای اجتماعی در دنیا که شامل چهار بسته عملیاتی "مداخله در بحرانهای فردی، خانوادگی و اجتماعی"، "خط تلفن اورژانس اجتماعی 123"، "پایگاه خدمات اجتماعی" و "خدمات سیار اورژانس اجتماعی" است، صحبت کرد اما از اینکه اجرای این طرح در کل کشور و به یک شکل، ممکن نیست سخنی به میان نیاورد. به عبارت دیگر برنامهریزیها در رابطه با آسیبهای اجتماعی باید بومی باشد.
بیتردید جستوجو برای یافتن آماری دقیق از میزان آسیبهای اجتماعی در کشور کاری بس بیهوده به نظر میرسد. اما بدون آماری دقیق و صحیح چگونه میتوان برای جلوگیری از اینگونه آسیبها برنامهریزی کرد؟ اما اگر به صورت واقعگرایانه و با چشمان کاملاً باز به این موضوع توجه شود به راحتی نمیتوان از رشد 17 درصدی طلاق در کشور چشم پوشید. بسیاری از کارشناسان معتقدند که بیتوجهی به آسیبهای اجتماعی و برخورد امنیتی با آن سبب میشود تا برنامههایی مانند طرح امنیت اجتماعی در کشور اجرا شود. هدف از فعالیت اورژانس اجتماعی 123 در سطح کشور و گسترش فعالیت این مرکز کاهش و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی است.
بر خلاف اینکه در برنامه چهارم توسعه توجه زیادی به مسئله آسیبهای اجتماعی نشده بود، در برنامه پنجم توسعه به موضوع رد 9 بند اشاره شده است که این نشان از اهمیت این موضوع در کشور دارد.
در حال حاضر به دلیل افزایش کمی افراد در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی، تنوع آسیبهای اجتماعی، گسترش سکونتگاههای غیر رسمی (حاشیهنشینی)، سست شدن روابط حاکم بر خانواده و.... توجه جدیتر نسبت به مسئله آسیبهای اجتماعی ضروری به نظر میرسد.
بیتوجهی به مناطق محروم آسیبها را افزایش داده است
محمدکریم عابدی نماینده مردم فردوس، طبس، سرایان و بشرویه در خانه ملت در این رابطه میگوید: اورژانسهای اجتماعی که باید در جهت جلوگیری و رفع آسیبهای اجتماعی فعالیت داشته باشند متأسفانه در استان و مناطق محروم حضور کمرنگی دارند و فعالیتشان ملموس نیست.
به گفته عابدی اورژانسهای اجتماعی زیر نظر کمیته امداد و سازمان بهزیستی استان برای افراد آسیبپذیر جامعه و خانوادههای بدسرپرست و بیسرپرست کارهایی طبق اساسنامه باید انجام دهند.
این نماینده مجلس بر این باور است که کمتوجهی به پیشرفت و توسعه روستاها و مناطق محروم باعث بروز آسیبهای اجتماعی شده است. اما اگر اشتغالزایی و امکانات را در این مناطق گسترش دهیم قطعاً چنین آسیبهایی کاهش پیدا خواهند کرد. به طوری که در یک روستا با 15 تا 30 میلیون تومان میتوان امکانات کافی برای اشتغال جوانان را فرهم کرد.
بیشترین نیاز به این اورژانسها در بیرجند احساس میشود
درهمین حال محمدرضا صابری دیگر نماینده استان خراسان جنوبی معتقد است که بیشترین نیاز به این اورژانسها در بیرجند احساس میشود و شهرستانهای کوچکتر نیازی به اورژانس اجتماعی ندارند.
نماینده مردم سربیشه و نهبندان در خانه ملت میگوید: وجود چنین مراکزی برای رسیدگی و جلوگیری از آسیبهای اجتماعی اقدام خوبی است که اگر به خوبی اجرا شود فواید بسیار زیادی خواهد داشت. اما متأسفانه هنوز به درستی فعالیت اورژانسهای اجتماعی ملموس نیست.
زنان متأهل بیشترین مراجعان اورژانس اجتماعی خراسان جنوبی هستند
به گفته کارشناس دفتر امور آسیبدیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی خراسان جنوبی، زنان متأهل با 38 درصد بیشترین مراجعهکنندگان این مرکز هستند.
نسیم بوستانی با اشاره به عملکرد پنج ماهه اورژانس اجتماعی استان میگوید: در پنج ماهه نخست سال جاری 222 نفر از خدمات سیار اورژانس اجتماعی استان بهرهمند شدند. در گروه زنان نیز بیشترین مراجعه کنندگان زنان خانهدار بودهاند و در گروه سنی 45 سال به بالا بیشترین مراجعات به خدمات سیار اورژانس اجتماعی و زیر 10 سال با 5/1 درصد کمترین میزان را به خود اختصاص داده است. از لحاظ بررسی میزان تحصیلات بیشترین مراجعان دارای مدرک دیپلم و کمترین آنان بیسواد هستند.
بوستانی همچنین میگوید: 50 درصد مراجعان به مراکز مداخله در بحران سازمان، 5/18 درصد به مراکز پیشگیری و درمان اعتیاد، 18 درصد به سایر سازمانها و ارگانهای ذیربط، پنج درصد به مرکز کودکان کار و خیابانی، پنج درصد بازگشت به خانوار، سه درصد به مراکز توانبخشی و نیم درصد به مراکز شبه خانواده ارجاع داده شدهاند.
متأسفانه ناهنجاریهای پایتخت فرصت را از توجه کردن به دیگر مناطق کشور گرفته است. این در حالی است که برخی از آسیبهای اجتماعی به دلیل شرایط خاص آن در دیگر شهرهای ایران بسیار نگران کنندهتر از تهران است.
علت و میزان مراجعه افراد به اورژانس اجتماعی خراسان جنوبی
میزان (درصد)
| علت مراجعه
|
5/12 درصد
| همسر آزاری
|
12 درصد
| زوجین متقاضی طلاق
|
5/9 درصد
| فرار از منزل
|
تعداد مراجعه کنندگان به اورژانس اجتماعی به تفکیک جنس در استان خراسان جنوبی
میزان (درصد)
| جنس
|
66/66 درصد
| زن
|
33/33 درصد
| مرد
|
22 درصد
| دختران مجرد
|
38 درصد
| زنان متأهل
|
24 درصد
| پسران مجرد
|