با گذشت 20 سال از زلزله
مردم طارم، هنوز هم مشکل دارند
**20 سال گذشت، از شبی که قهر طبیعت در منطقه طارم زنجان و رودبار گیلان به یکباره مردمی را که بیشتر آنها در خواب بودند، گرفتار رنجی عظیم و مصیبتی جانکاه کرد که هنوز با گذشت سالها از آن، اثرات این زلزله هولناک بر پیکره مردمان آن باقی مانده است. بر اساس آمارهای غیررسمی تا 37 هزار کشته و 400 هزار بیخانمان بر جای گذاشت و با تخریب 100 هزار واحد ساختمانی، یکی از بزرگترین خسارات را به مناطق شهری ایران در قرن بیستم وارد کرد و شهرها و روستاهای فراوانی را به شدت تخریب کرد.
طارم در زلزله سال 1369 آسیب بسیار جدی دید و خسارتهای فراوانی نیز به مردم این منطقه وارد شد اما در سالهای پس از آن توسعه مناسبی در شهرستان صورت گرفت.
با این حال نمایندگان این شهرستان معتقدند که پیشرفت خوبی در ساخت و ساز ساختمان ها قرار گرفته است و مردم دیگر خانههای خود را مقاوم میسازند.
پیشرفت در ساخت و سازها
در همین باره "سعدالله نصیریقیداری" نماینده این شهرستان در گفتگو با روزنامه مرد نو زنجان میگوید: توسعه منطقه طارم پس از این زلزله با کمک وامهایی صورت گرفت که به برخی زلزلهزدگان اعطا شد. البته گویا به گفته نمایندگان این شهرستان، در آن سالها به دلایل نامعلوم، این وامها تنها به عدهای تعلق گرفت و برخی شامل گرفتن این وامها نشدند که دلیل این کار نیز مشخص نشد.
وی اظهار میکند: این وامها برای کسانی که موفق به گرفتن آن شدند نیز چندان که باید مؤثر نبود؛ به گونهای که یکی از معضلاتی که هماکنون در طارم وجود دارد، بازپرداخت و اقساط سنگین این وام هاست که معضلی برای این افراد شده و مشکلات فراوانی را برای آنها به وجود آورده است.
نصیری از پیشرفت و توسعه مناسب بحث ساختمانسازی در طارم یاد میکند و میافزاید: در صورت این که طی ماههای آینده بحث گازرسانی به طارم نهایی شود و احداث محور تهم - چورزق نیز به پایان برسد، میتوان گفت که عمده زیرساختهای توسعه طارم فراهم شده و بعد از این باید تنها با توجه به وجود زیرساختهای مناسب در این شهرستان، به توسعه و پیشرفت منطقه توجه کرد.
وی خاطرنشان کرد: با وجود اینکه وظیفه دولت بود که در بحث ساخت و ساز، یک الگوی مناسب ساخت ابنیه پس از وقوع زلزله با توجه به بافت و موقعیت جغرافیایی منطقه به مردم ارائه دهد اما چنین کاری صورت نگرفت و خود مردم با استفاده از تجربه دیگر شهرها در ساختمانسازی مبادرت به انجام این کار کردند و میتوان گفت دولت نقش خاصی در پیشرفت منطقه ایفاء نکرد.
نصیری از تغییر نحوه ساخت و ساز در طارم پس از زلزله خبر میدهد و میافزاید: با توجه به این که مردم قبل از زلزله به ساخت اماکن با استفاده از موادی همچون کاهگل و تیرهای چوبی اقدام میکردند اما پس از زلزله و با توجه به میزان و گستردگی خرابی ساختمانها بر اثر زلزله، کاربرد این مواد منسوخ شد و مردم تمایل به استفاده از آجر و تیرآهن در ساختمانسازی پیدا کردند.
وی با بیان این که میتوان گفت زلزله تأثیر مثبتی در بهبود ساخت ابنیه در طارم داشت، اظهار میکند: هماکنون در طارم میتوان گفت هیچ ساختمانی که با استفاده از کاهگل و تیرآهن ساخته شده باشد، وجود ندارد و تمامی ساختمانها نوساز شدهاند و این امر حتی در مناطق صعبالعبور و دورافتاده نیز وجود دارد. همچنین مردم سعی میکنند در مکانهایی اقدام به ساخت و ساز کنند که هم از لحاظ ایمنی مجهز باشد و هم اینکه مشکلات گذشته از جمله واقع شدن در کوهپایهها را نداشته باشد.
شرایط روستاها بهتر شد
"جمشید انصاری" دیگر نماینده استان میگوید: در زلزله طارم بیشتر روستاها تا آن روز از تکنولوژی روز بیبهره بودند و بیش از 90 درصد منطقه از داشتن آب سالم و حتی برق محروم بودند و به شیوه کاملاً سنتی روزگار میگذراندند. به گونهای که شبها با چراغ نفتی و فانوس به دنبال رتق و فتق امور خود بودند و برای استحمام نیز یا از آب رودخانهها استفاده میکردند و در روستاهای کمی برخوردار، از تنها حمام روستا که صبحها به زنان و بعدازظهرها به مردان اختصاص داشت، بهره میبردند.
وی ادامه میدهد: این عدم پیشرفت منطقه باعث شده بود تا حتی دسترسی به برخی روستاهای دور افتاده با کندی مواجه شود؛ به گونهای که امدادرسانی به برخی روستاها پس از گذشت روزهای متمادی از وقوع زلزله اتفاق افتاد که عملاً این امدادرسانی، بسیار دیرتر از آنچه که مورد نیاز بود صورت گرفت.
انصاری با بیان اینکه به دلیل این که بسیاری از روستاها در مناطق نامناسبی واقع شده بودند، تعداد روستاهایی که پس از زلزله به مناطق جدید و با داشتن شرایط بهتر منتقل شدند، کم نبود، میافزاید: بسیاری از روستاها که هماکنون در طارم از موقعیت مناسبی برخوردارند، قبل از زلزله در مناطق بسیار دورافتاده و با عدم برخورداری از امکانات کافی زندگی میکردند که این نبود امکانات، شرایط طاقتفرسایی را برای مردم به وجود آورده بود. به همین دلیل میتوان گفت یکی از اندک منافعی که زلزله در برابر خسارات فراوان در طارم بر جای گذاشت، توجه جدی مسئولان به این منطقه و مردم سختکوش آن بود؛ به گونهای که حتی شهرستان شدن منطقه حدود 10 سال پس از وقوع این زلزله صورت گرفت.
این نماینده با اشاره به اینکه نامقاوم بودن ساخت و ساز در این منطقه که البته مشکل بیشتر مناطق ایران است، باعث شد تا تلفات وسیع جانی و خسارتهای گسترده مالی در این زلزله رخ دهد، میگوید: این زلزله با تخریب 100 هزار واحد ساختمانی، یکی از بزرگترین خسارتها را در کشور طی قرن بیستم دارد.