نمایندگان استان در مجلس:
سیستان و بلوچستان همچنان با کمبود آب آشامیدنی روبه‌رو است
**نمایندگان استان سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی معتقدند که حل مشکل آب آشامیدنی در این استان به یک طرح جامع تأمین آب شرب در منطقه نیاز دارد.
محمد گل نوجوانی اهل سیستان و بلوچستان است. در یکی از محله‌های حاشیه شهر زندگی می‌کند. هر روز بشکه‌های خالی آب را روی چرخ‌دستی کوچکی می‌گذارد و مسافتی طولانی طی می‌کند تا به نزدیکترین شیر آب آشامیدنی برسد، ساعتی و گاه چند ساعتی را در صف منتظر می‌ماند و نوبتش که فرا‌برسد به اندازه سهمیه‌اش بشکه‌ها را پر می‌کند. او آب آور خانواده است. این تصویر روزمره نوجوانان، جوانان و زنان بسیاری در روستاها، شهرها و حاشیه شهرها در استان سیستان و بلوچستان است. آنها بخشی از روزهایشان را اینطور سپری می‌کنند تا آب آشامیدنی خانواده را تأمین کرده باشند. اما مشکل آب آشامیدنی آنها کی حل خواهد شد؟ چه کسی مسئول تأمین آب شرب آنها است؟ مردم تاوان چندین سال خشکسالی در این استان را تا کی باید پس بدهند؟ اینها سؤالاتی است که مردم هر روز از خودشان و مسئولان می‌پرسند. مردمی که زندگی در پهناورترین استان کشور، برایشان بسیار مشکل شده است و گاه ناچارند در نبود آب آشامیدنی آب غیربهداشتی بنوشند. از اقدامات ظاهراً صورت گرفته و خبراحداث و بهره‌برداری سدها هم عطششان فروکش که نمی‌شود هیچ، برقی هم به چشمانشان نمی‌افتد.
نمونه‌ای از خبرهای تأمین آب آشامیدنی در استان سیستان و بلوچستان در چند سال گذشته را بخوانید:
مدیرعامل آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان بهمن 1386: «سازمان آب منطقه‌ای سیستان وبلوچستان، 30 سد در دست اجرا و مطالعه دارد و از این 30 سد 6 سد در دست اجرا و آماده بهره‌برداری است.»
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری استان بهمن 1388: «تا پایان امسال با راه‌اندازی یک مجموعه آب شیرین کن جدید در چابهار و کنارک مشکل تأمین آب شرب مردم این مناطق به طور کامل حل خواهد شد»
فروردین 1388: سیستان و بلوچستان برای تأمین آب شرب 50 میلیارد ریال اعتبار گرفت.
دی 1388: مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان گفت: با بهره‌برداری از تصفیه خانه آب شهر زاهدان، 60 هزار مشترک از 100 هزار مشترک از آب آشامیدنی بهداشتی بهره‌مند می‌شوند.
فروردین 1389: برخی مناطق زاهدان فقط از 2 تا 6 بامداد آب شرب دارند.
یک شهروند زاهدانی: «تاکنون که آب شهر طعم مناسبی نداشت، از زمانی که طعم آب مناسب شد، میزان آب پایین آمد به طوری که بسیاری از روزها اصلاً آب نداریم.»
و در آخر:
خرداد امسال وزیر نیرو: «وزارت نیرو اکنون 17 سد با حجم مخزن هزار و 750 میلیون مترمکعب در سیستان و بلوچستان در حال بهره‌برداری دارد و چهار سد با حجم مخزن 360 میلیون مترمکعب شامل سدهای زیردان، ماشکید علیا، گلوگاه و سارادان نیز تا پایان سال جاری به بهره‌برداری رسمی می‌رسند.»
اما چقدر از این وعده‌ها تحقق یافته است؟ برخی نمایندگان استان در گفت و گو با نشریه مندیل از شرایط امروز آب آشامیدنی می‌گویند.
ما به یک طرح جامع تأمین آب شرب در منطقه نیازمندیم
آب مورد نیازاستان سیستان وبلوچستان از ۱۱ هزار و ۳۰۰ منبع آبی شامل چاه، قنات، چشمه و رودخانه‌های هیرمند، سرباز لادیز و بمپور تأمین می‌شود. البته در سال‌های گذشته که استان با خشکسالی‌های پی در پی روبه‌رو بوده، برخی از این رودخانه‌ها خشک شده است. ۳۰۰ کیلومتر نوار ساحلی دریای عمان و راه‌یابی به آبهای آزاد، دریاچه هامون، چاه نیمه‌ها و هفت هزار و ۸۰۰ منبع آبی داخلی از دیگر ظرفیت‌های آبی این استان هستند. بخشی از آب آشامیدنی مردم در استان سیستان و بلوچستان از آب چاه نیمه‌ها تأمین می‌شود. چاه‌نیمه‌ها چاله‌های طبیعی بزرگی هستند که با هدایت آب رودخانه هیرمند پر آب می‌شوند و چهره دریاچه‌های مصنوعی را به خود می‌گیرند. در طول سال‌های گذشته سه چاه نیمه در استان ساخته شد. تعداد چاه نیمه‌ها در سال گذشته با مساعدت مقام رهبری به چهارچاه رسید و آخرین چاه حجم سه چاه نیمه قبلی را در خود دارد. حجم این چاه 800میلیون متر مکعب است. سیستان و بلوچستان سالها بی‌آبی را پشت سر گذاشته و از قول‌ها و مساعدت‌هایی که عملی نشده است دل چرکین است.
احمد علی کیخا نماینده شهرهای زابل و زهک آب شرب منطقه را به دو بخش آب شرب روستایی و شهری تقسیم می‌کند و از سیستم تصفیه‌خانه شهر زابل انتقاد کرده و می‌گوید: «این سیستم به روز نیست، آب از چاه نیمه‌ها پمپ می‌شود و به یک حوض یا انبار سنگی می‌ریزد که بیش از چهل سال قدمت دارد.»
به گفته این نماینده، حوض پوشش ندارد و توفانها و بادها، باعث آلودگی آب می‌شوند و آلودگی وارد شبکه آبرسانی می‌شود ویکی دیگر از دلایل آلودگی آب حوض را نفوذ آبهای جانبی ذکر می‌کند که در اثر کهنگی سیستم اتفاق می‌افتد.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس می‌گوید: «بخشی از استان به آب رودخانه هیرمند دسترسی دارند که آن هم به علت دخالت عامل انسانی در افغانستان و تغییرات جوی گاهی یک دهه قطع شده است.»
استان سیستان و بلوچستان 11درصد مساحت کل کشور را در اختیار دارد، آب و هوای گرم وخشک دارد و تبخیر در آن بسیار بالا است.
احمد علی کیخا معتقد است که ما در این منطقه به یک طرح جامع تأمین آب شرب نیازمندیم و می‌افزاید: «این طرح باید با تکیه بر اوضاع داخلی منطقه باشد» و توضیح می‌دهد: « این شرایط شامل، مهار آبهای کنارک و جاسک که به دریا می‌ریزد، حوزه آبهای مرزی که به پاکستان می‌ریزد و شیرین کردن آبها و پساب‌ها که نیازمند به آبهای خارجی نباشیم.»
کیخا روند سد‌سازی در استان رابسیار کند می‌داند ومعتقد است با تأمین آب شرب در پایداری محیط زیست هم سهم قابل توجهی خواهیم داشت. همچنین نماینده زابل با اشاره به موضوع خط لوله چند روستا که در سال گذشته انجام شد از برخی مدیران گله می‌کند که نگاه توسعه‌ای ندارند و مسئله را سیاسی می‌کنند.
به گفته این نماینده بسیاری از روستاها آب شرب ندارند و یا آب شرب سهمیه‌ای دارند.
هشت لیتر آب، سهمیه هر نفر در روز
یعقوب جدگال دیگر نماینده استان که با رأی مردم چابهار به مجلس راه پیدا کرده است، درباره حوزه انتخابیه‌اش می‌گوید: «آب شرب در اینجا سهمیه‌بندی است، در روستاها سهم هر نفر هشت لیتر در روز است که با تانکر‌ها به مردم می‌رسانند.»
عضو کمیسیون شوراها در مجلس شورای اسلامی سهم مردم از آب لوله‌کشی را دو روز در هفته عنوان می‌کند و می‌افزاید: «مردم برای جبران کمبود آب آشامیدنی مجبور می‌شوند آب بخرند. اما درحومه سراوان هم مردم با این مشکل سر در گریبانند.
به گفته نماینده این شهربیشتر مردم در حومه سراوان کمبود آب دارند.
عبدالعزیز جمشید زهی می‌گوید: «در بسیاری از روستاها آب شرب وجود ندارد و مردم گاهی مجبور می‌شوند آب غیر بهداشتی مصرف کنند.»
این نماینده ادامه می‌دهد: «در بودجه سال 89 قرار شدخط لوله‌ای از سد ماشکید علیا به شهرهای صوران، زابلی و هپدوچ داده شود که در پایان کار است.» سیستان با رشد جمعیت و رشد روستاها و پراکندگی آنها می‌رود تا شرایط جدید، پیچیده و سخت‌تری را برای آینده‌اش رقم بزند و در صورت عدم برنامه‌ریزی از سوی مسئولان آینده مبهم و سخت‌تری را پیش رو خواهد داشت.
