خبرگزاری خانه ملت

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری خانه ملت؛ رشد سریع جمعیت و افزایش مواد مصرفی که از مظاهر پیشرفت و توسعه در سال‌های اخیر است، عاملی بر ازدیاد روزافزون زباله‌ها و پسماندها شده و به همان نسبت  جمع‌آوری و دفع زباله‌ها‌ را با مشکلاتی روبرو کرده است. این رشد بی‌رویه زباله و پسماندها در کشور امروزه در حال تبدیل شدن به یک بحران‌ جهانی و همه گیر است؛ در این بین شیوع کرونا عاملی بر رشد چند برابری پسماندها در سطح جهان شده که بدون شک مشکلاتی از قبیل معضلات بهداشتی، اقتصادی و زیباشناختی محیط زیست را به همراه داشته و خواهد داشت.

در چند روز اخیر دکترعلی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، طی نامه‌ای به حسن روحانی رئیس جمهور، قانون کمک به ساماندهی پسماند‌های عادی با مشارکت بخش غیردولتی را ابلاغ کرد. یک روز بعد از ابلاغیه رئیس مجلس، حسن روحانی رییس جمهوری در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قانون «کمک به ساماندهی پسماندهای عادی با مشارکت بخش غیردولتی» مصوب مجلس را برای اجرا به وزارتخانه نیرو، امور اقتصادی و دارایی و همچنین سازمان‌های برنامه و بودجه کشور و حفاظت محیط زیست ابلاغ کرد.

ناگفته نماند نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز چهارشنبه ۲۰فروردین ۹۹ مواد ۳و ۴ لایحه کمک به پسماندهای عادی با مشارکت بخش غیردولتی را جهت تامین نظر شورای نگهبان اصلاح کردند. مسئله اینجاست که وزارت نیرو، وزارت اقتصاد و دارایی و سازمان و برنامه بودجه علی‌الخصوص محیط زیست و بخش خصوصی چگونه می‌توانند رشد پسماندها را کنترل و این تهدید را به یک فرصت طلایی تبدیل کنند.

تولید سالانه دو میلیارد تن زباله در جهان

براساس آمارهای اعلام شده سالانه در جهان حدود ۲ میلیارد تن زباله صنعتی و شهری تولید می‌شود که ارزش بازار پسماندها از مرحله جمع آوری تا بازیافت، به ۵۰۰ میلیارد دلار می‌رسد و روزانه بیش از ۵.۳ میلیون تن زباله در جهان تولید می‌شود. براساس اعلام آمار سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۸ سرانه تولید جهانی زباله در هر روز برابر با ۳۰۰ گرم است؛ این آمار و ارقام برای ایرانی‌ها به بیش از ۷۱۰ گرم و برای پایتخت‌نشینان ۷۹۰ گرم به عبارتی  ۲.۵ برابر متوسط جهانی است.

تولید روزانه ۵۸ هزار تن پسماند و زباله در کشور

طبق اعلام رسمی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور روزانه ۵۸ هزار تن پسماند و زباله در کشور تولید می‌شود که ۷۵ درصد از آن به طریق مختلف دفن می‌شوند در این بین دفع غیربهداشتی این حجم از زباله عاملی شده است تا سالیانه به میزان  ۵۰ هزار میلیارد تومان به محیط زیست خسارت وارد شود گاهی این خسارات غیرقابل جبران هستند؛ تمام ماجرا به دولت و محیط زیست ختم نمی‌شود؛ امروزه تولید زباله در کشور تهدیدی برای سلامتی مردم محسوب می‌شود.

براساس آنچه قانون هوای پاک می‌گوید، انباشت پسماندهای بیمارستانی و صنعتی در معابر عمومی و فضای باز یا سوزاندن آنها و انباشتن پسماندهای خانگی و ساختمانی در معابر عمومی و فضای باز خارج از مکان‌های تعیین شده توسط شهرداری‌ها و دهیاری‌ها یا سوزاندن آنها و همچنین سوزاندن بقایای گیاهی اراضی زراعی پس از برداشت محصول ممنوع است و متخلف حسب مورد به جزای نقدی درجه شش قانون مجازات اسلامی محکوم می‌شود. 

پسماندها، تهدیدی برای سلامتی بشر

تولید زباله و عدم استفاده از آن نشان از جامعه توسعه نیافته می‌دهد که نمی‌توانند چنین تهدیدی را به فرصت جهانی تبدیل کند. سیدمهدی مقدسی رئیس فراکسیون پیشگیری و مدیریت بحران مجلس در خصوص افزایش تولید پسماند در کشور به خانه ملت می‌گوید: رشد فزآینده تولید پسماند در همه کشورها یک موضوع جدی است و در کشور ما هم با توجه به دامنه جمعیت این رشد متاسفانه صعودی است اگر نسبت به رشد بی‌رویه زباله و پسماندها توجه نکنیم بدون‌شک در آینده شاهد مشکلاتی از قبیل آلودگی زیست محیطی و مشکلات بهداشتی روبرو خواهیم بود .

در سال‌های اخیر برخی از نهادها در کشور نشان دادند  که توانایی تبدیل انرژی‌های فسیلی به انرژی پاک را دارند به دلیل نو پایه بودن این علم در کشور تقاضا برای سرمایه گذاری در مدیریت پسماندها وجود ندارد

نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس ادامه می‌دهد: امروزه تولید زباله به صورت صنعتی، بیمارستانی و خانگی دغدغه‌ بزرگی برای مسئولان شهرداری و مردم است، در سال‌های اخیر برخی از نهادها در کشور نشان دادند  که توانایی تبدیل انرژی‌های فسیلی به انرژی پاک را دارند به دلیل نو پایه بودن این علم در کشور تقاضا برای سرمایه گذاری در مدیریت پسماندها وجود ندارد، با سیاست‌هایی که دولت در این راستا در نظر گرفته و تصویب قوانین تولید انرژی پاک در نیروگاه‌های خورشیدی و بادی امیدواریم زمینه‌های سرمایه گذاری سازمان‌ها و نهادهای دیگر در کشور مهیا شود.

نماینده مردم در مجلس دهم در ادامه یادآور شد: شهرداری‌ها و کارخانه‌ها بزرگ به تنهایی توانایی مقابله با این حجم از زباله‌ها و پسماندها را ندارند در این بین قوانین تصویب شده در حوزه کنترل پسماندها قوانین بسیار مناسبی هستند که با اجرای درست آنها می‌توانیم تا حدودی آنها را کنترل کنیم؛ اما در مورد سرمایه گذاری بخش خصوصی مشکلاتی به همراه داشت که امروزه طی نامه‌ای از طرف وزارت اقتصاد و دارایی، وزارت بهداشت و درمان، سازمان محیط زیست و ورود بخش خصوصی در کنترل رشد پسماندها دعوت به همکاری کردند تا با سرمایه گذاری در حوزه پسماندها بتوانیم آنها را به انرژی‌های پاک تبدیل کنیم.

پسماندها را خریداریم

بازیافت زباله یا همان طلای کثیف به معنای استفاده از مواد مصرف شده جهت ساخت و تولید مجدد همان مواد است؛ مقدسی از زباله به عنوان طلایی کثیف یاد کرده و به خانه ملت می‌گوید:  زباله و پسماندها که امروزه از آنها به عنوان طلایی کثیف یاد می‌شود در طی سال‌های اخیر توسط شهرداری، وزارت بهداشت و وزارت صمت با اعمال قوانینی کنترل شده‌اند و اقداماتی در این راستا انجام دادند و حتی در سوزاندن و دفع آنها هر یک از نهادها نام برده شده نقشی برعهده داشتند در این میان استفاده کردن از پسماندها به عنوان طلای کثیف مسئله دیگر است که در کنار دفع زباله‌ها بدون استفاده بهینه از آنها مشکل ساز شد، بازگشت زباله‌ها به طبیعت بی‌شک مضرراتی به همراه داشته و خواهد داشت؛ گاهی برخی از این پسماندها در طبیعت تجزیه نمی‌شوند، بسیاری از کشورها با دعوت بخشی خصوصی به مسئله پسماندها توانستند این تهدید را به فرصتی بزرگ تبدیل کرده و حتی اقدام به خرید پسماند دیگر کشورها کردند.

کوه‌های بزرگی از زباله و پسماندها در حاشیه شهرهای بزرگ

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در ادامه می‌افزاید: اگر دولت بتواند زمینه سرمایه گذاری مناسب بخش خصوصی را برای طلای کثیف را فراهم کند، در همه حالت  به نفع شرایط اقتصادی و محیط زیست کشور محسوب خواهد شد، متاسفانه در حاشیه شهرهای بزرگ شاهد کوه‌های بزرگی از زباله و پسماندها هستیم که یا دفع شده و یا در مرحله دفع شدن هستند که معضلاتی زیست محیطی از شیرآبه‌ها تا آلودگی آب و هوا را به همراه دارد.

با اقتصادی شدن فرآیند تفکیک زباله‌ها و تبدیل آن به انرژی مناسب در بازده زمانی با همکاری  بخش خصوصی زمینه سرمایه گذاری در سطح بین المللی فراهم خواهد شد

تبدیل تهدیدها به فرصت سال‌هاست از تربیون‌ها مختلف در مورد معضلات و بحران‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رسانه‌ای می‌شود، اما بیشتر مواقع در حد حرف و حدیث باقی می‌ماند مقدسی در این مورد یادآور می‌کند:  تمام اقداماتی که شهرداری، وزارت صمت، واحدهای تولیدی بزرگ در جهت کنترل پسماندها انجام داده اند لازم است اما کافی نبوده است، مباحثی از قبیل تفکیک، حمل و دفن و یا سوزاندن در شرایط  فعلی فقط  راه‌ حل‌های مقطعی موضوع پسماندها است؛ اگر بتوانیم این تهدید را به فرصت تبدیل کنیم گام بزرگی در راستای تولید انرژی و حل معضل پسماندها برداشته‌ایم، با اقتصادی شدن فرآیند تفکیک زباله‌ها و تبدیل آن به انرژی مناسب در بازده زمانی با همکاری  بخش خصوصی زمینه سرمایه گذاری در سطح بین‌المللی فراهم خواهد شد.

دولت زمینه جلب و جذب بخش خصوصی را فراهم کند

عضو هیات رئیسه فراکسیون مدیریت شهری مجلس ادامه داد: انتظار می‌رود وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مربوطه این مصوبه مجلس را به گونه‌ای حمایت کرده تا بخش خصوصی رغبت حضور برای سرمایه گذاری پیدا کنند و مسئله پسماندها که امروزه تهدیدی برای محیط زیست و سلامتی بشر است را به خوبی هدایت کند امیدواریم دولت با اجرای دقیق، صحیح و کامل این قانون زمینه جذب بخش خصوصی را فراهم کند که با اشتیاق برای سرمایه گذاری به این بخش ورود پیدا کنند.

در ادامه مهرداد بائوج لاهوتی عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس در مورد طلای سیاه به خانه ملت می‌گوید: پسماندها به عنوان طلا سیاه معروف هستند به این معنا که زباله و پسماندها که امروزه تهدیدی برای سلامتی انسان و کره زمین محسوب می‌شوند، توانایی احیای دوباره آنها وجود دارد تا بتواند به شکل‌های متفاوتی به طبیعت باز گردند، در دنیا روش‌های متفاوتی برای استفاده دوباره از پسماندها وجود دارد؛ یکی سوزاندن زباله‌ها و تبدیل آن به انرژی است که در کشور ما چند نمونه آن در دست بهره‌برداری است.

راهکار کمپوست پاسخگوی این حجم از زباله‌ها نیست

کمپوست پسماندهای آلی تجزیه‌ شده و نسبتاً پایدار حاصل فرآیند پوسش هستند و پوسش یا کمپوست کردن عمل پوساندن و تجزیه بقایای گیاهی، حیوانی یا زباله‌های شهری همچنین لجن فاضلاب است که تحت شرایط خاص و روش‌های گوناگون انجام می‌گیرد؛ این عمل کهن‌ترین روش بازیافت است. نماینده مردم لنگرود در مجلس در مورد کمپوست تاکید می‌کند: بیش از ۷۰ درصد زباله‌های مواد آلی هستند  یعنی توانایی بازگردان آن را به طبیعت داریم، در قدیم کشاورزان چنین کاری را انجام می‌دادند یعنی پسماندها و زباله‌ها را با سوزاندن تبدیل به کود می‌کردند و در کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گرفت، در حال حاضر روش کمپوست، برای این حجم از زباله‌ها و سرو سامان دادن زباله‌ها مناسب نیست.

نماینده مردم در مجلس دهم دو گزینه را برای سروسامان دادن زباله‌ها پیشنهاد می‌کند و اعتقاد دارد: سرو سامان ندادن زباله‌ها طی چند سال اخیر علی‌الخصوص در شهرهای شمالی باعث ایجاد مشکلاتی از قبیل آلودگی منابع آب‌های زیر زمینی و حتی آلودگی هوا در کشور شده است، دو گزینه برای سروسامان دادن پسماندها پیش روی داریم؛ یکی تبدیل پسماندها به کمپوست است و دیگری تبدیل زباله‌ها به انرژی که در تولید برق کشور می‌تواند نقش موثری داشته باشد.

در چند سال اخیر سازمان برنامه و بودجه بسیار به مسئله پسماند و زباله‌ها توجه کرد و مدیریت درستی در این ماجرا داشته است حتی در چند استان با سرمایه گذاری بر روی کمپوست توانست این پسماندها را به طبیعت باز گرداند، این هم روش موثری است

لاهوتی در ادامه گفت: قانون تبدیل پسماندها که آذر ماه  با بیشترین رای موافق تصویب شد و مورد موافقت شورای نگهبان قرار گرفت؛ بدین معنا است که از قبوض شهری یک رقمی را منظور کنیم و در جای بلوکه شود و کسانی که قصد سرمایه گذاری در بخش پسماند و انرژی دارند هر ساله در شورای اقتصاد مبلغ آن را پرداخت کند، از همه مهمتر چون این پول برای این ماجرا در نظر گرفته شده  باید در جهت استفاده بهینه از پسماندها  استفاده شود.

وی در ادامه به  نقش سازمان برنامه و بودجه در کنترل پسماندها اشاره کرد و یادآور شد: در چند سال اخیر سازمان برنامه و بودجه بسیار به مسئله پسماند و زباله‌ها توجه کرد و مدیریت درستی در این ماجرا داشته است حتی در چند استان با سرمایه گذاری بر روی کمپوست توانست این پسماندها را به طبیعت باز گرداند، اگر بخش خصوصی به این ماجرا ورود پیدا کند بی‌شک در این راستا به موفقیت می‌رسیم.

مردم نقش اصلی تفکیک زباله‌ها را دارند

مردم در مرحله اول باید فرهنگ تولید نکردن زباله و پسماند را در خود نهادینه کنند و مرحله بعد تفکیک زباله خشک و تر را در خانواده خود به فرهنگ درست زندگی کردن عادت دهند؛ امروزه تولید بیش از اندازه زباله‌ها منجر به شیوع بیماری‌های پوستی و دیگر بیماری‌ها شده است لاهوتی در این مورد به خانه ملت می‌گوید: همکاری مردم  با مسئله پسماندها بهترین راهکار برای جلوگیری از رشد بیش از اندازه پسماندها است نمی‌توانیم زباله و پسماند بیش از اندازه تولید کنیم و انتظار داشته باشیم شهرداری و دولت مسئول جمع آوری آنها باشد باز گردان این زباله‌ها به طبیعت هزینه بسیار می‌طلبد باید مردم همکاری لازم در تفکیک  زباله از مبدا تا مقصد را داشته باشند.

قانون پسماندها به درستی اجرا نشد

سلمان خدادادی  عضو کمیسیون اجتماعی مجلسبا انتقاد از اجرایی نشدن قانون پسماندها به خانه ملت می‌گوید: بهره برداری از پسماندها سال‌هاست درمجلس مورد بررسی قرار گرفته است، یکی از قوانین محکم مجلس دهم است که در جلسه بررسی این قانون در مجلس مشاهده کردیم که حتی یک درصد از قوانین تصویب شده آن توسط سازمان‌های مربوطه به مرحله اجرایی شدن هم نرسید؛ حدود ۱۱الی ۱۲ سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها؛ از شهرداری گرفته تا وزارت بهداشت مسئولیت جمع آوری و استفاده بهینه از پسماندها هستند.

پسماندها مشکلی برای نظام محسوب می‌شوند

نماینده مردم ملکان در ادامه معضل پسماندها را تهدیدی برای نظام می‌داند و معتقد است: معضل پسماندها علاوه بر مشکلات بهداشتی که برای بشر دارد موجب ترس و وهم دیگر کشورها  از نظام جمهوری اسلامی شده است، هر از چندگاهی با انتشار عکسی از کودکان و معتادان زباله گرد تیترهای خبری جنجال برانگیز از طرف رسانه‌های معاند منتشر می‌شود و این موضوع را در سطح ملی و بین‌المللی رسانه‌ای می‌کنند؛ فارغ از تمام پشت پرده  سوءاستفاده مادی از پسماندها که تمام عملکرد نظام را با چند عکس زیر سوال می‌‌‍‌برند.

شیوع کرونا در کشور عاملی بر رشد پسماندهای بهداشتی در کشور شده به طوری که فاطمه اکبرپور رییس اداره محیط زیست انسانی استان تهران در گفت‌‌وگویی در مورد رشد پسماندهای شهری می‌گوید: میزان پسماند تولید شده در بیمارستان‌های سایر شهرهای استان تهران در اوایل اسفند ماه و قبل از آن ۱۱ تن در روز و در فروردین ماه با ۱۰ تن افزایش بین ۱۱ تا ۲۰ تن در روز افزایش یافت.

امروزه برای قطع بیماری کرونا استفاده از لوازم بهداشتی ماسک، دستکش و…. دو چندان شده و عاملی بر رشد چند برابری  پسماندها بیمارستانی شده است

خدادادی نماینده مردم در مجلس دهم در این راستا تاکید می‌کند: امروزه برای قطع زنجیره بیماری کرونا استفاده از لوازم بهداشتی ماسک، دستکش و…. دو چندان شده و عاملی بر رشد چند برابری  پسماندها بیمارستانی شده است، اگر به مسئله پسماندها دقت نکنیم عاملی بر شیوع بیشتر ویروس کرونا در کشور خواهد بود؛ در این بین باید توجه کنیم با توزیع ماسک و دستکش بین کودکان و افراد زباله گرد آیا می‌توانیم مانع از شیوع کووید ۱۹ در کشور باشیم؟!

در مورد جداسازی پسماندهای کرونایی همه اتفاق نظر دارند

وی در ادامه می‌افزاید: با توجه به ناشناخته بودن ویروس کرونا و دربرگیری بالای آن احتمال سرایت آن از طریق زباله‌ها و پسماندها نیز وجود دارد در مورد جداسازی پسماندهای کرونایی همه اتفاق نظر دارند اما این کار گویا در حرف آسانتر از عمل است.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در ادامه تاکید می‌کند: تدوین معیار جدید و موقت متناسب با شرایط زمان اپیدمی و خاص به استناد بند «ر» ذیل ماده (۶۹) ضوابط و روش‌های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی، جزو تکالیف وزارت بهداشت است. در شرایط فعلی که کشور درگیر بیماری کرونا است ضمن پیگیری تدوین ضوابط و معیارهای جدید مربوط به شرایط اپیدمی، همه مراکز درمانی باید بسته‌بندی پسماندهای عفونی را به‌صورت سه لایه و حداقل دو لایه انجام دهند و سازمان مدیریت پسماند شهرداری هم د رکنار اتخاذ تمهیدات لازم برای گندزدایی، باید خودروهای حامل پسماندهای آلوده به ویروس کرونا، ناوگان ویژه و مجزایی را برای حمل‌و‌نقل پسماندهای بیمارستان‌های معین منتخب تجهیز کند و همه پسماندهای این بیمارستان‌ها با توجه به ریسک انتشار ویروس کرونا در قالب پسماند عفونی و با ناوگان واحد منتقل شوند.

خدادادی ادامه می‌دهد: در کل مکانیزه کردن جمع آوری زباله‌ها طرحی است سال‌های پیش به شهرداری ارائه شده و حتی تشویقی برای تفکیک زباله‌ها خشک و تر در نظر گرفت شد؛ چرا این طرح را تاکنون به درستی پیگیری نکرده‌اند و مردم را تشویق به تفکیک زباله‌ها از مبدا نمی‌کند بدون شک سوءاستفاده‌هایی از این کم کاری‌ها وجود دارد که چند سال اخیر در کنار رشد پسماندها شاهد رشد کودکان زباله گرد و مافیای زباله  در کشور هستیم.

پسماندها تهدیدی برای کره زمین

 علی ابراهیمی سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس در مورد تاثیرات پسماندها به خانه ملت می‌گوید: یکی از تهدیدات کره زمین رشد پسماندها و زباله‌ها هستند که متاسفانه تولید کننده مواد سمی در طبیعت هستند زمانی که در خاک دفع می‌شوند عاملی بر آلودگی آب‌های زیرزمینی می‌شوند، اگر آنها را  بسوزانیم هوا را آلوده می‌کنیم و اگر این پسماندها در جریان رودخانه باشد عاملی بر آلودگی آب‌ها و مرگ آبزیان می‌شود؛ زنجیره تخریب پسماندها به قدری گسترده است که گاهی خسارات جانی و مالی بسیاری از خود به جای می‌گذارند.

مدیریت پسماندها نیازمند عزم ملی است

برای مدیریت پسماندها و کنترل زباله‌ها باید عزم ملی وجود داشته باشد، دامن تخریب پسماندها جزئی نیست می‌تواند زنجیره‌وار به خود انسان بازگرداند. ابراهیمی در مورد مدیریت پسماندها ادامه می‌دهد: سازمان محیط زیست از دیرباز سازمان شکاربانی بوده است به مرور زمان تغییر ماموریت داده برای کنترل پسماندها باید برنامه‌ریزی کوتاه مدت و بلند مدتی داشته باشد و با هماهنگی سایر دستگاه‌ها علی‌الخصوص شهرداری‌ کلانشهرها اقدام به حل مشکل پسماندها کنند، اگر بخواهیم از زباله سوز هم استفاده کنیم متاسفانه این روش در کشور ما چندان توسعه نداشته است بر همین اساس سازمان محیط زیست کشور با سایر سازمان‌های مربوطه همکاری لازم را داشته باشند می‌توانند مسئله پسماند و زباله ها را کنترل کنند .

ابراهیمی معتقد است: سازمان محیط زیست باید به سمت وزارتخانه شدن پیش رود تا با امکانات بیشتر بتواند در مقابل این مسئله ایستادگی کند، اگر تسهیلات و اعتبارات این سازمان گسترده شود بدون شک توانایی بیشتری در راستای مبارزه با این معضل وجود خواهد داشت.سازمان محیط زیست در کشوری مانند ایران که دارای آب و هوای خشک است می‌تواند مانع از رشد مشکلاتی نظیر رشد پسماندها باشد تا طبیعت در معرض آسیب نباشد.

محیط زیست در کشور ما به  بن بست ختم می‌شود

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس در این خصوص تصریح می‌کند: محیط زیست یکی از موضوعات با اهمیت محسوب می‌شود، متاسفانه جریان حفاظت از محیط زیست در کشور ما به بن بست ختم می‌شود، موضوعات محیط زیست که در ارتباط مستقیم با سلامت مردم جامعه است باید در راس اهداف مسئولان قرار بگیرد.

نماینده مردم در مجلس دهم کشاورزی را، راهکار مناسبی برای خود کفایی می‌داند و تاکید می‌‌گوید: در شرایط کنونی که کشور در تحریم است کشاورزی مسیر قابل اعتمادی برای جدایی از ابتدایی‌ترین نیازهای انسان است بنابراین با توجه به حوزه محیط زیست و کشاورزی سلامتی مردم تضمین می‌شود.

مدیریت پسماند با حیات شهروندان گره خورده است

کلام آخر؛ مدیریت پسماند زمانی می‌تواند قابل بررسی باشد که پروژه‌ای در ابعاد کلان کشوری محسوب شود. از وزارت‌خانه شدن تا تجزبه، تفکیک و کمپوست و... طرح‌هایی هستند که به صورت موازی و همزمان باید مورد بررسی قرار بگیرند. این مهم زمانی تحقق می‌یابد که از بالاترین مسئول مربوطه تا کوچکترین شهروند در جهت مدیریت پسماند فعال باشند. از فرهنگ‌سازی در مدارس، صدا و سیما و تبلیغات شهری تا الزام و اجبار به برگزاری طرح‌های ملی در این زمینه می‌تواند در دراز مدت به نتیجه مناسب دست پیدا کند؛ دانستن اینکه مدیریت پسماند با حیات سالم شهروندان گره خورده است باید به یک اهمیت و ضرورت نگاه تبدیل شود مخصوصا در شرایط کنونی که کشور با بیماری کرونا درگیر است./

پایان پیام

گزارشگر: محبوبه اشرفی پیمان