محفوظی وضعیت صنعت گردشگری کشور را تشریح کرد؛
چموشی اقتصاد نفتی و خموشی اقتصاد گردشگری
رئیس کمیته میراث فرهنگی و گردشگری کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: نتوانستیم سیاست‌های مفید که به نفع جمعی می‌انجامد را به عادت‌واره‌های اجتماعی بدل کنیم.این مسئله‌ای است که ابتدا باید در سطح نخبگانی روی آن کار شود و مدلی قابل اجرا برایش ترسیم شود.
سید مجتبی محفوظی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت در مورد نشست همکاری شرکت‌های گردشگری و سلامت ایران و عراق، گفت: نشست همکاری شرکت‌های گردشگری و سلامت ایران و عراق از 3 تا 5 آذر در مشهد برگزار شد. سفر هیئت‌های عراقی به استان‌های کردستان و کرمانشاه و آشنایی با ظرفیت‌های سلامت و گردشگری این استان‌ها؛ گفت‌وگوهای رودررو میان شرکت‌ها و مسئولان هر دو طرف با تاکید بر تقویت آژانس‌های گردشگری و هدایت ساماندهی شده گردشگران دستور کار اصلی این رویداد اعلام شد.
رئیس کمیته میراث فرهنگی و گردشگری کمیسیون فرهنگی مجلس ادامه داد:صنعت گردشگری درحال حاضر برای تمام کشورهای جهان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، که در کشور ما مورد کم‌لطفی قرار می‌گیرد.حضور در این رویداد سه‌روزه و گفتمان با طرف‌های عراقی به زبان عربی می‌تواند صنعت گردشگری کشور ما را پررنگ کند و مبنای فعالیت کمیسیون پیگیری ایده‌ها و مطالبه‌های فرهنگی در حوزه گردشگری است که مورد بی مهری واقع شده است.
 |
نماینده مردم در مجلس یازدهم با اشاره به تقویت و توسعه گردشگری گفت: دو حالت برای این نشست‌ها می‌توانیم پیش بینی کنیم، یا به رونق گردشگر ختم می‌شود و یا در حالت ساکن و راکت باقی می‌ماند در هر نشستی اراده مشترک، می‌تواند به مفاهمه و رفع تردیدهای دو طرف گفت‌وگو منجر شود. از سوی دیگر اگر توسعه گردشگری ما فقط بر پایه گفت‌وگو بخواهد شکل گیرد و رویکرد عمل‌گرایانه در کار نباشد همچنان شاهد درجا زدن و عقب‌ماندگی در این حوزه خواهیم بود.
وی ادامه داد: اهمیت نشست اخیر آنجا بیشتر می‌شود که بدانیم هیئت عراقی متشکل از 38 آژانس منتخب و فعال گردشگری این کشور بوده که به عنوان یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های گردشگری در سال‌های اخیر به ایران سفر کرده‌اند، هدف اصلی این گروه، ساماندهی سفر عراقی‌ها به ایران بود اما مسائل جانبی توسعه گردشگری دو طرفه نیز مورد بحث قرار گرفت و برایشان تصمیم‌های مهمی گرفته شد. به‌ویژه همراهی مسئولان دولتی و پارلمانی در هر دو طرف، ضمن تقویت ضمانت‌های اجرایی؛ امیدواری‌ها را افزایش می‌دهد.
بررسی حذف واسطه‌ها و دلال‌ها در گردشگری
محفوظی با اشاره به دغدغه‌های اساسی مورد بحث در نشست مشهد ،گفت: طبیعی است بحث‌های مفصل و مشروحی صورت می‌گیرد. معمولاً گلایه‌ها، مطالبه‌ها و نقدهایی از هر دو طرف در این نشست‌ها طرح و بیان می‌شود. اصل چنین نشست‌هایی بر این است که اختلاف‌ها طرح و رفع گردند در غیر این صورت به میهمانی شبیه می‌شود. ما عمیقا به ایجاد چنین فضاهایی برای گفت‌وگو نیازمندیم. بدون گفت‌وگو، مفاهمه حاصل نخواهد شد و دغدغه‌ها، گلایه‌ها و حتی نگرانی‌ها بر روابط سایه خواهند انداخت.
وی افزود: دغدغه‌های اصلی مربوط به شرایط همکاری‌های دوجانبه به‌خصوص میان شرکت‌های ایرانی و عراقی و رفع نگرانی‌های هر دو طرف در مدل همکاری مطلوب بود. افزایش ظرفیت صدور ویزا؛ حذف واسطه‌ها و دلال‌ها؛ نظام‌مند کردن گردشگری؛ حمایت از شرکت‌های خصوصی فعال در گردشگری و سفر، پربحث‌ترین مسئله‌ها در این نشست‌ها بودند.
توسعه گردشگری به توسعه و تعمیق روابط منتهی خواهد شد
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد:طرف‌های عراقی هم به میزان ما؛ امیدوار و خوش‌بین به خروجی‌های چنین رویدادها و نشست‌هایی هستند، فراموش نکنیم این نشست‌ها به درخواست طرف عراقی شکل گرفته است. آن‌ها انگیزه‌های متنوع‌تری نسبت به ما برای سفر دارند. اگر مهم‌ترین انگیزه‌ی ما از سفر به این کشور، زیارت عتبات ائمه اطهار باشد، آن‌ها علاوه بر انگیزه زیارت بارگاه شمس‌الشموس؛ به انواع گردشگری سلامت، غذا، رویداد، آموزشی و... نیز می‌پردازند.پس مطمئنا هر دو طرف با نگرشی مثبت و راهگشا در نشست‌ها حاضر می‌شوند. ویژه آنکه هر دو طرف معتقدند توسعه گردشگری به توسعه و تعمیق روابط منتهی خواهد شد.
بیشترین انگیزه عراقی‌ها از سفر به ایران، زیارت امام هشتم است
محفوظی در مورد وجود آمارهایی که نشان دهند مقصدها و انگیزه‌های اصلی عراقی‌ها از سفر به ایران است؛گفت: مطمئن نیستم چنین آمارهایی با دقت بالا وجود داشته باشد. به‌هرحال بخش قابل توجهی از گردشگران عراقی پس از ورود به کشور از حوزه نظارت و مدیریت شبکه رسمی گردشگری ما خارج می‌شوند. برنامه‌ریزی‌ها و هماهنگی‌های سفر عراقی‌ها که تعدادشان هم قابل توجه است توسط دلال‌ها و واسطه‌ها انجام می‌گیرد. اما قطعا بیشترین انگیزه عراقی‌ها از سفر به ایران، زیارت امام هشتم است.
وی ادامه داد: به نظرم اگر از مقصد و انگیزه اولویت‌های سفر عراقی‌ها صحبت کنیم، موضوع کمی تخصصی‌تر می‌شود. هر گردشگر عراقی بدون در نظر گرفتن اینکه از کدام مبادی و با چه وسیله‌ای وارد کشور شده تا زمانی که به کشور خود باز می‌گردد مجموعه‌ای از اولویت‌ها را در ایران‌گردی برای خودش در نظر می‌گیرد.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم یادآور شد: در همین نشست‌ها خود تورگردان‌های عراقی عنوان کردند، یکی از اولویت‌های گردشگران عراقی در سفر به ایران، «غذا» است. آن‌ها علاقه‌مندی فراوانی به خوردن غذاهای متنوع ایرانی دارند و از این نظر ما را یک کشور شگفت‌انگیز تصور می‌کنند. داده‌ها نشان می‌دهد نه‌تنها عراقی‌ها که هر گردشگری یکی از اولویت‌هایش در ایران پرداختن به موضوع گردشگری غذا خواهد بود. چرا نباید بر این ظرفیت کم‌نظیر که حاصل تنوع زیستی- قومی و غنای تاریخی و فرهنگی ماست به‌عنوان یک مؤلفه ارزشمند تاکید کنیم. از خرمشهر و آبادان تا چابهار در تمام نوار ساحلی جنوب کشور اگر خطی فرضی به عمق 150 کیلومتر ترسیم کنیم؛ این محدوده حوزه نفوذ و تاثیر فرهنگ غذای جنوبی است.چنین محدوده‌های فرهنگی در هر نقطه‌ی ایران رنگارنگ وجود دارد. شمال؛ شمال غرب؛ غرب؛ شرق، مرکز و هرکجای ایران شناسنامه و هویت اختصاصی خود را در سنت، فرهنگ و حتی تنوع غذایی دارد.
گزارش‌های قابل تاملی در این نشست ارائه شد که نشان می‌دهد تا به حال در جهان 38 شهر به‌عنوان شهرهای خلاق خوراک معرفی شده‌اند. از این تعداد، 12 مورد در آسیا که شش شهر آن متعلق به خاورمیانه بوده به ثبت جهانی رسیده‌اند
محفوظی بیان کرد: گزارش‌های قابل تاملی در این نشست ارائه شد که نشان می‌دهد تا به حال در جهان 38 شهر به‌عنوان شهرهای خلاق خوراک معرفی شده‌اند. از این تعداد، 12 مورد در آسیا که شش شهر آن متعلق به خاورمیانه بوده به ثبت جهانی رسیده‌اند. خوشبختانه با انتخاب کرمانشاه به‌عنوان شهر خلاق غذا، کشور ما نیز یکی از سرزمین‌های جذاب در این زمینه معرفی شد. هر چند شهرهای بسیاری در ایران دارای این ظرفیت منحصر به فرد هستند.جالب است بدانید؛ بسیاری از گردشگران اولویت اصلی‌شان تجربه خوردن غذاهای متنوع است. موضوعی که نشان دهنده اهمیت غذا در حوزه گردشگری است.
محفوظی با اشاره به اینکه رویکردهای گردشگری ما در سال‌های اخیر همواره شعاری و نمایشی بوده است، تصریح کرد: توسعه گردشگری و ثروت‌آفرینی برای کشور امری راهبردی است، باید در نظر داشته باشیم ضعف گردشگری به عدم وجود اراده‌ای ودر گردشگری باز نمی‌گردد. شاید بهتر است بگوییم رویکردها و رهیافت‌هایمان نادرست و از نوع آزمون و خطا بوده‌اند. بیماری تاریخی ما همواره عدم بهره‌وری و استفاده مطلوب از منابع و نادیده‌گیری داشته‌هایمان بوده و هست. از آنچه داریم نمی‌توانیم به‌درستی بهره‌مند شویم. زمانیکه می‌بینیم در بسیاری از زمینه‌ها، آمارهای مصرف‌گرایی ما بسیار بیش از متوسط جهانی است باید اعتراف کرد مبتلا به‌گونه‌ای اختلال فرهنگی و اجتماعی هستیم. در فرایند ارتباطی دولت‌ها و ملت‌ها و نقش موثر طبقه نخبگانی هر سرزمین در شکل‌گیری فرهنگ عامه؛ ضرورت با نفع ملی و همگانی و کاستن خسارت‌هاست. ضرورتی که متاسفانه در سده‌ی اخیر علیرغم مراجعات متعدد شفاهی؛ هیچ‌گاه نتوانسته مسیر نگرش اجتماعی‌مان را به سمت بهره‌وری هدایت کند.
وی ادامه داد: باید بپذیریم نتوانستیم سیاست‌های مفید که به نفع جمعی می‌انجامد را به عادت‌واره‌های اجتماعی بدل کنیم. این مسئله‌ای است که ابتدا باید در سطح نخبگانی روی آن کار شود و مدلی قابل‌اجرا برایش ترسیم شود، سپس به زبانی عامه‌فهم برای جامعه ترجمه و تبیین گردد.
ما از مزیت‌های رقابتی‌مان به‌خوبی در جذب گردشگر بهره‌برداری نکرده‌ایم
نماینده مردم در مجلس کمرنگ بودن فرهنگ جمعی؛ گردشگری ما چالش دانست و تصریح کرد: واقعیت این است که ما از مزیت‌های رقابتی‌مان به‌خوبی در جذب گردشگر بهره‌برداری نکرده‌ایم. نتیجه اینکه موضوع گردشگری به‌عنوان یک ظرفیت در خدمت اهداف و توسعه اقتصادی کشور در نیامده است. مجموع توان و ظرفیت‌های گردشگری ایران که شامل همه موارد و انواع گردشگری می‌شود، ایران را در شمار 20 و حتی با ملاحظاتی 10 کشور نخست جهان قرار می‌دهد. اما متاسفانه با عملیاتی شدن این ظرفیت‌ها فاصله فراوانی داریم.
اقتصاد ما برای بیش از یک قرن متکی و مبتنی بر نفت بوده و با همه‌ی تلاش‌هایی که در دو دهه اخیر صورت گرفته آن‌چنان‌که باید نتوانسته‌ایم از دیگر ظرفیت‌هایمان بهره‌مند گردیم
محفوظی در ادامه به خانه ملت گفت: توسعه و تقویت گردشگری به اراده جدی و عملی همه‌ی قوا و نهادها نیازمند است. اقتصاد ما برای بیش از یک قرن متکی و مبتنی بر نفت بوده و با همه‌ی تلاش‌هایی که در دو دهه اخیر صورت گرفته آن‌چنان‌که باید نتوانسته‌ایم از دیگر ظرفیت‌هایمان بهره‌مند گردیم. رهبر معظم انقلاب در توصیه‌های اقتصادی‌شآن‌همواره بر فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی و توجه به دیگر ظرفیت‌ها تاکید داشته و دارند. یکی از این ظرفیت‌ها حقیقتا موضوع گردشگری است. ظرفیتی که اهمیتش کمتر از صادرات غیرنفتی؛ صادرات خدمات فنی مهندسی؛ فعالیت‌های دانش‌بنیان و از این دست نیست.
تنوع اقلیمی ایران یک ظرفیت است
عضو کمیسیون فرهنگی در مجلس یازدهم یاد آور شد: تنوع اقلیمی ما یک ظرفیت است. فرهنگ و آثار تاریخی ما؛ هنر و صنایع‌دستی؛ گوناگونی غذایی و... این‌ها مواردی است که در جذب گردشگر می‌توانند موثر باشند. فراوانی مولفه‌های مشترک فرهنگی؛ آیینی؛ زبانی؛ قومی؛ تاریخی و تمدنی ما با کشورهای همسایه، ظرفیتی منحصر به فرد است که نتوانسته به خدمت توسعه گردشگری ما در آید.نگرش ما در بخش دولتی و خصوصی به جذب گردشگر تخصصی نیست. می‌توان ادعا کرد ازنظر برخورداری از جاذبه‌ها و ظرفیت‌ها نه‌تنها چیزی کمتر از کشورهای موفق در این عرصه نداریم که از بسیاری آن‌ها غنی‌تر هستیم. موضوع بر سر این نیست که نمی‌دانیم چه کنیم بلکه عدم باورمندی سطوح مختلف کشور چه در بخش دولتی و چه خصوصی به ارزش‌آفرینی حوزه گردشگری است.
به کسب درآمد بی‌دردسر از این ماده‌‌ای سیاه عادت کرده‌ایم
نماینده مردم آبادان تاکید کرد: از طلوع صنعت نفت تا به امروز؛ به کسب درآمد بی‌دردسر از این ماده‌‌ای سیاه عادت کرده‌ایم و دیگر زمینه‌های درآمدی برایمان کم‌اهمیت بوده‌اند. زمانی را در نظر بگیریم که دیگر نفتی برای استخراج نباشد چه رسد به فروش خام آن! از سال‌ها پیش کشورهای نفتی برنامه‌ریزی اقتصادی خود را بر توسعه عملیاتی دیگر ظرفیت‌ها همچون گردشگری، خدمات و صنایع «های‌تک» قرار داده‌اند. شگفتا که ما همچنان درگیر گفت‌وگو در این زمینه‌ها هستیم.
توسعه گردشگری در گروی «مسئولانه عمل کردن» تمام سازمان‌ها و نهادها است
محفوظی یادآور شد: آن‌گونه که برای مجلس وظایف نظارتی و تقنینی در نظر گرفته شده، بنده نیز به‌عنوان یکی از 290 نماینده، اختیاری فراتر از این دو وظیفه ندارم. نه اینکه نخواهم؛ نمی‌توانم صراحت قانونی را نادیده بگیرم. به‌عنوان یک دغدغه‌مند که توان یا دسترسی بیشتری به مسئولان در مقایسه با فعالان گردشگری دارد می‌توانم اشاره‌های مختصری به موانع، ضعف‌ها و حتی تهدیدهای این حوزه داشته باشم.معتقدم توسعه گردشگری در گروی «مسئولانه عمل کردن» تمام سازمان‌ها و نهادها در قبال نفع ملی است. این را به‌عنوان یک سیاست کلی باید در دستور کار قرار داد؛ مانند بسیاری الزامات دیگر که تعیین کننده راهبردهای کلان کشور است؛ زیرا این عمل مسئولانه قوا به توسعه گردشگری می‌انجامد.
این نماینده مردم در مجلس خاطر نشان کرد: رویکرد خصمانه نظام سلطه در قبال جمهوری اسلامی مقتدر و مستقل بر پایه ایجاد مزاحمت و ممانعت از خلق فرصت بنا شده است. دشمنان ما بیش از چهار دهه چنین کرده‌اند. در مقابل؛ ما همواره در موضع پاسخ و انفعال بوده‌ایم. این را هم فراموش نکنیم که هر چه ما در زمینه‌ی جذب گردشگر خارجی تلاش کرده‌ایم با تبلیغات سوء دیگر کشورها بیشتر مواجه شده‌ایم. بدبین‌ترین کارشناسان هم گواهی می‌دهند اگر ما به‌درستی از ظرفیت‌هایمان بهره بگیریم حتی اگر تمام جهان‌هم بخواهند، نمی‌توانند ما را از مسیر موفقیت خارج سازند. این را به پای ادعایی شعاری نگذارید.
هیچ عرصه‌ای به‌اندازه گردشگری، ظرفیت اشتغال‌زایی و ثروت‌آفرینی ندارد
رئیس کمیته میراث فرهنگی و گردشگری کمیسیون فرهنگی مجلس افزود: هیچ عرصه‌ای به‌اندازه گردشگری، ظرفیت اشتغال‌زایی و ثروت‌آفرینی ندارد. اگر صادرات نفتی و غیرنفتی ما را زیر خط قرمز تحریم قرار دهند؛ فروش کالاهای استراتژیک به ایران را منع کنند؛ جلوی انتقال فناوری به کشور را بگیرند و خلاصه همه‌ی کارهایی که در قالب تحریم‌های گوناگون تابه‌حال کرده‌اند.
محفوظی در مورد جلوگیری از سفر گردشگران دیگر کشورها به ایران گفت: این موضوع مربوط به تحریم ایران نیست؛ ایجاد مزاحمت و اختلال در روابط ملت‌ها و کشورهاست که قطعا با واکنش‌های جهانی مواجه خواهد شد.
سیاست خارجی دولت سیزدهم بر توسعه روابط با کشورهای همسایه
نماینده مردم در مجلس یازدهم در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا قطعنامه‌ای می‌توان صادر کرد که ملت‌های جهان را به خاطر سفر به فلان کشور تحریم و حساب‌های بانکی‌شان را مسدود کرد؛ پاسخ داد: ساز وکارهای داخلی ما در همه حوزه‌ها با هدف رفع موانع از توسعه گردشگری باید بازنگری شوند. سیاست خارجی دولت سیزدهم بر توسعه روابط با کشورهای همسایه و رعایت همه‌جانبه حسن هم‌جواری بنا شده است. چنین نگرشی در حکم محرکی موثر بر توسعه گردشگری تلقی می‌شود. شاید در گذشته چنین فرصتی وجود نداشته و نباید از فاکتور زمان غافل شد. هر روز که می‌گذرد این فرصت‌ها بیشتر از کف ما می‌روند.همکاری‌های دوجانبه بر پایه مدل B2B برای شرکت‌های گردشگر ایرانی و شرکت‌های کشورهای همسایه با توجه به نفع هر دو طرف می‌تواند مدلی مطلوب برای توسعه گردشگری میان ما و همسایگان باشد.
ظرفیت‌هایی که در حوزه‌های گردشگری سلامت؛ اکوتوریسم؛ تاریخی؛ آموزشی و... در کشور ما وجود دارد که برای همسایگان مطلوب هستند
رییس فراکسیون فرهنگ عمومی در مجلس تاکید کرد: ظرفیت‌هایی که در حوزه‌های گردشگری سلامت؛ اکوتوریسم؛ تاریخی؛ آموزشی و... در کشور ما وجود دارد که برای همسایگان مطلوب هستند.ضعف حمایت، همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان گردشگری ذکر می‌شود. بخش اعظمی از مشکلات این حوزه تنها از طریق هزینه کردن دولت قابل‌حل است. با تمام مشکلات بودجه‌ای که دولت دارد، با انضباط مالی بیشتر می‌توان ظرفیت‌های درآمدزایی گردشگری در کشور را به عنوان یاری‌رسان اقتصاد ملی به کار گرفت، باید به دنبال راهکارهایی برای خروج این صنعت از خمودگی و رونق آن باشیم و هر مانعی در این مسیر الزامی است به فوریت برداشته شود. چه ضعف قانون باشد چه مربوط به تضادها و تعارض‌های منافع!برپایی رویدادهایی چون نشست اخیر با دیگر کشورهای همسایه با تاکید بر توسعه مناسبات و روابط می‌تواند از حوزه گردشگری مانع‌زدایی کند.
محفوظی ادامه داد: در سال‌های اخیر موضوع توجه شرکت‌ها و سازمان‌ها به رعایت مسئولیت‌های اجتماعی به‌عنوان الزامی اخلاق‌مدارانه تبدیل به مطالبه‌ای رسانهای و ترندی خبری شده است. می‌توان از ظرفیت مسئولیت‌های اجتماعی (CSR) در خدمت توسعه گردشگری بهره‌مند شد. هماهنگی بیشتر میان وزارتخانه‌های ما مسیر توسعه گردشگری را هموار خواهد می‌کند. در این خصوص نباید بخشی‌نگری مانع شکوفایی اقتصاد این حوزه باشد.
نماینده مردم آبادان تصریح کرد: در نظر داشته باشیم، سرانه هزینه تبلیغات و بازاریابی ما برای جذب گردشگر از کشورهای همسایه و کشورهای موفق و پیشرو بسیار کمتر است. تخمین‌ها نشان می‌دهد درحالی‌که ما حدود ۲ دهم دلار (20 سنت) برای جذب هر گردشگر هزینه تبلیغات و برندینگ گردشگری داشته‌ایم در همسایگی ما ترکیه ۶ دلار و امارات 10 دلار هزینه کرده است. کاملا مشخص است آن‌ها در گردشگری موفق‌تر از ما می‌توانند عمل کنند.
وی مشکل گردشگری کشور را نبود رویکرد کلان‌نگر در این حوزه دانست و گفت: وقتی سیاست جامع‌نگر و کلان ما افزایش درآمد و ثروت‌آفرینی از بخش گردشگری باشد؛ همه موانع ریز درشت بر سر این خواسته محو و رفع می‌گردند. مهم‌تر از رفع موانع، شکل‌گیری چنین انگاره و ذهنیتی است که می‌توان از مسیر گردشگری نیز به توسعه اقتصادی رسید. ما تا زمانی که یک تصمیم ملی پا پشتوانه محکم قانونی و اجرایی نداشته باشیم، سود خالص گردشگری را تقدیم دلال‌ها خواهیم کرد.
سود بیش از 8.5 میلیون گردشگر ایرانی و عراقی، به جیب دلال‌ها و سوداگران
محفوظی ادامه داد:در همین نشست، آماری ارائه شد که قابل توجه است. اینکه نیمی از کل حجم تبادل گردشگر سالانه ما فقط با کشور عراق صورت می‌گیرد اما کمتر از 5 درصد این 9 میلیون گردشگر جابجا شده نصیب شبکه رسمی و قانونی گردشگری ما می‌شود. در واقع 95 درصد منافع حاصله تاکنون نصیب واسطه‌ها و اقامتگاه‌های غیررسمی شده است؛ یعنی منافع اقتصادی بیش از 8.5 میلیون گردشگر ایرانی و عراقی، به جیب دلال‌ها و سوداگران می‌رود.
سند تحول و توسعه گردشگری را بازنگری و باز تدوین کنیم
این نماینده مجلس بیان کرد: یک‌بار باید سند تحول و توسعه گردشگری را بازنگری و باز تدوین کنیم. آن‌هم در قالبی یکپارچه و ملی با در نظر گرفتن همه‌ی جزئیات؛ با این پیش‌شرط که بیشتر از اندیشه‌های کارشناسان و فعالان مجرب این حوزه بهره گرفته شود تا مسئولان و سیاست‌گذاران! تردیدی نیست دیدگاه یک استاد دانشمند در حوزه گردشگری مرجح بر نظر من نماینده مجلس یا مسئول وزارتی است که بعضا فاقد تخصص دانشگاهی یا تجربه عملی در این حوزه هستیم.
وی یادآور شد: این شهامت را مسئولان ما باید داشته باشند که جامع‌العلوم و جامع‌الشرایط نیستند و بگذارند سیاست‌ها در حوزه‌های تخصصی با صلاحدید افراد متخصص تدوین گردند. ما در نهایت می‌توانیم و بهتر است نقش ریل‌گذار و تسهیلگر را ایفا کنیم وگرنه تا چهل سال دیگر هم مرتکب خطاهایی خواهیم شد که در چهل سال گذشته از ما سر زده است. این هم یک آفت تاریخی به‌حساب می‌آید. ما مسئولان همیشه به‌جای اندیشه و عمل مسئولانه می‌خواهیم در نقش نخبه؛ صاحب‌نظر و قهرمانی همه‌چیزدان ظاهر شویم. رفتاری که در هیچ جای جهان وجود ندارد. همه‌مان به دنبال قهرمان شدن هستیم و ساده‌ترین جلوه‌ی این قهرمانی را در اظهار نظرهای متنوع و متکثر در خصوص همه‌چیز می‌بینیم.
رویکرد کمیسیون فرهنگی در ماه‌های اخیر برخلاف ادوار مجلس؛ بر ضرورت خروج از انفعال متمرکز بوده است. به‌ویژه در کمیته‌های چهارگانه مانند گردشگری به‌جای یک حضور فرمایشی؛ قصد داریم نقش‌آفرینی فعالی در رویدادها و تصمیم‌ها داشته باشیم
محفوظی در مورد فعالیت اعضای کمیسیون فرهنگی در توسعه فعالیت‌های گردشگری گفت: باید پذیرفت که مسئله‌های جاری کشور و چالش‌هایی که منجر به شکل‌گیری دایره‌ی دغدغه‌ها و نگرانی‌های نمایندگان می‌شوند طیف متنوعی هستند. از فراوانی چالش‌های حوزه انتخابیه هر یک از نمایندگان تا مسئله‌های خرد و کلان داخلی و جهانی هر کدامشان به فراخور اهمیت و دربرگیری، بخش قابل توجهی از توان و تمرکز مجلس و رکن‌های تخصصی‌اش را مشغول می‌کنند. خوشبختانه رویکرد کمیسیون فرهنگی در ماه‌های اخیر برخلاف ادوار مجلس؛ بر ضرورت خروج از انفعال متمرکز بوده است. به‌ویژه در کمیته‌های چهارگانه مانند گردشگری به‌جای یک حضور فرمایشی؛ قصد داریم نقش‌آفرینی فعالی در رویدادها و تصمیم‌ها داشته باشیم.این باور که کمیسیون فرهنگی، نقش و اهمیت کمتری در مقایسه با دیگر کمیسیون‌های تخصصی دارد میراث ذهنی بر جای مانده از ادوار گذشته تابه‌حال بوده تا جایی که بر نگرش‌های خود ما نیز موثر واقع شده است.
کمیسیون فرهنگی بر عملکرد سه وزارتخانه نظارت دارد
نماینده مجلس یازدهم یادآور شد: واقعیت این است که هیچ کمیسیونی با این اندازه و ظرفیت در مجلس وجود ندارد. بر اساس ماده 56 آیین‌نامه داخلی مجلس، کمیسیون فرهنگی می‌تواند بر عملکرد سه وزارتخانه ورزش و جوانان؛ فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نظارت مستقیم داشته باشد و در ارتباط با موضوع‌هایی چون فرهنگ و هنر؛ ارشاد و تبلیغ اسلامی؛ ورزش؛ خانواده؛ جوانان؛ صداوسیما؛ ارتباطات جمعی و دیگر موضوعات مرتبط وظیفه تقنینی و نظارتی خود را ایفا کند. کدام کمیسیون در مجلس دارای چنین حوزه فعالیتی گسترده‌ای است؟! اگر ضعفی متوجه عملکرد این کمیسیون تابه‌حال بوده مقصر خود ما نمایندگان مجلس هستیم که از توان قانونی خود غافل بوده‌ایم.
وی تاکید کرد: کمیسیون فرهنگی می‌تواند در ترسیم فضای فرهنگی کشور نقشی موثرتری را ایفا کند. معتقدم کمیسیون‌های تخصصی مجلس، محل بیان دیدگاه‌های تخصصی است و نباید با طرح موضوعات سیاسی و جناحی جو تخصصی این ارکان تخصصی را به میتینگ‌های حزبی بدل کنیم. رویه‌ای که با عرض تاسف در دوره‌های گذشته همواره شاهدش بودیم.اگر قائل به نسخه‌ای فوری و تسکینی باشیم.
برند سازی راهی برای رونق گردشگری
نماینده مردم در مجلس مواردی را برای رفع عارضه‌های توسعه‌ی گردشگری تاکید کرد: هر چند گردشگری را باید به عنوان مقوله‌ای مبنایی در نظر گرفت اما می‌شود. به موضوع برندسازی توجه کرد. کشورهای موفق در جذب گردشگر؛ از راهبردهای برندسازی، بزرگنمایی و تاکید بر جاذبه‌ها، هماهنگ‌سازی قوانین و از این دست بهره گرفته‌اند. چرا ما نتوانیم چنین کاری کنیم!رقابتی‌تر کردن فعالیت‌های گردشگری میان استان‌های ایران می‌تواند یک راهکار مناسب برای جذب گردشگر باشد؛ البته بدون رویکردهای منفی چنین رقابت‌هایی. مدیران کل گردشگری در استان‌های ما با هماهنگی بیشتر با استانداری‌ها، کنسولگری‌ها و سایر دستگاه‌ها می‌توانند فضایی رقابتی‌تر در زمینه‌ی گردشگری ایجاد کنند.به اولویت‌های پس از جذب گردشگر هم باید توجه کرد. پس از موفقیت در جذب گردشگران خارجی باید به دنبال توزیع مناسب جغرافیایی مقصدهای سفر در سراسر کشور و افزایش زمان ماندگاری حضورشان به‌عنوان سیاست‌های اصلی اهتمام داشته باشیم.تفاهم‌نامه‌های حذف روادید با کشورهای بیشتر به‌ویژه همسایگانمان از یک‌سو به افزایش قدرت گذرنامه جمهوری اسلامی ایران می‌انجامد و از سوی دیگر ظرفیت گردشگری ما را افزایش می‌دهد.
فراهم کردن زمینه‌های قانونی و زیرساختی ورود زمینی گردشگران خارجی با خودروهای شخصی‌شان به شهرهای مرزی مزیت‌های فراوانی دارد که به رونق اقتصادی مرزنشینان نیز منجر می‌شود
محفوظی ادامه داد: فراهم کردن زمینه‌های قانونی و زیرساختی ورود زمینی گردشگران خارجی با خودروهای شخصی‌شان به شهرهای مرزی مزیت‌های فراوانی دارد که به رونق اقتصادی مرزنشینان نیز منجر می‌شود. دولت و مجلس باید بخشی از توجهشان به این موضوع باشد. برخلاف سفر هوایی، سفر زمینی با توجه به افزایش زمان سفر و هزینه‌های اقامتی، خدماتی و خرید گردشگران خارجی؛ بازده اقتصادی بیشتری برای کشور دارد. با این ضرورت که چنین سفرهایی با نظارت نهاد واحد گردشگری ما باشد.در بهره‌گیری از ظرفیت گردشگری رویداد (Event) واقعا هیچ تلاشی صورت نگرفته است. در اقلیم چهارفصل سرزمین ما می‌توان در تمام زمان سال، رویدادهای جذابی را در این پهنه‌ی گسترده جغرافیایی برپا کرد که مانند مغناطیسی قدرتمند گردشگران خارجی را متوجه ایران شگفت‌انگیز کند. مصداق عینی و تجلی عملی برند گردشگری ما «ایران شگفت‌انگیز»!به دلیل تاریخ، هویت، فرهنگ، زبان و آیین مشترک با بسیاری کشورهای همسایه طرح این ایده که ایران می‌تواند «وطن دوم» هر یک از شهروندان این کشورها باشد باید به‌عنوان ایده‌ای محوری مدنظر قرار گیرد. چنین رویکردی نگاه شهروندان کشورهای همسایه به ایران را بر پایه گزاره‌های غیرسیاسی شکل می‌دهد. نگاهی که مبتنی بر تجربه سفر به ایران و ارتباط با مردم مهمان‌دوست این سرزمین است نه تبلیغات رسانهای و جوسازی‌های تکراری علیه ما.
نماینده مردم خاطر نشان کرد: حتی می‌توانم به ضعف آشکار در گردشگری دریایی اشاره کنم. با ۵ هزار کیلومتر ساحل در جنوب و شمال و جزایر متعدد و منحصربه‌فرد هنوز نتوانسته‌ایم از ظرفیت گردشگری دریایی استفاده‌ای داشته باشیم. ظرفیتی که یکی از ارکان اساسی گردشگری در کشورهای ساحلی است. فکر می‌کنم عملی شدن بخشی از این موارد ذکر شده، تاثیر بسزایی بر رونق و توسعه گردشگری ما بگذارد و در این مصاحبه فرصت طرح همه‌ی موضوع‌ها نیست.
محفوظی یادآوری کرد: نباید دچار خطای تحلیلی در خصوص وظایف وزارتخانه ها و نهادهای متولی این امر شد، وزارتخانه مجموعه‌ای از نهادها در همه‌ی قوا باید به‌مثابه پیکره‌ای یکپارچه در خدمت توسعه گردشگری درآیند، اگر ما بهترین وزارتخانه ممکن را در این حوزه داشته باشیم بدون همراهی و تسهیل‌گیری در دیگر عرصه‌ها، به هیچ موفقیتی دست نمی‌یابیم. اگر منظورمان نگرش تخصصی‌تر در این زمینه است می‌توان با تغییری کوچک در سازوکار وظایف و مسئولیت‌های وزارتخانه، انتظار تحول‌گرایی بیشتری داشت.برای مثال من نظری شخصی دارم که هر چند محصول مطالعه و بررسی بوده اما نیازمند پژوهش‌های کارشناسانه‌تری است.
وی یادآور شد: ظرفیت گردشگری ما به‌اندازه‌ای است که می‌توانیم آن را در قالب وزارتخانه‌ای مجزا تعریف کنیم و نه صرفا به‌عنوان معاونت ذیل یک وزارتخانه با طیف گسترده‌ای از وظایف! حتی می‌توانیم با تغییر کوچکی در شرح وظایف و ساختار این وزارتخانه، آن را چابک و تخصصی‌تر نماییم به فرض مثال به دلیل نزدیکی ماهوی صنایع‌دستی و هم‌جواری‌اش به فعالیت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ می‌توان این مسئولیت را به این وزارتخانه هنری منتقل کرد و وزارتخانه‌ای تخصصی‌تر با عنوان «گردشگری و میراث فرهنگی» تشکیل داد. با الزام بر به‌کارگیری واژه‌ی گردشگری در ابتدای عنوان این وزارتخانه به دلیل اهمیت اقتصادی‌اش!عجیب‌تر آنکه برخی در اندیشه بازگردانی موضوع صنایع‌دستی به وزارت صمت با تاکید بر واژه «صنایع» هستند. درحالی‌که ماهیت این شاخه بیش از صنعتی بودن، معطوف به هنری بودن است.
صنایع دستی فرزند ناخوانده وزراتخانه گردشکری
عضو کمیسیون فرهنگی تصریح کرد: در واقع می‌توان با تغییر عنوان کلی «صنایع‌دستی» به «هنرهای دستی» تکلیف طبقه‌بندی و سازمان‌دهی آن را مشخص کرد و به‌جای «صنعتگر» به فعالان این حوزه اطلاق «هنرمند» به کار بست که حقیقتا نسبت هنرمندانه‌شان مرجح بر صنعت‌گری‌شان است.ظرفیتی که هنرهای سنتی و صنایع‌دستی دارد، می‌تواند این حوزه را به‌عنوان بخشی تخصصی در ساختار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در آورد تا آنکه سرگردان و فرزند ناخوانده‌ای در وزارتخانه‌هایی با ماموریت‌های غیرهنری باشد.
بیشتر بخوانید:
- تلاش پارلمان کشور برای توسعه همه‌جانبه در روابط باکشورهای جهان
- کرونا و مشکلات ساختاری دو مشکل عمده برای صنعت گردشگری استان هرمزگان
نماینده مردم در مجلس یازدهم در پایان خاطر نشان کرد: رویکرد تحول‌محور در زمینه گردشگری بر مبنای دوری از سازوکارهای کهنه و نادرست بنا می‌شود که مهم‌ترین تعریف ماموریت‌های جدید با وزارتخانه‌هایی به‌روزتر است. ساختارها و ماموریت‌های تعریف شده در وزارتخانه‌های ما؛ وحی منزل و لایتغیر نیستند که نتوان در آن‌ها تغییری ایجاد کرد. همان‌گونه که در فرایند دولت مدرن در ایران نام‌ها، ساختارها و ماموریت‌های وزارتخانه‌های ما باهدف کارایی بیشتر و متناسب با زمان بارها دچار تحول و تغییر شده‌اند، چنین به نظر می‌رسد اکنون نیز می‌توانیم به باز طراحی فرم و محتوایی جدید در دو وزارتخانه فرهنگی اقدام کنیم.فراموش نکنیم کشورهایی که در زمینه جذب گردشگر موفق هستند، به‌جای یک سازمان یا معاونت؛ از وزارتخانه‌ای مجزا برای گردشگری برخوردارند./
پایان پیام
