قوانین دیده شدن نابینایان در محاق اجرا
کمانه زدن عصای سفید زیربار مشکلات انباشته نابینایان
هر عصای سفیدی در کوچه پس کوچه و خیابانهای این شهر حکایت از حضور فردی دارد که با پشتکار و توانایی بر مشکلاتش غلبه کرده و توانسته راهی به جامعه بگشاید، قوانینی بر این عصا تکیه کرده که متاسفانه گاهی در بین هزاران بی قانونی و در لابه لای رنگها و رنجهای زندگی به فراموشی سپرده شده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری خانه ملت؛ محبوبه اشرفی پیمان، در لابه لای رنگها و رنجهای زندگی امروز یادی میکنیم از روشندلانی که روزی از سال به نام آنان ثبت شده است تا تلنگری باشد برای کسانی که آنها را نمی بینند؛ ۱۵ اکتبر، مصادف با ۲۳ مهر ماه روز جهانی نابینایان و «عصای سفید » نامگذاری شده است. نابینایانی که نه با چشم ظاهر بلکه با چشم باطن این جهان را نظاره گر هستند؛ آنها نمی توانند دنیای رنگارنگ را ببینند اما با تخیل و احساسات خود تمام رنگها و تصاویر را در افکار خود متصور میشوند؛ خلاصه کلام میتوان گفت؛ جهان برای این گروه از افراد کمی آرام تر و قدری کندتر میگذرد.
در سال ۱۹۲۱م. جیمز بیگز عکاس انگلیسی که در سانحهای بینایی خود را از دست داده بود برای در امان ماندن از تصادف حین رفت و آمد در خیابانهای اطراف محل زندگی خود ابتکار استفاده از عصای سفید را به کار برد و پس از آن بود که دو پژوهشگر آمریکایی قانون عصای سفید را نوشتند و ۱۵ اکتبر به عنوان روز جهانی نابینایان یا قانون عصای سفید تعیین شد بر همین اساس سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد یونسکو و همچنین شورای جهانی نابینایان، در نشستی مشترک، قانون عصای سفید را تصویب کردند، عصایی که حکم چراغ قرمز، دوست و راهنما را برای نابینایان بازی میکند.
محمدعلی محسنی بندپی رئیس کمیته بهزیستی و توانبخشی مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت در مورد قانون حمایت از نابینایان میگوید: قانون جامع حمایت از معلولان در سال 97 به قانون حمایت از حقوق معلولان ارتقاء یافت و از سال 98 در کشورمان اجرایی شد که بخشی از این قانون مختص نابینایان است، در اجرای این قانون تنها سازمان بهزیستی مسئولیت ندارد، بلکه تمام سازمانها، نهادها و وزارتخانهها نقشی در عملیاتی کردن آن دارند.
نماینده مردم چالوس، نوشهر و کلاردشت در مجلس شورای اسلامی میافزود: با پیشرفت تکنولوژی باید تلاش کنیم مشکلات معلولان به ویژه نابینایان را از بین ببریم؛ تمام دستگاههای متولی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گرفته تا سازمان بهزیستی باید دلایل و مشکلات نابینایی را شناسایی کنند. بخشی از نابینایی به دلایل ژنتیکی رشد پیدا میکند و قسمتی به علت حوادث پیش بینی نشده همچون تصادفات و آسیبهای ناشی از کار؛ در این میان نباید از نابینایی و کم بینایی دوران سالمندی هم غافل شویم که همگی آنها نیازمند شناسایی و پیشگیری مناسب هستند.
وی در ادامه تاکید میکند: خدمات بیمهای، متناسب سازی معابر، سهولت تردد، آموزش، کارآفرینی، اشتغال، تسهیلات مسکن، تسهیلات مالیاتی، ارتقاء آگاهی عمومی جامعه در رفتار با معلولان و نابینایان، امکانات تفریحی، رفاهی و فرهنگی و … از جمله اقدامات لازم و ضروری است که باید در مورد رفتار با جامعه معلولان در نظر گرفته شود تمام موارد عنوان شده در قانون حمایت از معلولان عنوان شده که نابینایان جزئی از آنها محسوب میشوند؛ در اجرای این قانون شاهد کم کاری هایی از طرف مسئولان هستیم به فرض مثال؛ موضوع استخدام ۳ درصدی معلولان به واسطه دستگاههای اجرایی از مسائلی است که به درستی به مرحله عملیاتی شدن نرسیده است.
محسنی بندپی ادامه میدهد: در حال حاضر کمیته بهزیستی و توانبخشی مجلس نظارت جدی بر عملکرد دستگاههای مربوطه را دارد تا حداقل وظایفی که در حمایت از این گروه دارند را به مرحله اجرا برسانند، در مواجهه با معلولان به ویژه نابینایان وزارت بهداشت، درمان و سازمان بهزیستی بیشترین نقش را باید ایفا کنند در این میان سازمانهای بیمه گر نیز بهترین نقش حمایتی را خواهند داشت.
بخش خصوصی در تمام استخدامها بر مبنای منافع خود حرکت میکند
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در مورد استخدام معلولان به ویژه نابینایان در شرکتهای خصوصی به خانه ملت میگوید: دولت توانایی این را ندارد که بخش خصوصی را مکلف به استخدام افراد دارای معلولیت از ناشنوایان و نابینایان گرفته تا افراد کم توان جسمی کند، بخش خصوصی همیشه بر مبنای منافع خود حرکت میکند، اگر ما به جای مکلف کردن بخش خصوصی دستگاههای دولتی از جمله بهزیستی را به توانمند سازی این افراد مکلف کنیم، حمایتهای جدی تری از آنها خواهیم داشت.
نماینده مردم در مجلس یازدهم با اشاره به ماشینی شدن دنیای امروز، تصریح میکند: پیشرفت تکنولوژی جهان، تخصصی شدن بشر را میطلبد، در ضمن بسیاری از شرکتها به صورت نرم افزاری و اتوماتیک امور خود را انجام میدهند و نیازمند به افراد خاصی نظیر تلفنچی یا اپراتور تلفن نیستند بر همین اساس بسیاری از دستگاهها کمتر اقدام به استخدام چنین افرادی خواهند داشت؛ اگر بتوانیم ظرفیتها و توانمندی این گروه را بیشتر کنیم دیگر از بخش اپراتوری و مخابراتی خارج شده و این افراد میتوانند در سایر بخشها استخدام شوند.
رییس کمیته توانبخشی مجلس شورای اسلامی در ادامه اظهار کرد: نمیتوان به لحاظ قانونی بخش خصوصی را مکلف به استخدام افراد دارای معلولیت از هر نوعی کرد اما با در نظر گرفتن تسهیلاتی همچون وام کم بهره، درصد کاهش مالیات، کاهش پرداخت حق بیمه و…. می توان شرکتهای خصوصی را تشویق به استخدام این گروه از افراد کرد، با تمام این تفاسیر با توانمند کردن این افراد میتوان آنها را خودکفا بار آورد که خود اشتغالی داشته باشند.
اعتبارات بودجهای معلولان در جای خود هزینه شود
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یازدهم در مورد صرف هزینه بودجه افراد دارای معلولیت در جای خود، می افزود: اعتبارات بودجهای بخش حمایت از افراد دارای معلولیت کلی، مشخص و به صورت نشاندار و جزئی برای هر گروه تعیین نشده است. گاهاً شاهد بودیم برخی از دستگاهها به دلیل کمبود منابع سعی داشتند منابع را مدیریت کرده و بودجه یک حوزه را در بخشهای دیگر هزینه کنند؛ کمیته توانبخشی مجلس تلاش کرده تا هزینههای در نظر گرفته شده برای معلولان در جای خود هزینه شود، نباید اجازه دهیم مدیران بسته به سلایق خود این اعتبارات را هزینه کنند.
عصای سفید سنبل استقلال و توانمندی نابینایان است
محسنی بندپی با اشاره به اینکه عصای سفید سنبلی برای برای استقلال نابینایان است، تاکید کرد: عصای سفید علاوه بر اینکه ضامن جان و امنیت نابینایان است نماد استقلال و توانمندی آنها نیز هست. در نظر داشته باشیم؛ «عصای سفید» از قوانینی بوده که برای نابینایان و دیگر معلولان از اهمیت فراوانی برخوردار و اجرای دقیق آن ضروری است. طبق این قانون اگر نابینایی برای عبور از خیابان، عصای سفید خود را به حالت افقی نگه دارد، حکم چراغ قرمز را داشته و رانندگان موظف به توقف هستند و اگر توقف نکنند طبق قانون جریمه میشوند.
سناریوی دیگر در مورد دانش آموزان نابینا
رئیس کمیته بهزیستی و توانبخشی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه آموزش باید برمبنای تکنولوژی روز برای افراد نابینا و حتی سایر معلولان باشد، میگوید: تکنولوژی روز را باید برای تمام آحاد مردم از سالمندان تا افراد دارای معلولیت جامعه مهیا کنیم، اینکه گروهی به دلیل عدم وجود زیرساختها از آموزش و سایر امکانات بی بهره میشوند نشان از عدم توسعه یافتگی آن کشور را میدهد، با شیوع کرونا ما شاهد جا ماندن تعداد بسیاری از دانش آموزان از آموزش مجازی به دلیل عدم امکانات بودیم در این بین دانش آموزانی که نابینا بودند بیش از سایر گروهها آسیب دیدند که این داستانی دیگر دارد.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با اشاره به تقویت آموزش مهارتی بین گروههای مختلف، یادآور شد: بسیاری از افراد دارای معلولیت از نابینایان گرفته تا ناشنوایان در مدارج عالی تحصیلی فارغ التحصیل میشوند اما در پایان در انتظار استخدام در اپراتوری و تلفنچی سازمان و یا نهادهای دیگر هستند، اگر بتوانیم مهارت پروری را در این گروه تقویت کنیم عملا قادر خواهند بود با تکیه بر توانمندی خود کسب درآمد داشته باشند، در نظر داشته باشیم الزاما نباید کسب و کار، دولتی باشد اگر بتوانیم با ایجاد شرایط از جمله پرداخت تسهیلات مالی از آنها حمایت کنیم بی تردید به خود اشتغالی هم دست خواهند یافت.
قانون جامع حمایت از معلولان وظایفی را بر دوش دستگاههای دولتی، سازمانها و نهادها گذاشته است، مجلس یازدهم مصوب کرد چرا این قانون و یا سایر قوانین به درستی اجرایی نمیشود
محسنی بندپی با اشاره به خلاهایی که قانون حمایت از معلولان دارد، تاکید کرد: قانون جامع حمایت از معلولان وظایفی را بر دوش دستگاههای دولتی، سازمانها و نهادها گذاشته است، مجلس یازدهم مصوب کرد چرا این قانون و یا سایر قوانین به درستی اجرایی نمیشود، کمیته توانبخشی پیگیر عملیاتی شدن درست قانون حمایت از افراد دارای معلولیت است، متاسفانه بخش اعظمی از این قانون، مورد توجه دستگاههای مربوطه قرار نگرفته است و تلاش ما بر این است که در کنار اجرای این قانون، خلاءهای آن به صورت اصلاحات مد نظر قرار گرفته و در قانون گنجانده شود.
سکانسی دیگر از مشکلات نابینایان
برگ برگ تاریخ نشان از نابینایانی است که با توانایی و استعداد خود "خواستن توانستن است" را به منصه ظهور رساندند، دیروز فرزاد طیباتی، محمد خزائلی،لوئیس بریل، طه حسین، هلن کلر، رودکی، شاعر پرآوازه ایران زمین و امروز محسن رمضانی بازیگر فیلم رنگ خدا، امیر خسروانی یکی از قهرمان پارالمپیک توکیو و... همه ما میدانیم که در سراسر دنیا افراد موفق زیادی وجود دارد که در حوزه های مختلف جهان را تغییر داده در این بین نابینایان تاثیرگذاری نیز به چشم میخورند که شجاعت و جسارت آنان باعث شده تا نامشان برای همیشه ماندگار شود.
غلامرضا منتظری عضو کمیسیون فرهنگی در مورد کمبود امکانات ورزشی، تفریحی و رفاهی نابینایان به خانه ملت میگوید: از تماشای فیلم تا کمبود اماکن تفریحی و ورزشی برای نابینایان یا سایر معلولان به وضوح در جامعه دیده میشود، بسیاری از ورزشکاران با معلولیتهای مختلف در مسابقات ورزشی پرچم ایران را به اهتزاز درآورده و برخی دیگر از آنها در فستیوالهای مختلف هنری شهره عام و خاص شده اند بر همین اساس باید در نظر داشته باشیم این گروه هم همچون سایر گروهها توانایی و علایقی دارند که شعار معلولیت محدودیت نیست را به همگان نشان دادهاند.
مدلهای حمایتی برای نابینایان را افزایش دهید
نماینده گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی می افزاید: سازمانهایی نظیر صدا و سیما، سینمایی، بهزیستی، وزارتخانههایی همچون ورزش و جوانان، آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد و…..از جمله دستگاههایی هستند که وظایفی در قبال افراد دارای معلولیت از جمله نابینایان و ناشنوایان بر عهده دارند اما تاکنون خدماتی که ارائه دادهاند به صورت منسجم و کافی نبوده است، باید مدل همیشگی همچون «سوینا» در جهت ارائه خدمات برای این گروه از افراد دارای معلولیت در نظر بگیریم.
وی در ادامه یادآور شد: در برخی از مواقع مسئولان درک درستی از کمبود نابینایان در حوزههای مختلف از اشتغال گرفته تا اماکن ورزشی و تفریحی ندارند بر همین اساس در بسیاری لحظات آنها را در حاشیه قرار میدهند. انتظار میرود از چهره شاخص و افتخار آفرین معلولان سالانه با هدف تقویت روحیه توانمندی، امید و نشاط بیشتر به زندگی تقدیر و قدردانی شود.
کلام آخر؛ نمیتوانیم با تمام کلمات سختی زندگی نابینایان را درک کنیم اما صنعت سینمایی کشور بارها زندگی و مشکلات معلولان و نابینایان را با فیلمهای همچون از کرخه تا راین، رنگ خدا، بید مجنون، سکوت، گلهای داوودی و…. به تصویر کشیده است. شاید، بهتر باشد سکانسی از فیلمها برای برخی از مسئولان مربوطه اکران شود تا دغدغه نابینایان باری دیگر یادآوری شود./
پایان پیام