«خانه ملت» گزارش می دهد
خانه‌های بی‌سقف / پشت بام خوابی چطور پدید آمد؟
در گیر و دار یکه‌تازی کرونا در میانه بالا رفتن حباب قیمت ارز و طلا ، حباب مسکن سر بیرون درآورد تا جایی که عرصه زندگی را بر ایرانیان در تحریم سخت‌‌تر از گذشته کرد و قشر ضعیف جامعه حقیقت تلخی را پذیرفتند که این گرانی‌ها خیال ارزان شدن ندارد و برای فرار از بی‌خانمانی چنگ به هر ریسمانی باید زد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری خانه ملت؛ زمزمه‌های اخبار پشت بام استجاری تا دورهمی اجاره‌ای چند خانوار در یک چهار دیواری خبر از حبابی بودن قیمت مسکن نمی‌دهند که امیدوار به ترکیدن آن باشیم؛ تا جایی که برخی صاحبخانه‌ها را بیشتر از قبل وسوسه کرده، تا پای بر گلوی مستاجران گذاشته و آنها را وادار به تخلیه خانه و یا افزایش کرایه خانه کرده‌اند.
حباب مصنوعی بازار مسکن
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در گفتگویی با تاکید بر اینکه قیمت‌های فعلی بازار مسکن به شدت دارای حباب مصنوعی است، اظهار داشت: قیمت‌های فعلی بازار مسکن به شدت مصنوعی است و از هیچ منطقی پیروی نمی‌کند. اضافه کردن اجاره‌بها به صورت غیرواقعی ظلم به مستاجر و حتی صاحبخانه است چرا که وجه غیرمنصفانه‌ای را به خانه خود آورده است. به گفته اسلامی در کشور بیش از ٢٤ میلیون واحد مسکونی وجود دارد اما تعداد خانوار ٢٢ میلیون نفر است که نشان می دهد تعداد واحد مسکونی از تعداد خانوار بیشتر است.
خانه دار شدن آرزویی محال
با رشد قیمت مسکن، خانه‌دار شدن برای مستاجران آرزویی دست نیافتی شد تا جایی که این رشد قیمت مسکن تاثیر مستقیمی روی اجاره‌بهای منازل مسکونی گذاشته به گونه‌ای که شاهد پدیده‌های نادری مثل پشت‌بام خوابی در عالم موجر و مستاجر هستیم در این میان عده‌ای از مسئولان این اجاره نشینی غیرمعمول را تایید و تعدادی آن را تکذیب کرده‌اند.
وقتی به کارد به استخوان برسد و برای داشتن سرپناهی در گرمای تابستان تا سرمای زمستان حاضر به پشت بام خوابی هم می‌شوید
در چند روز گذشته صفحات فعال بنگاه‌های مسکن از دیوار تا اینستاگرام آگهی‌هایی از واقعیت‌های تلخی را در حوزه مسکن برملا کردند؛ از مغازه خوابی، انبارخوابی، اجاره مسکن به صورت دسته جمعی و دورهمی خانوادگی در یک چهار دیواری تا پشت بام خوابی همگی حرف و حدیث‌هایی هستند، که گوشی به گوشی در حال دست به دست شدند، رسانهای شدن این ماجرا عاملی برای نوسانات قیمت مسکن و افزایش بیش اندازه اجاره‌بها داشت و هنوز برای تعدادی از مسئولان قابل هضم نیست وقتی کارد به استخوان برسد و برای داشتن سرپناهی در گرمای تابستان تا سرمای زمستان حاضر به پشت بام خوابی هم می‌شوید.
فرشید پورحاجت دبیر کانون انبوه‌سازان مسکن درباره پدیده پشت‌بام خوابی و اجاره پشت‌بام منازل برای شب‌خوابی از سوی کارگران و اقشار کم‌درآمد در گفتگویی خاطر نشان کرد: این پدیده ، واقعیت دردناک بازار مسکن است، اینکه شخص به وضعیتی برسد که به دلیل نداشتن مسکن مناسب، برای خوابیدن در پشت‌بام خانه شخص دیگر هزینه پرداخت کند، یک فکاهی دردناک از بدیهیات حوزه مسکن کشور است، در ادامه تاکید می کند: زنگ خطر در ۱۰ سال اخیر برای حوزه مسکن کشور به صدا در آمده اما در همه این سال‌ها به جای حل مشکلات، غل و زنجیر این صنعت بیشتر شده است. کسانی که در طول این سال‌ها مسئولیت داشتند اما به بخش مسکن بی‌توجه بودند و این بی‌توجهی باعث شد که شرایط به این شکل شود، باید پاسخگوی افزایش بیش از ۲۰۰ درصدی نرخ مسکن در دو سال اخیر باشند .
پشت بام خوابی نداریم!
پیرو اخبار منتشر شده در رابطه با پشت بام خوابی با قیمت‌های نجومی محمود محمودزاده معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه موضوع پشت بام خوابی را فقط در رسانه‌ها دیده است صراحتا اعلام می‌کند: مرجع رسمی که باید چنین مسائلی را بررسی کند وجود آن را تایید نکرده است و در چند روز قبل عیسی فرهادی فرماندار تهران، در همین زمینه گفته «تاکنون هیچ گزارشی از اجاره‌نشینی پشت‌بام‌ها نداشته‌ایم». سؤال این است که اگر چنین پدیده‌ای وجود داشته باشد به اطلاع مسئولان خواهد رسید؟ و یا گزارشی در‌اینباره به آنها انتقال داده می‌شود؟ با فرض نبود گزارش می‌توان چنین پدیده نوی را در آسیب‌های اجتماعی به راحتی تکذیب کرد؟
شروع فصل تابستان برای مستاجران هر ساله با نگرانی‌هایی از قبیل افزایش قیمت اجاره بها و اسباب کشی به همراه بوده است
شروع فصل تابستان برای مستاجران هر ساله با نگرانی‌هایی از قبیل افزایش قیمت اجاره بها و اسباب کشی به همراه بوده، طبق آمار بانک مرکزی افزایش قیمت مسکن در پایتخت با جهش ۴۳ درصدی و دیگر شهرها با رشد ۳۰ درصدی همراه بوده است.
در سال ۱۳۹۲ متوسط قیمت هر مترمربع مسکن در شهر تهران ۳ میلیون و ۸۳۴ هزار و ۲۰۰ تومان بود. آخرین آمار در زمینه متوسط قیمت هر مترمربع مسکن که مربوط به اردیبهشت ماه سال جاری است که نشان می‌دهد متوسط قیمت هرمترمربع مسکن به ۱۷ میلیون و ۶ هزار و ۶۰۰ تومان افزایش یافته است. این بدان معناست که در چند سال گذشته رشد قیمت مسکن ۳۴۳ درصد بوده است حبابی که مسئولان چند سالی می شود وعده ترکیدن آن را داده اند.
بیش از این مجید کیان پور عضو کمیسیون عمران در مجلس دهم در گفت‌وگویی با خانه ملت با اشاره به مشکلات کنونی مستأجران در کلانشهرها، تاکید کرده بود: متأسفانه بر اساس آمارها نرخ اجاره مسکن در چند ماه اخیر حدود ۳۰ درصد افزایش یافته که این مسئله به معضلی برای کشور و مردم تبدیل شده است.
وی این گرانی‌ها را عامل افزایش بهای مصالح ساختمانی دانسته و یاد آورد شد: افزایش نرخ مصالح ساختمانی، تداوم فعالیت دلالان، کمبود عرضه مسکن استیجاری و رکود تورمی، از جمله مواردی است که به تشدید تلاطم در بازار اجاره مسکن دامن زده است و متأسفانه دولت تاکنون اقدام قابل قبولی برای مدیریت این بازار انجام نداده است.
مسکن مهر اشتغالزایی به همراه داشت
سیدناصر موسوی لارگانی عضو هیات رئیسه مجلس در رابطه با بازار آشفته مسکن به خبرنگار خانه ملت می‌گوید: اقدامات دولتهای یازدهم و دوازدهم اقدامات قابل قبولی در حوزه مسکن نبوده است، حدود چند سال از عمر دولت صرف انتقاد از مسکن مهر بود، مسکن مهر بدون شک اشکالاتی داشته اما زمانی که مسکن مهر در دست اجرایی شدن بود تولید و اشتغال بیش از ۲۰۰ صنعت در حوزه ساختمان اعم کارخانه مصالح ساختمانی، گچ، سیمان و… فعال بودند و اشتغالزایی در کشور رونق داشت، متاسفانه در موقعیت کنونی چنین شرایطی حاکم نیست.
مسکن مهر کمک بزرگی برای قشر ضعیف جامعه بود که با پول اندک هم توانستند، برای خود خانه تهیه کرده و صاحبخانه شوند در این بین منکر ایرادات مسکن مهر نمی‌شویم
نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی در ادامه تاکید می‌کند: مسکن مهر کمک بزرگی برای قشر ضعیف جامعه بود که با پول اندک هم توانستند، برای خود خانه تهیه کرده و صاحبخانه شوند در این بین منکر ایرادات مسکن مهر نمی‌شویم که به زیرساخت‌های لازم در جهت احداث مجتمع مسکونی توجه لازم نشد، مثلا در یک منطقه ۲هزار متری کمبودهایی نظیر وجود مدارس، بحث خیابان‌ها ، آسفالت و نبود فضای سبز و تفریحی ساکنان توجهی نشد.
موسوی لارگانی در ادامه می‌گوید: دولت یازدهم و دوازدهم از مسکن مهر انتقاد بسیاری داشت؛ اما الگوی جدید و کارسازی برای کنترل بازار مسکن و مهار اجاره‌های نجومی در دستور کار نداشت در این بین پیشنهاداتی نظیر طرح صندوق پس انداز مسکن، بازار رهن ثانویه مسکن، فروش اقساطی مسکن، مسکن قسطی کارمندان، طرح مسکن استیجاری، وام اجاره مسکن، مسکن اجتماعی و ملی ارائه داد اما حقیقت ماجرا اینجاست که ما در صنعت ساختمانی دچار رکود هستیم و امروزه شاهد افزایش چشم گیر قیمت مسکن هستیم از یک طرف با نوسانات قیمت ارز از طرفی کاهش ارزش پول ملی و از جهتی تعطیلی صنعت ساختمان کشور و همین عوامل منجر شد تا شاهد افزایش قیمت جدی در حوزه مسکن باشیم و دولت برنامه‌ای در جهت کنترل قیمت ساختمان و رهن خانه نداشته باشد و همه این عوامل منجر به گرانی مسکن شده است.
رشد ماشین خوابی و پشت بام خوابی در کشور
نماینده مردم در مجلس یازدهم یادآوری می‌کند: رشد قیمت مسکن برابر است با رشد اجاره بها منازل استجاری و این افزایش اجاره بها حاشیه نشینی فراوانی برای شهرهای بزرگی مثل تهران، اصفهان ، تبریز، مشهد و… داشته؛ حاشیه نشینی مشکلات عدیده‌ای در حوزه مسائل اجتماعی به همراه دارد، امروزه کارتن خوابی، ماشین خوابی در مواجهه با پشت بام خوابی فقط مختص پایتخت نیست در شهرهای دیگر نسبت به گذشته رو به رشد بوده است.
عضو هیات رئیسه مجلس یازدهم خاطرنشان کرد: پیشنهاداتی در حوزه مسکن ارائه شد از ساخت خانه ۲۵ متری تا ورود مسکن به حوزه بورس؛ به فرض مثال متراژ خانه‌های تولید شده ۲۵ متری برای زندگی دو نفر آیا نفس کم نمی آورد؟ تصورش هم ممکن نیست و یا ورود مسکن به بازار بورس که در علم اقتصاد این موضوع روشن است که بورس عامل کاهش قیمت نمی‌شود و هر کالایی که وارد بورس شده ساعتی و لحظه‌ای قیمت آن بالا می‌رود و این پیشنهادات که توسط مسئولان و برخی از نمایندگان ارائه می‌شود راهکار درستی در جهت کاهش قیمت مسکن نیست.
بازار مسکن را به صورت جبری نمی‌توانیم کنترل کنیم
وی تصریح می‌کند: دولت که متصدی امور اجرایی در کشور است باید در حوزه مسکن به صورت جدی گام برداشته مانع از افزایش قیمت مسکن علی الخصوص در حوزه منزل استجاری باشد، به صورت دستوری هم نمی‌توانیم در این زمینه گام برداریم به فرض مثال دستور صادر شود که مسکن فقط ۲۵ درصد افزایش قیمت داشته باشد به صورت جبری امکان نیست.
موسوی لارگانی ادامه داد: اگر برنامه‌های که دولت تا کنون در جهت کنترل قیمت مسکن داشته اجرایی شود بدون شک ما شاهد کاهش معضلات نظیر کارتون خوابی، پشت بام خوابی، انبار خوابی و حتی کاهش قیمت مسکن و منزل استجاری نخواهیم بود باید عزم جدی در این راستا صورت بگیرد، مجلس باید در این زمینه ورود پیدا کند مردم به مجلس یازدهم امید بسته از معیشت تا اشتغال و ازدواج بر همین اساس مسکن یکی از نیازهای اساسی هر شخص است نمی‌توان از این موضوع به راحتی بگذریم.
راهکارهای غیر معمول پیش پای مستاجران
با درنظر گرفتن همه این شرایط باید یادآور شد که پدیده پشت بام نشینی یا پشت بام خوابی در کنار انبار خوابی و مغازه خوابی و ماشین خوابی از اقسام عجیب اجاره سرپناه محسوب می‌شود، که با افزایش قیمت مسکن باب شده است. دولت در سال‌های اخیر با اقداماتی نظیر ساخت مسکن اجتماعی، ارائه طرح کمک به مستاجران، ساخت مسکن ۲۵ متری، اعمال مالیات بر خانه‌های خالی و حتی مشخص کردن اجاره بها به صورت ملی و … نتوانست قیمت مسکن را که با اجاره بها در ارتباط مستقیم است کنترل کند، رشد باور نکردی قیمت مسکن در چند سال اخیر مستاجران را مجبور به انتخاب راهکارهای غیر معمول برای جلوگیری از بی‌خانمانی کرده و پشت بام خوابی تا انبارخوابی و … گزینه‌های انتخابی مستاجران برای داشتن یک سقف بالای سر بوده که هر یک از گزینه‌های انتخابی برای خود داستانی دارند که سر منشا آن شرایط نابسان اقتصادی است آن هم در شرایطی که کشور درگیر بیماری کرونا است و همه دغدغه جان را دارند به‌نظر می‌رسد ارائه طرح‌های متعدد برای کنترل بازار مسکن بیش از آنکه راهکاری اجرایی باشد پروژه هایی موقتی و بی‌کارکرد است که با بازار متلاطم مسکن نسبتی برقرار نمی‌کند./
پایان پیام
گزارشگر: محبوبه اشرفی پیمان
